-
Opis
Oddajemy w Państwa ręce drugie wydanie dziewiątego tomu WIELKIEJ INTERNY – „Reumatologię”. To obszerna praca poświęcona patogenezie, diagnostyce i leczeniu chorób reumatycznych. Dołożyliśmy wszelkich starań, żeby jak najdokładniej oddawała aktualny stan wiedzy.
Jesteśmy świadkami niezwykle gwałtownego rozwoju genetyki, immunologii klinicznej i biologii molekularnej. Dzięki nowym metodom badawczym udało się wyjaśnić patogenezę wielu chorób reumatycznych i na poziomie molekularnym ocenić mechanizmy biorące udział w rozwoju zapalenia. Szczegółowe poznanie patomechanizmu niektórych chorób umożliwiło opracowanie nowych metod diagnostycznych, a nade wszystko skutecznych terapii lekami działającymi na poznane, dokładnie określone miejsca i drogi biologicznego oddziaływania komórek. Do leków tych należy zaliczyć m.in. leki biologiczne, np. przeciwciała monoklonalne skierowane przeciw poszczególnym cytokinom i antygenom komórkowym. Ich zastosowanie istotnie poprawia jakość życia chorych.
Podejmując się przygotowania książki, mieliśmy na uwadze trudności, z jakimi borykają się lekarze, do których trafia pacjent z podejrzeniem choroby reumatycznej. Staraliśmy się wszystkie te problemy przedstawić w sposób przejrzysty, rzeczowy i dokładny: od doboru odpowiednich metod diagnostycznych (badania laboratoryjne, obrazowe) w celu potwierdzenia rozpoznania i oceny aktywności choroby przez diagnostykę różnicową po omówienie skutecznych terapii, powikłań i rokowania.
Specjaliści, w tym polscy, zrzeszeni w międzynarodowych towarzystwach naukowych ciągle opracowują i publikują szczegółowe zalecenia ułatwiające postępowanie w konkretnych sytuacjach klinicznych. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby kryteria diagnostyczne i rekomendacje dotyczące leczenia poszczególnych jednostek chorobowych, zatwierdzone w procesie konsensusu przez najlepszych specjalistów, znalazły się w tym podręczniku. Są one bowiem istotnym źródłem aktualnej wiedzy medycznej, najlepiej przystosowanym do praktycznego wykorzystania „przy łóżku” chorego.
W drugim wydaniu książki zamieściliśmy uaktualnienie wytycznych diagnostycznych i terapeutycznych poszczególnych chorób. Ponadto dodaliśmy rozdziały poświęcone nowym chorobom reumatycznym, tj. chorobom IgG4-zależnym, w tym zespołowi Mikulicza, i chorobom reumatycznym wywołanym przez adiuwanty (ASIA).
„Reumatologia” to obszerny, nowoczesny podręcznik, powstały z myślą o wszystkich lekarzach i studentach pragnących zdobyć, uaktualnić lub poszerzyć wiedzę w tej dziedzinie. Mam wielką nadzieję, że zawarte w nim informacje pomogą wykonywać zawód zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.
Jako redaktor naukowy chciałbym podziękować wszystkim, którzy zaangażowali się w pracę nad tym tomem. Dziękuję Autorom poszczególnych rozdziałów, a szczególnie serdecznie Pracownikom Katedry i Kliniki Reumatologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Życzę owocnej lektury podręcznika „Reumatologia” z cyklu WIELKA INTERNA wydawnictwa Medical Tribune Polska.
