dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska

- odpowiada dr Agnieszka Kozioł-Kozakowska dietetyk, Adiunkt w Klinice Pediatrii, Gastroenterologii i Żywienia UJ Collegium Medicum


Porcja soku została wliczona jako jedna z 5 porcji warzyw i owoców, które powinny być spożywane w ciągu dnia, dla dzieci porcja ta wynosi 150 ml, taką ilość zalecają BDA (British Diet Association) i AAP (Amerykańska Akademia Pediatrii). Warto w tym miejscu przypomnieć definicję soków. Sok to produkt naturalny, otrzymany z jednego lub większej liczby gatunków zdrowych, dojrzałych, świeżych, mrożonych lub schłodzonych owoców. Posiada barwę, smak i zapach pochodzące z owoców, z których jest otrzymywany, zgodnie z prawem nie zawiera dodanego cukru ani substancji konserwujących.

Soki, dlatego zostały wliczone do warzyw i owoców, ponieważ posiadają wysoką gęstość odżywczą, czyli są źródłem licznych składników mineralnych i witamin. Jednakże znaczenie żywieniowe tej grupy produktów jest także związane z innymi składnikami. W tym miejscu trzeba podkreślić, że szczególną rolę w żywieniu dziecka, jego prawidłowym funkcjonowaniu i rozwoju, odgrywa witamina C. Kwas askorbinowy dostępny jest dosyć powszechnie w warzywach i owocach, w tym w powstających z nich sokach, szczególnie w soku pomarańczowym. O podaniu porcji soku pomarańczowego, będącego doskonałym źródłem witaminy C, powinni szczególnie pamiętać rodzice dzieci, które często chorują, zwłaszcza w okresie jesienno-zimowym czy wczesną wiosną, jak również wtedy, kiedy dziecko rozpoczyna edukację przedszkolną lub chodzi do żłobka. Witamina C skraca bowiem czas trwania infekcji, a dodatkowo zwiększa przyswajanie żelaza z produktów, co jest ważnym elementem rekonwalescencji.

Warto podkreślić, że badania naukowe z kilku ostatnich lat, dowodzą braku istnienia związku pomiędzy spożywaniem soków 100% a nadwagą czy otyłością u dzieci¹. Soki owocowe, tak jak owoce, należą do produktów niskokalorycznych, ich kaloryczność oscyluje w granicach 40-50 kcal na 100ml, w dodatku soki owocowe zawierają wyłącznie cukry znajdujące się naturalnie w owocach i warzywach. Otyłość prosta jest konsekwencją nadwyżki spożywanych kalorii w stosunku do ich wydatkowania, dlatego problem może pojawić się w sytuacji nadmiernego spożycia pokarmów, niezależnie od ich rodzaju. Uważa się, że spożywanie soków w zalecanych ilościach może być częścią strategii pomagającej dzieciom spełnić wytyczne co do konieczności spożycia 5 porcji warzyw i owoców dziennie.

Badania naukowe dowodzą, że dieta uboga w warzywa i owoce to dieta prowadząca do licznych chorób przewlekłych, takich jak: choroby układu krążenia, nowotwory czy otyłość. Mimo, iż nie można wyróżnić bezpośredniej zależności pomiędzy konsumpcją konkretnej kategorii warzyw i owoców, a wymienionymi chorobami, to udowodniono, że codzienne spożycie różnorodnych produktów z tej szerokiej grupy zmniejsza ryzyko pojawienia się choroby w przyszłości². Właściwy sposób żywienia i edukacja dzieci kształtują prawidłowe nawyki żywieniowe i będą procentowały w przyszłości, ale muszą być one przekazywane od najmłodszych lat. Już niemowlę, a nawet dziecko w łonie matki, uczy się akceptacji nowych smaków, im więcej różnych smaków pozna tym większa będzie możliwość urozmaicania jego diety. Rodzice powinni konsekwentnie podawać dzieciom „zdrowe” produkty, powinni również sami je spożywać, bo przykład idzie z góry. Dziecko, które od najmłodszych lat jada różne produkty, a w domu na jego talerzu goszczą warzywa z pewnością szybciej wybierze w szkolnym sklepiku owoc lub sok zamiast batonika.

Materiały zostały przygotowane w ramach kampanii informacyjno-promocyjnej Fruit Juice Matters