Badania diagnostyczne w dermatologii

Technika badania trichoskopowego i podstawowe struktury trichoskopowe

dr hab. n. med. Adriana Rakowska

Katedra i Klinika Dermatologiczna, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Adriana Rakowska

Katedra i Klinika Dermatologiczna

Warszawski Uniwersytet Medyczny

ul. Koszykowa 82a, 02-008 Warszawa

e-mail: adriana.rakowska@gmail.com

  • Rola trichoskopii w dermatologii
  • Zasady prawidłowego wykonywania badania trichoskopowego
  • Podstawowe objawy trichoskopowe i ich znaczenie w praktyce


Trichoskopia (dermoskopia włosów i skóry głowy) jest obecnie podstawowym narzędziem diagnostycznym w łysieniu. Oceniane struktury trichoskopowe to łodygi włosów, puste ujścia mieszków włosowych, naczynia krwionośne, w badaniu ocenia się także złuszczanie i kolor naskórka.

Technika badania trichoskopowego

Technika badania zależy od typu łysienia. W przypadku łysienia ogniskowego centrum zmiany jest oceniane przede wszystkim pod kątem obecności mieszków włosowych (diagnostyka różnicowa między łysieniem bliznowaciejącym a niebliznowaciejącym), natomiast najistotniejsze informacje lekarz otrzyma po zbadaniu brzegu ogniska1. W łysieniu rozlanym najważniejsza wydaje się diagnostyka różnicowa między łysieniem androgenowym a telogenowym. W tym celu bada się oddzielnie okolicę czołową i potyliczną (1-2 cm za linią owłosienia w linii pośrodkowej), a stwierdzenie różnic dotyczących grubości włosów, odsetka jednostek włosowych z 1, 2 i 3 łodygami, liczby żółtych kropek pozwala na ustalenie tego pierwszego rozpoznania2. Brak różnic nie wyklucza łysienia telogenowego i wtedy konieczne są inne badania, takie jak trichogram i badania laboratoryjne.

Badanie trichoskopowe najlepiej wykonać po kilku myciach głowy od farbowania włosów, czyli zwykle po 7-14 dniach.

Inne objawy trichoskopowe są uwidaczniane podczas badania z płynem immersyjnym (komponenta naczyniowa), a inne bez jego użycia (złuszczanie), zatem zawsze powinno się rozpoczynać od badania „na sucho”. Ono też umożliwia uwidocznienie siwych włosów, które w badaniu trichoskopowym są przezroczyste.

Objawy trichoskopowe dotyczące łodyg włosowych

W prawidłowych warunkach łodygi włosów mają mniej więcej jednorodną grubość, a włosy meszkowe stanowią mniej niż 10% wszystkich włosów. Są one zgrupowane w jednostkach włosowych, a większość jednostek stanowią te z 3 łodygami (ryc. 1A). Jeżeli w okolicy androgenozależnej (czołowa, wierzchołkowa) ten odsetek zmienia się na korzyść jednostek włosowych z 1 łodygą, wówczas należy to do kryteriów rozpoznania łysienia androgenowego2,3 (ryc. 1B i C).



Często krótkie łodygi stanowią klucz do postawienia rozpoznania. To tutaj widzimy największą różnorodność.

Wspomniane wyżej włosy meszkowe to krótkie i cienkie łodygi włosów (krótsze niż 3 mm i cieńsze niż 0,03 mm). Często są one pozbawione barwnika i trudno ocenić, gdzie jest ich koniec proksymalny, a gdzie dystalny. Najczęściej występują w łysieniu a...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Objawy trichoskopowe dotyczące pustych ujść mieszków włosowych

Puste ujścia mieszków włosowych uwidaczniają się w trichoskopii jako kropki. Żółte kropki to puste ujścia mieszków włosowych wypełnione mieszaniną łoju i keratyny. Ich [...]

Naczynia w trichoskopii

W prawidłowych warunkach naczynia widziane w trichoskopii różnią się w zależności od ocenianej okolicy. W okolicy czołowej występują przede wszystkim gęsto rozmieszczone naczynia kropki, w okolicach [...]

Złuszczanie naskórka

Z tej grupy objawów najbardziej istotne wydaje się złuszczanie okołomieszkowe, które ma dużą wartość diagnostyczną w przypadku liszaja płaskiego mieszkowego (ryc. 8). Występuje [...]

Kolor naskórka

Przebarwienia naskórka typu plastra miodu są widoczne u osób z ciemnym fototypem skóry. Rozlane przebarwienia naskórka to objaw występujący w aktywnym toczniu rumieniowatym ogniskowym, [...]

Podsumowanie

Objawy trichoskopowe są bardzo różnorodne. Należy zwracać uwagę na łodygi włosów (szerokość, liczba łodyg w jednostkach włosowych, krótkie włosy o bardzo różnej morfologii), [...]

Do góry