Choroby internistyczne u kobiet w ciąży

Cykl „Choroby internistyczne u kobiet w ciąży” koordynowany jest przez prof. dr. hab. n. med. Dariusza Moczulskiego, Kierownika Kliniki Chorób Wewnętrznych i Nefrodiabetologii UM w Łodzi

Złamania u ciężarnych

dr hab. n. med. Przemysław Tomasz Paradowski

Klinika Ortopedii i Traumatologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi

Klinika Ortopedii Szpitala Sunderby, Luleå, Norrbotten, Szwecja

Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Przemyslaw Paradowski, Klinika Ortopedii i Traumatologii, Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM, Żeromskiego 113, 90-549 Łódź; e-mail: przemyslaw.paradowski@nll.se

Urazy zdarzają się u ok. 8% kobiet ciężarnych1, odpowiadają jednak aż za 46% zgonów w tej grupie pacjentek. Są najczęstszą przyczyną śmiertelności poza czynnikami zależnymi od samej ciąży.2

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu artykułu Czytelnik powinien umieć:

  • wybrać odpowiedni sposób diagnostyki obrażeń narządu ruchu u kobiety w ciąży
  • przedstawić strategię postępowania terapeutycznego w przypadku złamań u ciężarnych

Wprowadzenie

Wydaje się oczywiste, że urazy u kobiet w ciąży stanowią poważne zagrożenie dla zdrowia ich i płodu. Literatura medyczna analizująca to zagadnienie jest jednak zaskakująco uboga. W większości ośrodków, nie wyłączając centrów urazowych, nie wypracowano jak do tej pory spójnych zasad postępowania z ciężarnymi po urazach, szczególnie z tymi, u których stwierdzono obrażenia narządu ruchu. Z uwagi na wagę problemu i niedostatek opracowań na temat złamań u ciężarnych w niniejszym opracowaniu podjąłem próbę usystematyzowania istniejącej wiedzy i stworzenia algorytmu postępowania.

Mniej więcej 3-4% ciężarnych po urazach wymaga leczenia szpitalnego. Hospitalizacja dotyczy rzecz jasna przypadków najcięższych. Szacuje sie, że aż 24% kobiet z tej grupy umiera w następstwie doznanych obrażeń. Z badań przeprowadzonych w USA wynika, że najczęstszymi przyczynami urazów u ciężarnych były wypadki komunikacyjne (49%), upadki (26%) oraz pobicia, w tym gwałty (19%)3, będące najczęściej wynikiem przemocy domowej (DV – domestic violence, IPV – intimate partner violence). Co ciekawe, o ile wypadki komunikacyjne i upadki zdarzają się u kobiet w ciąży rzadziej (choćby ze względu na to, że ciężarne unikają zachowań ryzykownych), o tyle przypadki DV/IPV zgłaszane są przez ciężarne częściej niż przez kobiety niebędące w ciąży.4 Wśród czynników ryzyka obrażeń ciała w okresie ciąży wymienia się młody wiek i nadużywanie środków odurzających, w tym alkoholu.2

Najbardziej niebezpieczne są urazy, w wyniku których dochodzi do uszkodzenia macicy i/lub łożyska. Obfity krwotok towarzyszący obrażeniom prowadzi do niestabilności krążeniowo-oddechowej u ciężarnej i ma zazwyczaj katastrofalne skutki dla płodu. W przypadkach cięższych urazów śmiertelność ciężarnych wynosi 6-7%,5,6 a śmiertelność płodów nawet 55-65%.5,7

Stosunkowo rzadko dochodzi u kobiet ciężarnych do złamań kości. Analiza przeprowadzona przez El Kady’ego i wsp.3 w latach 1991-1999 w Kalifornii wykazała, że wystąpiły one zaledwie u 0,07% ciężarnych. Podobnie, Cannada i wsp.8 stwierdzili, że spoś...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Postępowanie u ciężarnych po urazach

Obecnie w leczeniu chorych po urazach stosowane są szeroko standardy postępowania ATLS (Advanced Trauma Life Support). Standardy te obowiązują w postępowaniu z kobietami ciężarnymi [...]

Zmiany fizjologiczne u ciężarnej

Znajomość procesów fizjologicznych zachodzących w organizmie kobiety w ciąży jest konieczna dla właściwej diagnostyki i wyboru odpowiednich metod leczenia po urazie.

Diagnostyka obrazowa u ciężarnych po urazach

Z uwagi na szybkie podziały komórkowe zachodzące u płodu tkanki płodowe są znacznie bardziej czułe na promieniowanie niż tkanki ciężarnej. Działająca w Stanach Zjednoczonych [...]

Znieczulenie u ciężarnych

Wrażliwość tkanek płodu na działanie substancji chemicznych jest największa w okresie nasilonej organogenezy (15-65 dzień ciąży), podobnie jak przy ekspozycji na promieniowanie [...]

Stosowanie antybiotyków

Okołooperacyjna profilaktyka antybiotykowa u ciężarnych nie różni się od profilaktyki u chorych niebędących w ciąży. Podanie cefazoliny przed zabiegiem chirurgicznym i kontynuowanie leczenia antybiotykiem w okresie [...]

Leczenie chirurgiczne złamań

Postęp, który dokonał się w ciągu ostatnich kilkunastu lat w chirurgii urazowej, pozwala na wybór różnych technik operacyjnych i rodzajów zespoleń. U ciężarnych stosuje się [...]

Złamania miednicy i złamania przezpanewkowe w stawie biodrowym

Złamania miednicy są szczególnie trudnym problemem leczniczym u kobiet w ciąży. Liczba tych obrażeń jest jednak stosunkowo niewielka.

Podsumowanie

Kobiety w ciąży po urazach wysokoenergetycznych należy przewieźć do szpitala/centrum urazowego, który ma możliwość szybkiego podjęcia czynności ratujących życie. W ośrodku takim powinien [...]
Do góry