Tętniaki aorty są jedną z najbardziej niebezpiecznych chorób w chirurgii naczyniowej. Wśród nich najgroźniejsze dla pacjenta i najtrudniejsze do leczenia są tętniaki obejmujące aortę w odcinku piersiowym i brzusznym.

Wstęp

Tętniaki aorty piersiowo-brzusznej (TAPB) są stosunkowo rzadkim schorzeniem występującym u jedynie 3% pacjentów z rozpoznaną chorobą tętniakową w Stanach Zjednoczonych.¹ Wczesne rozpoznanie i rozpoczęcie leczenia jest kluczowe, ponieważ 5-letnie przeżycie pacjentów nieleczonych wynosi 10-20%, a każdy dodatkowy centymetr średnicy tętniaka w odcinku piersiowym >5 cm podwaja ryzyko pęknięcia, które w zdecydowanej większości przypadków kończy się śmiercią pacjenta.²

Stosuje się klasyfikację TAPB wg Crawforda, zmodyfikowaną następnie przez Safiego przez dodanie typu V:²

• typ I – to zajęcie aorty zstępującej od miejsca odejścia lewej tętnicy podobojczykowej do odcinka aorty brzusznej nad tętnicami nerkowymi
• typ II – to zajęcie całej długości aorty zstępującej od lewej tętnicy podobojczykowej do rozwidlenia aorty na tętnice biodrowe wspólne
• typ III – to poszerzenie aorty od dystalnego odcinka aorty piersiowej do rozwidlenia aorty
• typ IV – tętniak jest ograniczony do aorty poniżej przepony
• typ V – tętniak zajmuje dystalny odcinek aorty piersiowej i kończy się przed odejściem tętnic nerkowych.

Określenie wskazań do operacji TAPB jest przyczyną wielu dyskusji i sporów. W opracowaniu z 2012 roku autorzy sugerują następujące wskazania do operacji w przypadku tętniaków aorty piersiowej zstępującej:^2,3

• pęknięcie tętniaka
• ostre rozwarstwienie skutkujące niedokrwieniem lub innym stanem zagrażającym życiu
• tętniak objawowy
• powiększanie się tętniaka o >1 cm na rok lub wielkość zbliżająca się do 6,5 cm
• średnica tętniaka >6,5 cm lub 6 cm dla pacjentów z chorobami tkanki łącznej.

Z kolei autorzy wytycznych z 2010 roku rekomendują operację u pacjentów z tętniakiem piersiowo-brzusznym już >6 cm, a w przypadku pacjentów z chorobami tkanki łącznej <6 cm.⁴ Ponadto należy wziąć pod uwagę choroby współistniejące, które mogą zwiększać ryzyko pęknięcia tętniaka, tj. nadciśnienie tętnicze lub przewlekła obturacyjna choroba płuc.¹

Operacja otwarta była przez dziesięciolecia jedynym sposobem leczenia pacjentów z TAPB. Dynamiczny rozwój technologiczny i postęp w technikach chirurgii małoinwazyjnej spowodował powstanie nowej, alternatywnej metody – leczenia endowaskularnego. Obecnie wielkim wyzwaniem dla chirurga jest zarówno kwalifikacja pacjenta do zabiegu, jak i wybór najbardziej odpowiedniego sposobu postępowania dla każdego pacjenta z tętniakiem aorty piersiowo-brzusznej.