"Korony podwójne w protetyce – nowoczesne rozwiązanie czy niedoceniana klasyka?"

Korony podwójne nie są rozwiązaniem nowym, jednak często pomijanym przy tworzeniu kompleksowych planów leczenia. Wynika to przede wszystkim z braku wiedzy na temat tej metody oraz obaw związanych z jej wykonaniem. 

Czym są korony podwójne? 

Korony podwójne to nic innego jak „korona w koronie”. Składają się one z dwóch nasuwanych na siebie części. Część nakładana na ząb oporowy, która jest trwale z nim związana, nazywana jest koroną wewnętrzną (lub pierwotną). Druga, ruchoma część – korona zewnętrzna (lub wtórna) – jest trwale związana z protezą ruchomą, stanowiąc jej element utrzymujący na podłożu protetycznym. 

Oba elementy utrzymują się na sobie dzięki sile tarcia, co jest szczególnie wykorzystywane w przypadku koron teleskopowych. Druga siła to mechanizm zaklinowania charakterystyczny dla koron stożkowych. Warto przy tym zaznaczyć, że korony teleskopowe stanowią szczególny rodzaj koron stożkowych, gdzie zbieżność ścian osiowych wynosi 0°. 

Wskazania do stosowania koron podwójnych 

Korony podwójne najczęściej stosuje się jako element retencyjny protez ruchomych, szczególnie w następujących sytuacjach: 

Rozległe braki skrzydłowe. 

Brak możliwości wytyczenia toru wprowadzania protezy klamrowej. 

Kształt zębów uniemożliwiający wyznaczenie odpowiednich powierzchni retencyjnych dla klamer. 

Uzębienie resztkowe, zgrupowane w jednej części wyrostka zębodołowego. 

Rozbieżność osi długiej zębów na tyle duża, że nie można jej skorygować preparacją. 

Już na pierwszy rzut oka widać mnogość wskazań do stosowania tych uzupełnień – zastosowanie koron podwójnych może być o wiele szersze, niż wynikałoby z pierwszego kontaktu z tematem. 

Zalety koron podwójnych 

Stosowanie koron podwójnych jako integralnego elementu uzupełnień ruchomych przynosi wiele korzyści. Przede wszystkim umożliwiają one lepsze przenoszenie sił żucia na bezzębny wyrostek zębodołowy poprzez sztywne połączenie zębów oporowych z protezą. Siły te są przenoszone osiowo, ponieważ filary są objęte z każdej strony koroną wtórną. Dzięki temu korony pełnią jednocześnie funkcję utrzymującą, prowadzącą oraz podpierającą, co często pozwala na całkowite wyeliminowanie klamer. 

Kolejną istotną zaletą jest łatwość oczyszczania zarówno koron wewnętrznych, jak i samej protezy. Utrzymanie wysokiego poziomu higieny jest kluczowe, zwłaszcza w przypadkach utraty zębów spowodowanej zapaleniem przyzębia. Dobrze zaplanowane rozwiązanie protetyczne może dodatkowo ustabilizować rozchwiane zęby, dodatkowo wyłączając je z utrzymania protezy. 

Oprócz tego, w przypadku utraty zęba oporowego, naprawa protezy jest stosunkowo prosta. Po ekstrakcji zęba otwór w koronie wtórnej można zabezpieczyć materiałem kompozytowym lub akrylowym, co w większości przypadków umożliwia dalsze użytkowanie uzupełnienia aż do momentu wystąpienia całkowitego bezzębia. 

Wady koron podwójnych 

Mimo licznych zalet, korony podwójne nie są pozbawione wad. Przede wszystkim wymagają one dużej przeparacji zęba filarowego. Brak odpowiedniej głębokości preparacji może skutkować przekonturowaniem koron, co prowadzi do utraty korzyści zarówno dla przyzębia, jak i estetyki końcowego uzupełnienia. Nadmierna preparacja zwiększa ryzyko obnażenia miazgi już na etapie szlifowania, a w dalszej perspektywie – konieczność leczenia endodontycznego z powodu obumarcia zęba. 

Kolejnym aspektem wartym rozważenia jest zjawisko kąta negatywnego. Powstaje on podczas wyrównywania osi długich zębów oporowych na koronach pierwotnych. Takie przestrzenie mogą nie tylko obniżać estetykę ostatecznego uzupełnienia, ale również utrudniać prawidłową higienę jamy ustnej. 

Korony podwójne, jak każde rozwiązanie protetyczne, mają swoje wady i zalety. Decydując się na ich wykonanie, należy dokładnie przeanalizować sytuację zgryzową pacjenta, wskazania do zastosowania tej metody oraz rozważyć alternatywne możliwości leczenia – takie jak mosty protetyczne, protezy szkieletowe z klamrami czy implanty. Choć metoda ta wymaga niezwykle precyzyjnego wykonania oraz starannej preparacji, jej liczne zalety – takie jak poprawa przenoszenia sił żucia, łatwość utrzymania higieny oraz możliwość prostych napraw – mogą rekompensować wstępne niedogodności. 

Ostateczna decyzja powinna być podejmowana indywidualnie, z uwzględnieniem zarówno stanu klinicznego, jak i potrzeb estetycznych pacjenta. Dzięki właściwemu planowaniu i precyzyjnemu wykonaniu, korony podwójne mogą stanowić trwałe i funkcjonalne rozwiązanie protetyczne, które przyczyni się do długotrwałego powodzenia odbudowy zgryzu. 

Bibliografia 

1.Durczok, M. (2023). Korony podwójne. PZWL Wydawnictwo Lekarskie