Zapewnienie najlepszej opieki transpłciowym i niebinarnym nastolatkom

Frances Grimstad, MD, MS1

Joseph Martinez, BS2

1Boston Children’s Hospital, Harvard Medical School w Bostonie 
2Center for Gender Surgery, Department of Plastic and Oral Surgery, Boston Children’s Hospital w Bostonie

Contemporary OB/GYN 2022;67(6):16-21

  • Na czym polega specjalistyczna opieka afirmująca płeć? Od afirmacji społecznej oraz wsparcia psychologicznego osób transpłciowych i niebinarnych (TGNB) do medycznych interwencji afirmujących tożsamość płciową
  • Hamowanie dojrzewania płciowego i miesiączkowania u nastoletnich pacjentów TGNB
  • Interwencje hormonalne i chirurgiczne afirmujące tożsamość płciową w opiece nad niepełnoletnimi osobami z niezgodnością płciową lub niebinarnymi


Transpłciowe i niebinarne (TGNB – transgender and nonbinary) nastolatki to osoby, których tożsamość płciowa różni się od płci przypisanej w momencie urodzenia (tab. 1). W Stanach Zjednoczonych jako osoby TGNB identyfikuje się 2% młodzieży1. Biorąc pod uwagę ten odsetek, niemal każdy lekarz, do którego trafiają niepełnoletni pacjenci, będzie miał do czynienia z osobami TGNB. Konieczne jest więc przygotowanie, aby można było oferować im odpowiednią opiekę.

Nastolatki TGNB stają w obliczu coraz większych nierówności, w tym tych dotyczących opieki zdrowotnej. Te nierówności są często zakorzenione w pozbawieniu praw do odpowiedniej opieki medycznej, czego przykładem jest stygmatyzacja i dyskryminacja zarówno w obrębie systemu opieki medycznej, jak i poza nim2. Prawie 1/3 osób TGNB miała co najmniej jedno negatywne doświadczenie w zakresie opieki zdrowotnej związane z ich tożsamością płciową, takie jak: niemożność znalezienia odpowiednio kompetentnego świadczeniodawcy, dyskryminacja w instytucjach opieki zdrowotnej lub odmowa niezbędnego leczenia z powodu ich tożsamości płciowej2. Narastające przeszkody prawne również zagrażają dobrostanowi małoletnich osób TGNB, a w coraz większej liczbie stanów dąży się do ograniczenia dostępu do opieki afirmującej tożsamość płciową (gender-affirming care)3. W czasach, kiedy tożsamość TGNB jest atakowana, każdy klinicysta i każda instytucja kliniczna powinni zapewniać swoim pacjentom bezpieczeństwo oraz oferować im przyjazne podejście i wsparcie.

Tworzenie przyjaznego środowiska klinicznego

Pacjenci muszą czuć się mile widziani w placówce medycznej, a zespół sprawujący nad nimi opiekę powinien podjąć działania, aby stworzyć przyjazne warunki dla osób różnych płci (tab. 2):

  • Należy zadbać o uwzględnienie na plakatach, ulotkach lub w innych pisemnych materiałach dostępnych w placówkach medycznych wszystkich płci. Widoczne emblematy, takie jak flagi TGNB i przypinki z różnymi zaimkami, mogą być symbolicznymi oznakami bezpieczeństwa i otwartości na nastolatki TGNB i ich rodziny.
  • Należy ponownie ocenić adekwatność określeń i nazw używanych w przychodni (takich jak np. zdrowie kobiet), aby odzwierciedlały one wszystkie populacje pacjentów, nad którymi sprawowana jest opieka4.
  • Należy zapewnić osobom o różnych tożsamościach płciowych dostępność do toalet.
  • Na formularzach i w dokumentacji medycznej powinno być miejsce na imię stosowane przez pacjenta, imię prawne (jeżeli różni się od imienia faktycznie używanego) oraz preferowane zaimki5.
  • Należy zadbać, aby informacja o imieniu stosowanym przez pacjenta oraz preferowanych przez niego zaimkach została przekazana do innych miejsc, gdzie będzie sprawowana nad nim opieka. Wszystkie nastolatki należy pytać o używane imię oraz preferowane zaimki na osobności, ponieważ rodzice mogą nie być wtajemniczeni w to, jak identyfikuje się dziecko. Lekarze nigdy nie powinni omawiać z opiekunami kwestii płci pacjenta lub preferowanych przez niego zaimków bez uzyskania na to zgody samego pacjenta.
  • Należy przeszkolić cały personel (w tym osoby pracujące w recepcji oraz personel pomocniczy) w zakresie praktyk uwzględniających różne płcie.

Podczas zbierania wywiadów i przeprowadzania badania przedmiotowego lekarze powinni brać pod uwagę kilka kwestii, które są istotne w przypadku nastolatków TGNB. Niektórzy pacjenci TGNB mogą poddawać się operacjom w celu uzyskania zgodności budowy ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Terapie afirmujące tożsamość płciową

W opiece nad nastolatkami TGNB najczęściej zapewnianym rodzajem opieki jest afirmacja społeczna poprzez uznanie tożsamości płciowej określonej przez pacjenta oraz stosowanych [...]

Zdrowie psychiczne afirmujące tożsamość płciową

Dorastanie jest okresem, w którym wiele osób eksploruje własną tożsamość, również płciową. Lekarze powinni utwierdzać pacjentów w tym, że tożsamość płciowa [...]

Leczenie zachowawcze afirmujące tożsamość płciową

Leczenie zachowawcze afirmujące tożsamość płciową u młodzieży TGNB obejmuje stosowanie leków hamujących dojrzewanie płciowe oraz leczenie hormonalne afirmujące tożsamość płciową. Wykazano, [...]

Hamowanie dojrzewania płciowego

Celem leczenia hamującego dojrzewanie płciowe (tab. 39) jest zatrzymanie rozwoju drugorzędowych cech płciowych, które mogą być niezgodne z tożsamością płciową danej [...]

Hamowanie miesiączkowania

Niektóre nastolatki TGNB z jajnikami i macicą mogą zdecydować się na leczenie mające na celu hamowanie miesiączkowania zarówno z przyczyn związanych [...]

Leczenie hormonalne afirmujące tożsamość płciową

Testosteron stanowi podstawę leczenia pacjentów, którzy życzą sobie wirylizacji9. Hamuje on działanie endogennych estrogenów i wywołuje zmiany androgenne. Początek działania i [...]

Rozważania dotyczące leczenia chirurgicznego afirmującego tożsamość płciową u nastoletnich osób TGNB

Pełne omówienie leczenia chirurgicznego afirmującego tożsamość płciową wykracza poza zakres tematyki niniejszego artykułu. Wielu lekarzy opiekujących się nastolatkami TGNB może jednak [...]

Podsumowanie

Doświadczenia osób TGNB są zróżnicowane, a wyeliminowanie nierówności, których doświadczają, ma zasadnicze znaczenie. Blisko 2% nastolatków w Stanach Zjednoczonych określa się [...]

Do góry