Diagnozowanie dysleksji ma w Polsce kilkudziesięcioletnią tradycję i obecnie nie koreluje w pełni z najnowszą neurobiologiczną i kliniczną wiedzą na temat tego zaburzenia. Na postrzeganie dysleksji znaczący wpływ miała historia jej wyodrębnienia na podstawie badań nad afazją, a więc z udziałem osób dorosłych. Do końca XIX wieku opisywane przypadki dysleksji dotyczyły dorosłych i utraty umiejętności czytania w wyniku incydentów neurologicznych. Dysleksja u dziecka w wieku szkolnym została po raz pierwszy opisana w 1896 roku na łamach „British Medical Journal” przez lekarza Pringle’a Morgana, który problemy badanego chłopca określił mianem ślepoty słów. Rozwijająca się od tej pory wiedza o dysleksji u dzieci naznaczona była perspektywą oceny skutków zaburzenia (braku umiejętności czytania), a nie skupiała się na rozumieniu procesu, którego następstwem jest ten deficyt. Znacząco wpłynęło to na wypracowanie zasad stawiania diagnozy, które w obecnej formie nie pozwalają na skuteczną terapię. Rozpoznanie dysleksji – prawnie możliwe od końca 3 klasy szkoły podstawowej, ale zwykle ustalane jest dużo później, np. w 5 klasie – nie pozwala bowiem na wyeliminowanie m.in. mechanizmów kompensacyjnych wypracowanych w celu radzenia sobie z trudnościami edukacyjnymi.

Dysleksja w międzynarodowych klasyfikacjach DSM-5 i ICD-11

Zmiany w rozumieniu problemu dysleksji widoczne są w 5 edycji klasyfikacji zaburzeń psychicznych American Psychiatric Association, tj. Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders (DSM-5), którą wydano w 2013 roku, oraz w najnowszej, obowiązującej od 2022 roku, Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób i Problemów Zdrowotnych (ICD-11 – International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems 11).

Miejsce dysleksji w klasyfikacji ICD-11

06 Zaburzenia psychiczne, zaburzenia zachowania, zaburzenia neurorozwojowe

Zaburzenia neurorozwojowe

6A03 Specyficzne zaburzenia rozwoju umiejętności szkolnych:

6A03.0 Specyficzne zaburzenia czytania

6A03.1 Specyficzne zaburzenia ortograficzne

6A03.2 Specyficzne zaburzenia umiejętności arytmetycznych

6A03.3 Mieszane zaburzenia umiejętności szkolnych

6A03.Z Zaburzenia rozwojowe umiejętności szkolnych, nieokreślone.

Miejsce dysleksji w klasyfikacji DSM-5

Specyficzne zaburzenia uczenia się (specific learning disorder), wśród których wyróżnione zostały: specyficzne zaburzenia uczenia się z upośledzeniem czytania (dysleksja), specyficzne zaburzenia uczenia się z upośledzeniem liczenia (dyskalkulia) o...