Opis przypadku

Sześcioletnia dziewczynka trafiła do nas w październiku 2005 r. z zaostrzeniem atopowego zapalenia skóry rozpoznanym w 3 miesiącu życia. Przed dwoma laty rozpoznano u niej alergiczny nieżyt nosa i astmę przewlekłą łagodną z zaznaczającym się nasileniem objawów w miesiącach letnich i w sezonie grzewczym. Matka nie wiązała okresowych pogorszeń stanu skóry z rodzajem spożywanych pokarmów. Lekarz pediatra rozpoznał alergię na jajo kurze na podstawie dodatniego wyniku testu punktowego i zalecił wyeliminowanie jaj kurzych z diety. Po upływie 6 miesięcy matka nie odnotowała poprawy stanu skóry dziecka.

Obliczywszy wskaźnik SCORAD (severity scoring of atopic dermatitis) uzyskaliśmy 64 punkty (wskaźnik ≥50 odpowiada znacznemu nasileniu wyprysku).¹ Po odstawieniu leków przeciwhistaminowych utrzymaliśmy dotychczasowe leczenie astmy i okresowe alergicznego nieżytu nosa oraz atopowego zapalenia skóry (środki natłuszczające, 1% hydrokorytzon w kremie). Zaleciliśmy wyeliminowanie z diety białka mleka krowiego, mąki pszennej, jaj kurzych i produktów zawierających białko sojowe. Matkę pouczono, że dieta eliminacyjna polega na wykluczeniu wymienionych pokarmów także ze złożonych produktów spożywczych. Po upływie 4 tygodni odnotowaliśmy poprawę stanu skóry (wskaźnik SCORAD 32 punkty). Dążąc do weryfikacji rozpoznania wykonaliśmy testy skórne punktowe (SPT) z preparatami (NEXTER, Allergopharma) potencjalnych alergenów otaczającego środowiska i wybranych pokarmów (jajo kurze, mleko krowie, mąka pszenna i żytnia, mięso dorsza, orzech laskowy, orzech ziemny, curry – tabela 1). Dodatkowo oceniliśmy miana swoistych przeciwciał IgE (sIgE) w surowicy (ELISA, Allergopharma) skierowanych przeciwko determinantom roztoczy (11,25 kU/l), bylicy (0,68 kU/l), białek mleka krowiego (<0,35 kU/l), soi (<0,35 kU/l), jaja kurzego (<0,35 kU/l) i mąki pszennej (<0,35 kU/l). W ten sposób potwierdziliśmy dotychczasowe rozpoznania, w tym alergicznego nieżytu nosa i astmy, przypisując je alergii IgE-zależnej na roztocza kurzu domowego, pyłki traw i chwastów. Nie uzyskaliśmy jednak potwierdzenia rozpoznania alergii IgE-zależnej na białka jaja kurzego.

Pytania (jedna odpowiedź prawidłowa)

1. Wywiad i badanie przedmiotowe wskazują:

a) Poprawa uzyskana po rozszerzeniu diety eliminacyjnej potwierdza podejrzenie alergii IgE-zależnej na co najmniej jeden z wyeliminowanych pokarmów. Ujemne wyniki testów punktowych i oznaczeń sIgE mogły być fałszywie ujemne. Jest to możliwe, ponieważ czułość tych badań nie wynosi 100%