Diabetologia
Stany nagłe w cukrzycy w przebiegu hiperglikemii – kiedy rozpoznać ostry stan hiperglikemiczno-hipermolalny?
dr hab. n. med. Mariusz Jasik
- Obraz kliniczny stanu hiperglikemiczno-hipermolalnego
- Diagnostyka laboratoryjna i różnicowanie
- Postępowanie terapeutyczne
Stany nagłe w cukrzycy w przebiegu hiperglikemii stanowią bardzo poważny problem kliniczny, stwarzają bowiem bezpośrednie zagrożenie dla życia pacjentów. Wśród ostrych stanów hiperglikemicznych można wyróżnić: stan hiperglikemiczno-hipermolalny, kwasicę ketonową i kwasicę mleczanową. Stan hiperglikemiczno-hiperosmolalny stwierdza się przeważnie u chorych na cukrzycę typu 2 w podeszłym wieku. Może on być jej pierwszym objawem. Występuje 5-krotnie rzadziej niż kwasica ketonowa, charakteryzuje się jednak znaczną śmiertelnością. Podobnie jak inne ostre powikłania cukrzycy stan hiperglikemiczno-hipermolalny wymaga szybkiego ustalenia rozpoznania oraz energicznego leczenia przyczynowego i objawowego1-4.
Opis przypadku
Sześćdziesięciopięcioletnią otyłą kobietę chorującą na cukrzycę typu 2 od kilkunastu lat znaleziono w domu leżącą w łóżku z zaburzeniami świadomości i objawami znacznego odwodnienia. Chora od wielu lat stosowała glimepiryd w dawce 4 mg/24 h i metforminę w dawce 3 g/24 h, dotychczas nie wyrażała zgody na zastosowanie insulinoterapii, nie zaakceptowała także proponowanej terapii lekami inkretynowymi i/lub flozynami ze względów ekonomicznych. Od kilku lat nie dokonywała regularnej samokontroli glikemii, wartość HbA1c sprzed 6 miesięcy wynosiła 11% (średnie stężenie glukozy w osoczu 269 mg/dl [14,9 mmol/l]).
Z powodu niewydolności serca stosowała przewlekle furosemid w dawce 40 mg dwa razy dziennie oraz preparat potasu, a z uwagi na nadciśnienie tętnicze – enalapryl w dawce 5 mg dwa razy dziennie (średnie wartości ciśnienia tętniczego wynosiły: 120...
