Od hepatologa dla dermatologów
Skórne manifestacje chorób wątroby
Dr hab. med., prof. nadzw. Uniwersytetu Rzeszowskiego Krzysztof Gutkowski1, dr n. med. Dorota Gutkowska2
Manifestacje skórne chorób wątroby przybierają różną formę. Niektóre z objawów obserwowanych w marskości wątroby, takie jak zmiany naczyniowe, zmiany płytek paznokciowych czy świąd, mogą występować także w schorzeniach natury autoimmunizacyjnej, metabolicznej, zapalnej, jak również rozrostowej. Mimo że wiele objawów nie wykazuje specyfiki charakteryzującej wyłącznie hepatopatie, to jednak są i takie, których zaawansowanie koreluje z ciężkością uszkodzenia wątroby. W praktyce klinicznej znajomość objawów przemawiających za uszkodzeniem wątroby może ułatwić rozpoznanie i skuteczne wdrożenie leczenia we wczesnej fazie choroby. W pracy przedstawiono aspekt dermatologiczny chorób wątroby z uwzględnieniem najczęściej spotykanych przewlekłych schorzeń tego narządu.
U pacjentów z przewlekłymi chorobami wątroby stwierdza się obecność różnych zmian skórnych, które mogą stanowić cenną wskazówkę diagnostyczną, jakkolwiek wiele z nich obserwuje się także w schorzeniach innych narządów. Dane dotyczące częstości występowania zmian dermatologicznych u chorych z przewlekłymi chorobami wątroby mają charakter szacunkowy i brak jest systematycznych badań, które dokładnie definiowałyby to zagadnienie. Na przykład obecność pajączków naczyniowych czy rumienia dłoniowego u pacjentów z przebudową marską wątroby szacuje się odpowiednio na 23 i 33 proc. przypadków.[1,2] W pracy przedstawiono problematykę najczęstszych manifestacji skórnych występujących w różnych schorzeniach wątroby, dokonując ich podziału na zmiany niewykazujące specyfiki dla konkretnej jednostki nozologicznej i objawy typowe dla określonych chorób tego narządu.
Niespecyficzne zmiany skórne
Żółtaczka
Zażółcenie powłok skórnych jest wynikiem wzrostu stężenia bilirubiny we krwi obwodowej i staje się klinicznie widoczne, gdy stężenie to przekracza 2,0 mg/dl. Stopień zażółcenia skóry zależy od stężenia bilirubiny i waha się od lekko żółtego w przypadkach łagodnej hiperbilirubinemii do brązowego w zaawansowanych żółtaczkach. Bilirubina po przeniknięciu przez ścianę naczyń kapilarnych wiąże się z elastyną i gromadzi się w tkance łącznej skóry, przy czym zażółcenie jest bardziej intensywne w górnej niż dolnej części ciała. Jeśli przyczyna żółtaczki ma charakter odwracalny i zostanie usunięta, obserwuje się szybką normalizację stężenia bilirubiny w surowicy krwi, natomiast żółte zabarwienie skóry ustępuje znacznie wolniej.[3]
Świąd skóry
Świąd skóry jest najczęstszym i najbardziej niepokojącym objawem chorób wątroby i dróg żółciowych. Może przyjmować charakter przemijający bądź długotrwały, o różnym natężeniu, od łagodnego do uporczywego, pogarszającego komfort i jakość życia. W p...
