Terapia „rapid”

W celu ograniczenia epidemii zakażenia HIV organizacja UNAIDS zaproponowała strategię „95-95-95”, zakładającą, iż do 2030 roku 95% osób zakażonych HIV będzie znało swój status serologiczny, 95% wszystkich zdiagnozowanych otrzyma leczenie antyretrowirusowe, a 95% spośród nich osiągnie pełną supresję wirusologiczną. Jednym z narzędzi ułatwiających osiągnięcie tych celów jest tzw. terapia „rapid” lub terapia „pierwszego dnia”. Jej ideą jest włączenie leczenia antyretrowirusowego jak najszybciej od postawienia diagnozy, najlepiej już w trakcie pierwszej wizyty w poradni, ewentualnie do 7 dni od rozpoznania. Takie postępowanie może przyczyniać się do szybszego ograniczenia transmisji wirusa, a także do lepszej kontroli choroby u samego pacjenta. Do rozpoczęcia terapii „rapid” nie jest konieczne uzyskanie wyników badań zalecanych do wykonania na pierwszej wizycie chorego z nowo rozpoznanym zakażeniem HIV (czyli m.in. poziomu limfocytów CD4, wiremii HIV, genotypu wirusa HIV czy potencjalnej lekooporności), choć badania te należy oczywiście pobrać, a po uzyskaniu rezultatów ewentualnie, w razie zaistnienia takiej konieczności, zmodyfikować leczenie. Należy jednocześnie pamiętać, iż w terapii „rapid” zastosowanie znajdują wyłącznie leki o wysokiej barierze genetycznej, w przypadku których istnieje bardzo niskie ryzyko wyjściowej oporności. Kolejnym istotnym elementem szybkiego włączenia leków antyretrowirusowych jest gotowość pacjenta – musi on wyrażać chęć leczenia i mieć świadomość, jak istotna jest dobra adherencja. Terapia „rapid” nie powinna być proponowana pacjentom z podejrzeniem choroby oportunistycznej, zwłaszcza gruźlicy lub kryptokokozy OUN – w takich przypadkach leczenie należy odroczyć z uwagi na ryzyko wystąpienia zagrażającego życiu zespołu immunorekonstrukcji.

1. Bociąga-Jasik M. HIV – terapia dwulekowa. Medycyna po Dyplomie 12/2020.

2. Frescura L, Godfrey-Faussett P, Feizzadeh A A, et al. Achieving the 95 95 95 targets for all: A pathway to ending AIDS. PLoS One. 2022;17(8):e0272405. Published 2022 Aug 4. doi:10.1371/journal.pone.0272405

3. Hung CC, Phanuphak N, Wong CS, Olszyna DP, Kim TH. Same-day and rapid initiation of antiretroviral therapy in people living with HIV in Asia. How far have we come?. HIV Med. 2022;23 Suppl 4:3-14. doi:10.1111/hiv.13410