Temat numeru
Kardiomiopatia związana z arytmią – diagnostyka i leczenie
lek. Piotr Gardziejczyk
prof. dr hab. n. med. Mariusz Pytkowski
- Oprócz przedstawienia zagadnień związanych z epidemiologią, patofizjologią, diagnostyką i leczeniem przypadków kardiomiopatii wywołanej arytmią w artykule zawarto szczegółowe omówienie postępowania w poszczególnych rodzajach arytmii mogących prowadzić do kardiomiopatii, takich jak arytmie nadkomorowe, komorowe oraz arytmie u pacjentów z wszczepionymi układami resynchronizującymi pracę serca
Kardiomiopatia związana z arytmią (TCM – tachycardiomyopathy) jest jedną z odwracalnych przyczyn niewydolności serca i powinna być podejrzewana u każdej osoby z niewydolnością serca o nieustalonej etiologii. Każdy rodzaj przetrwałej arytmii może być przyczyną tachykardiomiopatii i prowadzić do pojawienia się lub zaostrzenia objawów przewlekłej niewydolności serca1-4. Ostateczne rozpoznanie kardiomiopatii związanej z arytmią można ustalić retrospektywnie u pacjentów, u których po skutecznym leczeniu arytmii obserwuje się całkowitą lub znaczącą poprawę w zakresie czynności skurczowej lewej komory oraz wycofanie się objawów niewydolności serca. Istotnym elementem rozpoznania jest wykluczenie innych potencjalnych przyczyn niewydolności serca, m.in. istotnej hemodynamicznie choroby wieńcowej, istotnej wady zastawkowej, źle kontrolowanego nadciśnienia tętniczego, toksycznego wpływu przyjmowanych substancji czy innych ostrych stanów internistycznych. Obecnie możemy wyróżnić dwa podstawowe typy TCM różniące się zarówno mechanizmem powstawania, jak i przebiegiem. Typ 1 to postać klasyczna, dotycząca pacjentów bez strukturalnej choroby serca, u których jedyną przyczyną objawów niewydolności serca jest pojawienie się arytmii (arrhythmia-induced cardiomyopathy). W tej grupie chorych skuteczne leczenie zaburzeń rytmu serca prowadzi w większości przypadków do całkowitego wycofania się objawów niewydolności serca i normalizacji parametrów klinicznych. Do drugiej grupy (typ 2) należy zaliczyć pacjentów z istniejącą strukturalną chorobą serca, u których pojawienie się arytmii de novo prowadzi do nawrotu bądź zaostrzenia objawów przewlekłej niewydolności serca (arrhythmia-mediated cardiomyopathy)2.
Epidemiologia
Częstość występowania kardiomiopatii związanej z arytmią nie jest precyzyjnie określona, wiadomo jednak, że w wielu przypadkach nie jest ona rozpoznawana. Dotyczy to szczególnie pacjentów ze strukturalną chorobą serca (tachykardiomiopatia typu 2),...
Patofizjologia
Mechanizmy kardiomiopatii związanej z arytmią nie są do końca poznane, ale sugeruje się udział stresu oksydacyjnego, zaburzeń w gospodarce wapniowej na poziomie komórkowym oraz zaburzeń w metabolizmie energetycznym kardiomiocytów.
