Kardiodiabetologia
Statyny w leczeniu zespołu metabolicznego
dr n. med. Dominika Dąbrowska
- Zespół metaboliczny jako konstelacja czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych: otyłości trzewnej i nadciśnienia tętniczego
- Statyny – podstawowa grupa leków stosowanych zarówno w prewencji pierwotnej, jak i wtórnej chorób układu krążenia; zmniejszają ryzyko epizodów sercowo-naczyniowych oraz zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych
- Plejotropowe działanie statyn – niezwykle korzystne u pacjentów z zespołem metabolicznym (spowolnienie progresji zmian miażdżycowych, stabilizacja blaszki miażdżycowej oraz redukcja ryzyka incydentów sercowo-naczyniowych)
Definicja i kryteria rozpoznania zespołu metabolicznego
Od 2009 r. nie zmodyfikowano definicji zespołu metabolicznego ustalonej przez ekspertów licznych towarzystw (International Diabetes Federation [IDF], National Heart, Lung, and Blood Institute [NHLBI], American Heart Association [AHA], World Heart Federation [WHF], International Atherosclerosis Society [IAS], International Association for the Study of Obesity [IASO]). Wspólne stanowisko gremium naukowego jasno prezentuje kryteria rozpoznania zespołu metabolicznego. Aby go zdiagnozować, powinny być spełnione dowolne 3 z 5 następujących kryteriów:
- zwiększony obwód talii (w populacji europejskiej rasy białej ≥80 cm u kobiet i ≥94 cm u mężczyzn)
- stężenie triglicerydów na czczo >150 mg/dl (1,7 mmol/l) lub leczenie hipertriglicerydemii
- stężenie cholesterolu frakcji lipoprotein o dużej gęstości (HDL – high density lipoprotein) na czczo <40 mg/dl (1,0 mmol/l ) u mężczyzn i <50 mg/dl (1,3 mmol/l) u kobiet lub leczenie tego zaburzenia lipidowego
- ciśnienie tętnicze skurczowe ≥130 mmHg lub rozkurczowe ≥85 mmHg bądź leczenie rozpoznanego wcześniej nadciśnienia tętniczego
- stężenie glukozy w osoczu na czczo ≥100 mg/dl (5,6 mmol/l) lub leczenie farmakologiczne cukrzycy typu 21.
Zespół metaboliczny, w literaturze nazywany również zespołem X, opornością na insulinę itp., nie jest pojedynczą chorobą, ale konstelacją czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych1. W związku z tym nie został uwzględniony w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób, wydanie 10 (ICD-10), a rozpoznania kliniczne, które można ustalić u pacjentów, to składowe zespołu metabolicznego. Wszystkie zaburzenia wchodzące w skład zespołu metabolicznego wpływają na zwiększenie ryzyka sercowo-naczyniowego oraz akcelerację miażdżycy, dlatego tak ważne jest optymalne leczenie każdego z tych zaburzeń z osobna.
Składowe zespołu metabolicznego
Najczęstszym zaburzeniem składającym się na zespół metaboliczny jest otyłość trzewna. W 2017 r. na łamach „New England Journal of Medicine” opublikowano analizę dotyczącą występowania otyłości i nadwagi wśród dzieci i dorosłych w latach 1980-2015....