Mariusz Puszczewicz -
Spis treści
INFORMACJE PODSTAWOWE
Podział chorób reumatycznych
Mariusz Puszczewicz
Genetyczne podłoże chorób reumatycznych
Jacek Fliciński, Krzysztof Prajs, Marek Brzosko
DIAGNOSTYKA
Badanie podmiotowe i przedmiotowe
Mariusz Puszczewicz
Nieswoiste wskaźniki aktywności procesu zapalnego i chorobowego
Grażyna Białkowska-Puszczewicz, Mariusz Puszczewicz
Badania serologiczne w chorobach reumatycznych
Mariusz Puszczewicz
Inne badania laboratoryjne
Mariusz Puszczewicz, Grażyna Białkowska-Puszczewicz
Analiza płynu stawowego
Grażyna Białkowska-Puszczewicz, Mariusz Puszczewicz
Diagnostyka obrazowa chorób reumatycznych
Krzysztof Prajs, Jacek Fliciński, Marek Brzosko
Kapilaroskopia
Otylia Kowal-Bielecka, Anna Kuryliszyn-Moskal
CHOROBY UKŁADOWE TKANKI ŁĄCZNEJ
Reumatoidalne zapalenie stawów
Eugeniusz Józef Kucharz
Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów
Elżbieta Smolewska
Toczeń rumieniowaty układowy
Marzena Olesińska
Zespół antyfosfolipidowy
Lidia Ostanek, Marek Brzosko
Twardzina układowa
Otylia Kowal-Bielecka, Marek Bielecki
Eozynofilowe zapalenie powięzi
Krzysztof Kowal, Otylia Kowal-Bielecka
Idiopatyczne miopatie zapalne
Eugeniusz Józef Kucharz
Mieszana choroba tkanki łącznej
Mariusz Puszczewicz
Zespół Sjögrena
Mariusz Puszczewicz
Choroby IgG4-zależne
Bogna Grygiel-Górniak, Mariusz Puszczewicz
Autoimmunologiczny (autozapalny) zespół indukowany przez adiuwanty (ASIA)
Maria Maślińska
ZAPALENIA NACZYŃ
Podział nieinfekcyjnych zapaleń naczyń
Małgorzata Tłustochowicz, Witold Tłustochowicz
Zapalenia dużych naczyń
Justyna Swarowska-Knap, Witold Tłustochowicz
Zapalenia średnich naczyń
Justyna Swarowska-Knap, Witold Tłustochowicz
Zapalenia małych naczyń
Joanna Kur-Zalewska, Witold Tłustochowicz
Zapalenie naczyń w jednym narządzie
Joanna Kur-Zalewska, Witold Tłustochowicz
INNE UKŁADOWE CHOROBY TKANKI ŁĄCZNEJ
Polimialgia reumatyczna
Arkadiusz Chlebicki, Piotr Wiland
Zapalenie tkanki tłuszczowej
Beata Nowak, Piotr Wiland
Rumień guzowaty
Renata Sokolik, Piotr Wiland
Nawracające zapalenie chrząstek
Beata Maciążek-Chyra, Piotr Wiland
Choroba Stilla u dorosłych
Mariusz Puszczewicz
Zespoły autozapalne (zespoły gorączek okresowych)
Eugeniusz Józef Kucharz, Anida Grosicka
SERONEGATYWNE ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA
(SPONDYLOARTROPATIE SERONEGATYWNE)
Seronegatywne zapalenia stawów kręgosłupa (seronegatywne spondyloartropatie zapalne)
Hanna Przepiera-Będzak, Marek Brzosko
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
Hanna Przepiera-Będzak, Marek Brzosko
Reaktywne zapalenie stawów
Hanna Przepiera-Będzak, Iwona Brzosko
Łuszczycowe zapalenie stawów
Hanna Przepiera-Będzak, Marek Brzosko
Zapalenie stawów w przebiegu nieswoistych chorób zapalnych jelit
Hanna Przepiera-Będzak, Iwona Brzosko
Zespół SAPHO
Hanna Przepiera-Będzak, Iwona Brzosko
CHOROBA ZWYRODNIENIOWA STAWÓW
Choroba zwyrodnieniowa stawów
Piotr Adrian Klimiuk, Anna Kuryliszyn-Moskal
ZAPALENIE STAWÓW TOWARZYSZĄCE ZAKAŻENIU
Zapalenie stawów wywołane bezpośrednio przez drobnoustroje
Mariusz Puszczewicz
Zapalenia stawów towarzyszące zakażeniu
