Praktyka kliniczna
Opieka kardiologiczna nad pacjentem psychiatrycznym
Lek. Michał Peller
Dr n. med. Paweł Balsam
Wśród pacjentów psychiatrycznych ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych jest dwa-trzy razy większe niż w populacji ogólnej. Powinni oni być w związku z tym poddani szczególnie wnikliwej opiece kardiologicznej. Autorzy artykułu analizują, jak dobierać leki antypsychotyczne, by ograniczyć działania niepożądane zwiększające ryzyko sercowo-naczyniowe.
Choroby układu sercowo-naczyniowego są główną przyczyną zgonów w krajach rozwiniętych. W Polsce zgodnie z danymi pochodzącymi z Głównego Urzędu Statystycznego w 2014 roku 46 proc. wszystkich zgonów spowodowanych było chorobami układu krążenia.[1] Ponadto nierzadko są one przyczyną niezdolności do pracy, a także zwiększają częstość hospitalizacji, przyczyniając się do wzrostu kosztów opieki zdrowotnej.[2] W celu zmniejszenia tego niekorzystnego zjawiska w sposób szczególny trzeba skupić się na prewencji chorób sercowo-naczyniowych. Liczne prace pokazały, że ograniczanie czynników ryzyka wystąpienia chorób sercowo-naczyniowych zmniejsza chorobowość i śmiertelność związaną z układem krążenia.[3] Co ważne, większość tych czynników to czynniki modyfikowalne, którym można zapobiegać.
Należy podkreślić, że wśród pacjentów psychiatrycznych ryzyko zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych jest dwa-trzy razy większe niż w populacji ogólnej. Oczekiwana długość życia jest zaś 20-30 proc. krótsza.[4] Jedną z przyczyn tej sytuacji jest częstsze występowanie u nich czynników ryzyka tych chorób. Oznacza to, że powinni być oni poddani szczególnie wnikliwej opiece kardiologicznej, po pierwsze, w celu prewencji chorób układu sercowo-naczyniowego, a także w celu optymalnego leczenia rozpoznanych chorób układu krążenia.
Czynniki ryzyka
Główny podział czynników ryzyka chorób sercowo-naczyniowych, który dotyczy podziału na czynniki modyfikowalne i niemodyfikowalne, przedstawia tabela 1.
Częstość występowania czynników ryzyka zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych w populacji dorosłych Polaków została oceniona w badaniu NATPOL 2011.[5] Wyniki tego badania określiły odsetek pacjentów, u których występują choroby układu sercowo-naczyniowego lub czynniki ryzyka chorób tego układu:
- nadciśnienie tętnicze – 32 proc. (9,5 mln),
- cukrzyca – 6 proc. (1,6 mln),
- otyłość – 22 proc. (6,5 mln),
- hipercholesterolemia – 61 proc. (18 mln),
- palenie tytoniu – 27 proc. (8 mln).
Co ważne, w grupie pacjentów z nadciśnieniem tętniczym tylko 26 proc. z nich było skutecznie leczonych.
Użytecznym narzędziem w ocenie 10-letniego ryzyka zgonu z przyczyn sercowo-naczyniowych jest skala SCORE.[6] Należy podkreślić, że nie można jej stosować u pacjentów z już rozpoznaną chorobą układu sercowo-naczyniowego, cukrzycą lub przewlekłą cho...
