Unikamy powikłań
Opatrunki wspomagane podciśnieniem w leczeniu zespołu stopy cukrzycowej
Dr n. med. Adam Węgrzynowski1
Prof. dr hab. med. Dorota Zozulińska-Ziółkiewicz2
Leczenie ran przewlekłych, także zespołu stopy cukrzycowej (ZSC), stanowi coraz większy problemem na oddziałach szpitalnych zabiegowych oraz internistycznych. Wymaga również coraz większych nakładów finansowych i związane jest z rosnącym niepowodzeniem terapeutycznym, czego przykładem są częstsze niż dawniej amputacje kończyn dolnych.
Wspólny mianownik
Przewlekłe zakażenie rany prowadzi do systematycznego narastania biofilmu, zmniejszania przenikalności antybiotyków do dna rany i w ostateczności rozwoju wielolekooporności patogenów. To z kolei stanowi coraz trudniejszą barierę do pokonania jedynie na drodze opatrunku, leków miejscowych i podawanych systemowo. Konieczne staje się dążenie do jak najszybszego wygojenia owrzodzenia i zamknięcia rzeczywistych i potencjalnych wrót zakażenia.
Osiągnąć można to na wiele sposobów. Zależy to głównie od patogenezy powstawania danego owrzodzenia:
- w przypadku rany o charakterze niedokrwiennym jest to: usprawnienie lub przywrócenie napływu krwi, w przypadku owrzodzeń zakażonych – skuteczne, głębokie oczyszczenie chirurgiczne,
- leczenie celowanym antybiotykiem,
- odciążenie miejsca owrzodzenia,
- zastosowanie leków o udowodnionej skuteczności w poprawie mikrokrążenia,
- skuteczne leczenie przeciwhiperglikemiczne.
Wspólnym mianownikiem wszystkich powyższych działań jest oczyszczenie dna rany i zastosowanie opatrunków. Jednymi z najskuteczniejszych w przyspieszaniu gojenia praktycznie wszystkich ran przewlekłych są opatrunki podciśnieniowe (Negative Pressure Wound Therapy – NPWT).[1]
Konstrukcja gąbki
Zasada działania opatrunków polega na wytworzeniu w ranie podciśnienia o ściśle ustalonej sile i czasie trwania oraz uzyskaniu stałego drenażu rany. Odbywa się to poprzez założenie do prawidłowo oczyszczonej rany opatrunku przewodzącego płyny (wyciek surowiczy, płyny dezynfekcyjne itp.) w postaci „gąbki” o niskiej pojemności gromadzenia płynu lub luźno utkanej gazy jałowej.
Konstrukcja opatrunku ma za zadanie wypełnienie całego łożyska rany, przywarcie do jego dna i w konsekwencji przeniesienie podciśnienia równomiernie na całą ranę. Na tak przygotowaną ranę nakleja się następnie cienką i mocną folię, podłącza dren i łączy się go z urządzeniem ssącym. Urządzenie wytwarza ściśle określone, stałe lub zmieniające się czasowo podciśnienie w drenie, przenosząc je następnie przez gąbkę lub gazę od dna rany. Wyciek z rany gromadzony jest przez czas terapii w kanistrze na końcu drenu lub w specjalnie do tego przygotowanym opatrunku w pobliżu rany.