Mariusz Puszczewicz, Marta Ociepa-Zawal
Gorączka reumatyczna
Elżbieta Smolewska
Borelioza (choroba z Lyme)
Anna Raczkiewicz, Witold Tłustochowicz
ZAPALENIA STAWÓW TOWARZYSZĄCE CHOROBOM METABOLICZNYM
I GRUCZOŁÓW DOKREWNYCH
Zapalenie stawów wywołane przez kryształy
Maria Majdan
Amyloidoza AA
Piotr Wiland, Arkadiusz Chlebicki
Zmiany stawowe w przebiegu chorób gruczołów dokrewnych
Marek Ruchała, Ewelina Szczepanek
WRODZONE WADY METABOLICZNE
Zespół Marfana
Eugeniusz Józef Kucharz, Anna Kotulska
Zespół Ehlersa-Danlosa
Eugeniusz Józef Kucharz
Zespół Sticklera
Eugeniusz Józef Kucharz, Justyna Kramza
Kępki żółte rzekome (pseudoxanthoma elasticum)
Eugeniusz Józef Kucharz, Magdalena Kopeć-Mędrek
Homocysteinuria
Przemysław Kotyla, Eugeniusz Józef Kucharz
Wrodzona łamliwość kości (osteogenesis imperfecta)
Eugeniusz Józef Kucharz, Małgorzata Widuchowska
Alkaptonuria (ochronoza)
Eugeniusz Józef Kucharz
Mukopolisacharydozy
Eugeniusz Józef Kucharz
ZABURZENIA NERWOWO-NACZYNIOWE
Stawy Charcota
Maciej Głowacki
Zespoły uciskowe kanału kręgowego
Roman Jankowski, Stanisław Nowak
Zespół kanału nadgarstka
Leszek Romanowski, Piotr Czarnecki
Odruchowa dystrofia współczulna
Przemysław Lubiatowski, Leszek Romanowski
Choroba i zespół Raynauda
Otylia Kowal-Bielecka, Marek Bielecki
CHOROBY KOŚCI I CHRZĄSTEK
Osteoporoza
Piotr Głuszko
Osteomalacja
Wanda Horst-Sikorska
Osteoartropatia przerostowa
Dominik Majewski, Mariusz Puszczewicz
Uogólniona samoistna hiperostoza szkieletu
Aleksandra Kołczewska, Mariusz Puszczewicz
Choroba Pageta kości
Wanda Horst-Sikorska, Bogna Grygiel-Górniak
Martwica jałowa kości
Andrzej Bohatyrewicz, Łukasz Kołodziej
ZMIANY POZASTAWOWE
Zmiany pozastawowe
Włodzimierz Samborski
Fibromialgia
Włodzimierz Samborski
ZMIANY W STAWACH W INNYCH ZESPOŁACH CHOROBOWYCH
Sarkoidoza układu kostno-stawowego
Mariusz Puszczewicz
Układowe włóknienie nerkopochodne
Marta Ociepa-Zawal, Mariusz Puszczewicz
Objawy neurologiczne chorób reumatycznych
Maria Łukasik, Wojciech Kozubski
Objawy okulistyczne w przebiegu chorób reumatycznych
Ewa Czaplicka
Objawy reumatologiczne w przebiegu chorób nowotworowych
Marta Ociepa-Zawal, Mariusz Puszczewicz
POSTĘPOWANIE TERAPEUTYCZNE W CHOROBACH REUMATYCZNYCH
Fizykoterapia w chorobach reumatycznych
Elżbieta Skorupska, Włodzimierz Samborski
Kinezyterapia w chorobach reumatycznych
Elżbieta Skorupska, Włodzimierz Samborski
Postępowanie okołooperacyjne u chorych na choroby reumatyczne
Ryszard Marciniak
Leczenie operacyjne chorób reumatycznych
Andrzej Bohatyrewicz, Paweł Ziętek
INNE WAŻNE ZAGADNIENIA REUMATOLOGICZNE
Ciąża i okres karmienia piersią u kobiet z chorobami reumatycznymi
Mariusz Puszczewicz, Witold Kędzia
Zabezpieczenie społeczne niepełnosprawności ze szczególnym uwzględnieniem roli orzecznictwa lekarskiego
Anna Wilmowska-Pietruszyńska
Oddajemy w Państwa ręce drugie wydanie dziewiątego tomu WIELKIEJ INTERNY – „Reumatologię”. To obszerna praca poświęcona patogenezie, diagnostyce i leczeniu chorób reumatycznych. Dołożyliśmy wszelkich starań, żeby jak najdokładniej oddawała aktualny stan wiedzy.
