Świąd jest nieprzyjemnym uczuciem wywołującym potrzebę drapania. Jego patogeneza wydaje się wieloczynnikowa, nie została jednak dotąd w pełni poznana. Świąd sromu jest objawem występującym w wielu chorobach dermatologicznych, a także ogólnoustrojowych (najczęstsze z nich wymieniono w tab. 1). Przewlekły świąd jest bardzo uciążliwy i wpływa znacząco na jakość życia pacjentek. W początkowych stadiach kobiety niechętnie zgłaszają się do specjalistów i próbują samodzielnie, za pomocą preparatów dostępnych bez recepty, poradzić sobie z dolegliwościami. Często powoduje to ich zaostrzenie, podrażnienie skóry, występowanie zadrapań i przeczosów, co z kolei zaburza obraz choroby podstawowej wywołującej świąd i znacznie wydłuża diagnostykę oraz utrudnia ustalenie właściwego rozpoznania.

W celu postawienia prawidłowej diagnozy kluczowe jest zebranie dokładnego wywiadu. Należy zapytać pacjentkę o początek dolegliwości, ich nasilenie, czynniki powodujące zaostrzenie lub złagodzenie świądu oraz towarzyszące objawy. Istotne są także informacje o współistniejących chorobach, stosowanych ogólnie i miejscowo lekach, nawykach higienicznych, nietrzymaniu moczu, cyklu miesiączkowym, liczbie partnerów seksualnych i metodach antykoncepcji.

Badanie należy rozpocząć od oglądania skóry sromu w poszukiwaniu pierwotnych lub wtórnych zmian skórnych (zadrapań, przeczosów, lichenizacji, owrzodzeń, pęknięć). Warto zwrócić uwagę na obecność nieprawidłowej wydzieliny z pochwy. Trzeba także obejrzeć skórę innych okolic ciała, aby wykluczyć lub potwierdzić obecność podobnych zmian, oraz zbadać okoliczne węzły chłonne. W przypadku wątpliwości wskazane jest pobranie wycinków z podejrzanych zmian, a gdy występuje nieprawidłowa wydzielina – także wymazu z pochwy. Wybór metody leczenia zależy od postawionego rozpoznania.

Jednostki chorobowe, którym towarzyszy świąd sromu, dzieli się niekiedy na 3 grupy: choroby ogólnoustrojowe, zakażenia wyżej położonych części narządu rodnego oraz schorzenia ograniczone tylko do sromu. Poniżej opisano najczęstsze z nich.

Wyprysk sromu (liszaj prosty przewlekły)

Wielu autorów nie uznaje wyprysku sromu za odrębną jednostkę chorobową, lecz za rodzaj reakcji skórnej. W wyniku chronicznego drapania i pocierania dochodzi do patologicznych zmian w skórze i rozwoju liszaja prostego przewlekłego. Wyprysk sromu wy...