Prawo prawo

Wpis „może być szczepiony” nie wystarczy

Dr n. med., mgr prawa Marta Rorat

p.o. kierownik Zakładu Prawa Medycznego, Katedra Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu

Zapraszamy do lektury tekstów w Dziale prawnym. Oto problemy, które analizujemy:

Niedokonanie lub zbyt zdawkowe wpisanie informacji o szczepieniu.

Czy będzie zaostrzenie sankcji karnych dla lekarzy?

Brak związku przyczynowego pomiędzy zachowaniem lekarza a szkodą.

Przychody wliczamy nie według własnego uznania.

Dane medyczne – co i komu można udostępnić.

W ciągu kilku ostatnich lat wśród postępowań karnych prowadzonych w związku z podejrzeniem popełnienia błędu medycznego wzrosła niepokojąco liczba spraw dotyczących szczepień ochronnych. Najczęstszy zarzut dotyczy nieprawidłowej kwalifikacji do szczepienia i podjęcia decyzji o zaszczepieniu, pomimo rzekomego istnienia przeciwwskazań.

Rodzice, nie mogąc pogodzić się z chorobą dziecka, czy nawet w niektórych przypadkach śmiercią, poszukują przyczyny, która pozwoli im zrozumieć, uzasadnić traumatyczne wydarzenie.

O ile doszukiwanie się związku przyczynowego pomiędzy szczepieniami a autyzmem lub padaczką jest dość powszechne, pomimo przeprowadzonych licznych badań obalających ten mit, coraz częściej fakt przebytego szczepienia łączony jest przez pacjentów bądź ich rodziny z chorobami ostrymi, np. sepsą, zapaleniem opon mózgowo-rdzeniowych czy zgonami o nieustalonej przyczynie (czynnościowymi, np. zespołem nagłej śmierci łóżeczkowej).

Oto przykłady:

1. W jednej ze spraw karnych rodzice próbowali dowieść związku pomiędzy rozwojem śmiertelnej sepsy meningokokowej a odbytym około tygodnia wcześniej szczepieniem przeciwko pneumokokom. Argumentacja opierała się na nieprawidłowej kwalifikacji do szczepienia, gdyż w ocenie matki dziecko miało zaburzenia odporności (miewało częste przeziębienia), a w ostatnim czasie obserwowała przewlekły katar.

2. W innym przypadku zgon z powodu wirusowego zapalenia płuc o nieustalonym czynniku etiologicznym wiązano z przeprowadzonym blisko 4 tygodnie wcześniej szczepieniem przeciwko błonicy, tężcowi i krztuścowi. Tu również matka zarzucała, że dziecko nie było zdrowe, bo w jej odczuciu było „nieswoje” i miało katar.

3. W jeszcze innej sprawie nagły zgon niemowlęcia (SIDS) wiązano z faktem podania kilka dni wcześniej szczepionki, której termin przydatności został przekroczony o jeden dzień.

W ostatnich latach obserwujemy narastanie aktywności ruchów antyszczepionkowych. Internet zalewa fala fałszywych informacji dotyczących działań niepożądanych szczepionek. Osoby bez wykształcenia medycznego, niezdolne do weryfikacji źródeł wiedzy, łatwo ulegają manipulacji.

W konsekwencji coraz częściej lekarze spotykają się z odmową zgody rodziców na szczepienie dzieci. Coraz częściej również to właśnie w szczepieniach rodzice doszukują się źródła chorób swoich dzieci.

Znalazło to odzwierciedlenie nie tylko w codziennej praktyce lekarskiej, ale również w postępowaniach karnych o błąd medyczny.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Lekarz ustala jedynie związek czasowy

Czas jest podstawowym kryterium oceny rzekomego związku między zdarzeniami, wskazywanym w zawiadomieniach kierowanych do organów ścigania. Źródeł tego należy upatrywać w [...]

Nieprawidłowe prowadzenie dokumentacji

Choć w rozporządzeniu wyraźnie podkreślono, że zawarte w nim kryteria zostały utworzone jedynie na potrzeby nadzoru epidemiologicznego, jest to zwykle punkt [...]

Brak zaświadczenia o przeprowadzonym badaniu

Po przeprowadzeniu pełnego badania należy odnotować, do jakiego szczepienia dziecko jest kwalifikowane i czy stwierdza się przeciwwskazania. Na koniec lekarz ma [...]

Niekończące się kłopoty

Orzekanie następuje w trybie przepisów ustawy z dnia 24 sierpnia 2001 r. Kodeks postępowania w sprawach o wykroczenia (Dz.U.2019.1120 t.j., z [...]

Do góry