Jesteśmy świadkami niezwykle gwałtownego rozwoju genetyki, immunologii klinicznej i biologii molekularnej. Dzięki nowym metodom badawczym udało się wyjaśnić patogenezę wielu chorób reumatycznych i na poziomie molekularnym ocenić mechanizmy biorące udział w rozwoju zapalenia. Szczegółowe poznanie patomechanizmu niektórych chorób umożliwiło opracowanie nowych metod diagnostycznych, a nade wszystko skutecznych terapii lekami działającymi na poznane, dokładnie określone miejsca i drogi biologicznego oddziaływania komórek. Do leków tych należy zaliczyć m.in. leki biologiczne, np. przeciwciała monoklonalne skierowane przeciw poszczególnym cytokinom i antygenom komórkowym. Ich zastosowanie istotnie poprawia jakość życia chorych.
Podejmując się przygotowania książki, mieliśmy na uwadze trudności, z jakimi borykają się lekarze, do których trafia pacjent z podejrzeniem choroby reumatycznej. Staraliśmy się wszystkie te problemy przedstawić w sposób przejrzysty, rzeczowy i dokładny: od doboru odpowiednich metod diagnostycznych (badania laboratoryjne, obrazowe) w celu potwierdzenia rozpoznania i oceny aktywności choroby przez diagnostykę różnicową po omówienie skutecznych terapii, powikłań i rokowania.
Specjaliści, w tym polscy, zrzeszeni w międzynarodowych towarzystwach naukowych ciągle opracowują i publikują szczegółowe zalecenia ułatwiające postępowanie w konkretnych sytuacjach klinicznych. Dołożyliśmy wszelkich starań, aby kryteria diagnostyczne i rekomendacje dotyczące leczenia poszczególnych jednostek chorobowych, zatwierdzone w procesie konsensusu przez najlepszych specjalistów, znalazły się w tym podręczniku. Są one bowiem istotnym źródłem aktualnej wiedzy medycznej, najlepiej przystosowanym do praktycznego wykorzystania „przy łóżku” chorego.
W drugim wydaniu książki zamieściliśmy uaktualnienie wytycznych diagnostycznych i terapeutycznych poszczególnych chorób. Ponadto dodaliśmy rozdziały poświęcone nowym chorobom reumatycznym, tj. chorobom IgG4-zależnym, w tym zespołowi Mikulicza, i chorobom reumatycznym wywołanym przez adiuwanty (ASIA).
„Reumatologia” to obszerny, nowoczesny podręcznik, powstały z myślą o wszystkich lekarzach i studentach pragnących zdobyć, uaktualnić lub poszerzyć wiedzę w tej dziedzinie. Mam wielką nadzieję, że zawarte w nim informacje pomogą wykonywać zawód zgodnie z aktualną wiedzą medyczną.
Jako redaktor naukowy chciałbym podziękować wszystkim, którzy zaangażowali się w pracę nad tym tomem. Dziękuję Autorom poszczególnych rozdziałów, a szczególnie serdecznie Pracownikom Katedry i Kliniki Reumatologii i Chorób Wewnętrznych Uniwersytetu Medycznego w Poznaniu.
Życzę owocnej lektury podręcznika „Reumatologia” z cyklu WIELKA INTERNA wydawnictwa Medical Tribune Polska.
