Postępowanie w przypadku nieszczelności po resekcji jelita grubego z powodu raka

dr n. med. Michał Jankowski

prof. dr hab. n. med. Wojciech Zegarski

Katedra Chirurgii Onkologicznej, Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Centrum Onkologii w Bydgoszczy

Adres do korespondencji: dr n. med. Michał Jankowski, Katedra Chirurgii Onkologicznej, Collegium Medicum Uniwersytetu Mikołaja Kopernika, Centrum Onkologii, ul. Romanowskiej 2, 85-796 Bydgoszcz, e-mail: michaljankowski@post.pl

  • Zasady postępowania w przypadku raka jelita grubego
  • Nieszczelność zespolenia jelitowego – omówienie postępowania diagnostyczno-terapeutycznego
  • Prezentacja metod leczenia nieszczelności: od postępowania operacyjnego przez nieoperacyjne leczenie inwazyjne aż po terapię podciśnieniową  

Resekcja jelita grubego i wykonanie zespolenia jelitowego to standardowe procedury chirurgiczne. Nieszczelność zespolenia jest powikłaniem, z którym wcześniej czy później musi się zmierzyć każdy operujący chirurg. Mimo postępów we współczesnej chirurgii to nadal trudne i poważne wyzwanie terapeutyczne.

Rak jelita grubego

Powszechnie stosuje się podział jelita grubego na okrężnicę położoną w jamie brzusznej oraz odbytnicę położoną w miednicy, częściowo zaotrzewnowo.

Wskazania do resekcji jelita

Najczęściej przeprowadza się częściowe resekcje jelita grubego, a ich celem jest usunięcie chorobowo zmienionego fragmentu jelita. Zabiegi resekcyjne są wykonywane w trybie pilnym i planowym. Wskazania obejmują szereg schorzeń, takich jak: nowotwór, uchyłkowatość, niedrożność, krwawienie. Najczęstszą przyczyną planowych zabiegów resekcyjnych pozostaje nowotwór jelita grubego.

Zasady leczenia chirurgicznego raka jelita grubego

W 2010 roku liczba zachorowań na raka jelita grubego w Polsce wyniosła 15 800 (u prawie 8700 mężczyzn i ponad 7100 kobiet) oraz odnotowano 11 000 zgonów z jego powodu1. Należy przyjąć, że około 25% pacjentów w chwili rozpoznania będzie miało przerzuty odległe2. Większość chorych na nowotwór jelita grubego w stopniach zaawansowania I-III jest operowana z intencją radykalności, a w ostatnich dekadach zwiększa się także odsetek resekcji wykonywanych u osób w IV stopniu zaawansowania choroby3.

Radykalne leczenie raka jelita grubego polega na chirurgicznej resekcji odcinka jelita grubego wraz z regionalnym spływem chłonnym. W przypadku zaawansowanych miejscowo guzów przeprowadza się resekcje poszerzone o sąsiednie struktury lub narządy. Leczenie radykalne może być prowadzone także w sytuacji choroby oligometastatycznej, zwłaszcza rozsiewu do wątroby. Zabiegi resekcyjne powinny mieć charakter planowy, ale w przypadkach pilnych są przeprowadzane doraźnie. Współcześnie w Polsce coraz częściej wykonywane są sposobem laparoskopowym, a wyniki onkologiczne po zastosowaniu tej metody nie różnią się od rezultatów uzyskanych u operowanych z dostępów klasycznych.

Po resekcji jelita należy dążyć do odtworzenia ciągłości przewodu pokarmowego. Wyłonienie sztucznego odbytu może być zalecanym postępowaniem jedynie w przypadku zabiegów w trybie pilnym, a także pozostaje elementem brzuszno-kroczowej resekcji odby...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Ryzyko nieszczelności zespolenia

Każde zespolenie jest obarczone ryzykiem nieszczelności. Po resekcjach w obrębie okrężnicy stwierdza się ją nieco rzadziej niż po resekcjach odbytnicy – dochodzi [...]

Rozpoznanie nieszczelności zespolenia

Istnieje wiele definicji nieszczelności zespolenia, które różnią się m.in. czasem jej wystąpienia i nasileniem objawów. Najogólniej rzecz ujmując, nieszczelność zespolenia to zaburzenie [...]

Leczenie nieszczelności

Postępowanie terapeutyczne w przypadku nieszczelności zespolenia jest determinowane występowaniem objawów klinicznych, stanem klinicznym chorego oraz możliwościami terapeutycznymi.

Antybiotyki

Antybiotykoterapia powinna być stosowana w pierwszej linii leczenia w przypadku relaparotomii, drenażu, a także próby leczenia zachowawczego zmian o małej manifestacji klinicznej. Terapia jest oparta [...]

Leczenie żywieniowe

Zapewnienie prawidłowej podaży białkowo-energetycznej stanowi kluczowy element postępowania terapeutycznego w przypadku nieszczelności zespolenia po resekcji jelita grubego. Powinna ona wynosić 25-30 kcal/kg [...]

Wpływ na wyniki leczenia onkologicznego

Nieszczelność zespolenia u chorych po przedniej resekcji odbytnicy jest potencjalnym złym czynnikiem rokowniczym. Powikłanie to pogarsza 5-letnie całkowite przeżycia26. Powszechnie uważa się [...]

Podsumowanie

Mimo postępów w medycynie nieszczelność zespolenia po resekcji jelita grubego pozostaje trudnym wyzwaniem w terapii raka odbytnicy. Nieszczelność zespolenia jelitowego wiąże się z ryzykiem [...]
Do góry