Mariusz Puszczewicz
INFORMACJE PODSTAWOWE
Podział chorób reumatycznych
Mariusz Puszczewicz
Genetyczne podłoże chorób reumatycznych
Jacek Fliciński, Krzysztof Prajs, Marek Brzosko
DIAGNOSTYKA
Badanie podmiotowe i przedmiotowe
Mariusz Puszczewicz
Nieswoiste wskaźniki aktywności procesu zapalnego i chorobowego
Grażyna Białkowska-Puszczewicz, Mariusz Puszczewicz
Badania serologiczne w chorobach reumatycznych
Mariusz Puszczewicz
Inne badania laboratoryjne
Mariusz Puszczewicz, Grażyna Białkowska-Puszczewicz
Analiza płynu stawowego
Grażyna Białkowska-Puszczewicz, Mariusz Puszczewicz
Diagnostyka obrazowa chorób reumatycznych
Krzysztof Prajs, Jacek Fliciński, Marek Brzosko
Kapilaroskopia
Otylia Kowal-Bielecka, Anna Kuryliszyn-Moskal
CHOROBY UKŁADOWE TKANKI ŁĄCZNEJ
Reumatoidalne zapalenie stawów
Eugeniusz Józef Kucharz
Młodzieńcze idiopatyczne zapalenie stawów
Elżbieta Smolewska
Toczeń rumieniowaty układowy
Marzena Olesińska
Zespół antyfosfolipidowy
Lidia Ostanek, Marek Brzosko
Twardzina układowa
Otylia Kowal-Bielecka, Marek Bielecki
Eozynofilowe zapalenie powięzi
Krzysztof Kowal, Otylia Kowal-Bielecka
Idiopatyczne miopatie zapalne
Eugeniusz Józef Kucharz
Mieszana choroba tkanki łącznej
Mariusz Puszczewicz
Zespół Sjögrena
Mariusz Puszczewicz
Choroby IgG4-zależne
Bogna Grygiel-Górniak, Mariusz Puszczewicz
Autoimmunologiczny (autozapalny) zespół indukowany przez adiuwanty (ASIA)
Maria Maślińska
ZAPALENIA NACZYŃ
Podział nieinfekcyjnych zapaleń naczyń
Małgorzata Tłustochowicz, Witold Tłustochowicz
Zapalenia dużych naczyń
Justyna Swarowska-Knap, Witold Tłustochowicz
Zapalenia średnich naczyń
Justyna Swarowska-Knap, Witold Tłustochowicz
Zapalenia małych naczyń
Joanna Kur-Zalewska, Witold Tłustochowicz
Zapalenie naczyń w jednym narządzie
Joanna Kur-Zalewska, Witold Tłustochowicz
INNE UKŁADOWE CHOROBY TKANKI ŁĄCZNEJ
Polimialgia reumatyczna
Arkadiusz Chlebicki, Piotr Wiland
Zapalenie tkanki tłuszczowej
Beata Nowak, Piotr Wiland
Rumień guzowaty
Renata Sokolik, Piotr Wiland
Nawracające zapalenie chrząstek
Beata Maciążek-Chyra, Piotr Wiland
Choroba Stilla u dorosłych
Mariusz Puszczewicz
Zespoły autozapalne (zespoły gorączek okresowych)
Eugeniusz Józef Kucharz, Anida Grosicka
SERONEGATYWNE ZAPALENIA STAWÓW KRĘGOSŁUPA
(SPONDYLOARTROPATIE SERONEGATYWNE)
Seronegatywne zapalenia stawów kręgosłupa (seronegatywne spondyloartropatie zapalne)
Hanna Przepiera-Będzak, Marek Brzosko
Zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa
Hanna Przepiera-Będzak, Marek Brzosko
Reaktywne zapalenie stawów
Hanna Przepiera-Będzak, Iwona Brzosko
Łuszczycowe zapalenie stawów
Hanna Przepiera-Będzak, Marek Brzosko
Zapalenie stawów w przebiegu nieswoistych chorób zapalnych jelit
Hanna Przepiera-Będzak, Iwona Brzosko
Zespół SAPHO
Hanna Przepiera-Będzak, Iwona Brzosko
CHOROBA ZWYRODNIENIOWA STAWÓW
Choroba zwyrodnieniowa stawów
Piotr Adrian Klimiuk, Anna Kuryliszyn-Moskal
ZAPALENIE STAWÓW TOWARZYSZĄCE ZAKAŻENIU
Zapalenie stawów wywołane bezpośrednio przez drobnoustroje
Mariusz Puszczewicz
Zapalenia stawów towarzyszące zakażeniu
Mariusz Puszczewicz, Marta Ociepa-Zawal
Gorączka reumatyczna
Elżbieta Smolewska
Borelioza (choroba z Lyme)
Anna Raczkiewicz, Witold Tłustochowicz
ZAPALENIA STAWÓW TOWARZYSZĄCE CHOROBOM METABOLICZNYM
I GRUCZOŁÓW DOKREWNYCH
Zapalenie stawów wywołane przez kryształy
Maria Majdan
Amyloidoza AA
Piotr Wiland, Arkadiusz Chlebicki
Zmiany stawowe w przebiegu chorób gruczołów dokrewnych
Marek Ruchała, Ewelina Szczepanek
WRODZONE WADY METABOLICZNE
Zespół Marfana
Eugeniusz Józef Kucharz, Anna Kotulska
Zespół Ehlersa-Danlosa
Eugeniusz Józef Kucharz
Zespół Sticklera
Eugeniusz Józef Kucharz, Justyna Kramza
Kępki żółte rzekome (pseudoxanthoma elasticum)
Eugeniusz Józef Kucharz, Magdalena Kopeć-Mędrek
Homocysteinuria
Przemysław Kotyla, Eugeniusz Józef Kucharz
Wrodzona łamliwość kości (osteogenesis imperfecta)
Eugeniusz Józef Kucharz, Małgorzata Widuchowska
Alkaptonuria (ochronoza)
Eugeniusz Józef Kucharz
Mukopolisacharydozy
Eugeniusz Józef Kucharz
ZABURZENIA NERWOWO-NACZYNIOWE
Stawy Charcota
Maciej Głowacki
Zespoły uciskowe kanału kręgowego
Roman Jankowski, Stanisław Nowak
Zespół kanału nadgarstka
Leszek Romanowski, Piotr Czarnecki
Odruchowa dystrofia współczulna
Przemysław Lubiatowski, Leszek Romanowski
Choroba i zespół Raynauda
Otylia Kowal-Bielecka, Marek Bielecki
CHOROBY KOŚCI I CHRZĄSTEK
Osteoporoza
Piotr Głuszko
Osteomalacja
Wanda Horst-Sikorska
Osteoartropatia przerostowa
Dominik Majewski, Mariusz Puszczewicz
Uogólniona samoistna hiperostoza szkieletu
Aleksandra Kołczewska, Mariusz Puszczewicz
Choroba Pageta kości
Wanda Horst-Sikorska, Bogna Grygiel-Górniak
Martwica jałowa kości
Andrzej Bohatyrewicz, Łukasz Kołodziej
ZMIANY POZASTAWOWE
Zmiany pozastawowe
Włodzimierz Samborski
Fibromialgia
Włodzimierz Samborski
ZMIANY W STAWACH W INNYCH ZESPOŁACH CHOROBOWYCH
Sarkoidoza układu kostno-stawowego
Mariusz Puszczewicz
Układowe włóknienie nerkopochodne
Marta Ociepa-Zawal, Mariusz Puszczewicz
Objawy neurologiczne chorób reumatycznych
Maria Łukasik, Wojciech Kozubski
Objawy okulistyczne w przebiegu chorób reumatycznych
Ewa Czaplicka
Objawy reumatologiczne w przebiegu chorób nowotworowych
Marta Ociepa-Zawal, Mariusz Puszczewicz
POSTĘPOWANIE TERAPEUTYCZNE W CHOROBACH REUMATYCZNYCH
Fizykoterapia w chorobach reumatycznych
Elżbieta Skorupska, Włodzimierz Samborski
Kinezyterapia w chorobach reumatycznych
Elżbieta Skorupska, Włodzimierz Samborski
Postępowanie okołooperacyjne u chorych na choroby reumatyczne
Ryszard Marciniak
Leczenie operacyjne chorób reumatycznych
Andrzej Bohatyrewicz, Paweł Ziętek
INNE WAŻNE ZAGADNIENIA REUMATOLOGICZNE
Ciąża i okres karmienia piersią u kobiet z chorobami reumatycznymi
Mariusz Puszczewicz, Witold Kędzia
Zabezpieczenie społeczne niepełnosprawności ze szczególnym uwzględnieniem roli orzecznictwa lekarskiego
Anna Wilmowska-Pietruszyńska
Wielka Interna Reumatologia Wydanie II
200,00 zł