Lepiej zapobiegać, niż leczyć – czynniki ryzyka ciężkiego przebiegu grypy i poważnych powikłań pogrypowych

Zalecenia towarzystw naukowych i grup ekspertów

Small 65487

Tabela 3. Rekomendacje towarzystw naukowych i grup ekspertów dotyczące profilaktyki grypy u osób z chorobami układu krążenia (w zestawieniu uwzględniono ostatnią dostępną publikację danego towarzystwa/grupy ekspertów)

Ponieważ choroby układu krążenia są najważniejszym zagrożeniem zdrowotnym dla społeczeństw krajów wysoko rozwiniętych, szczególną wagę przykłada się do tworzenia zaleceń dotyczących ich profilaktyki, diagnostyki i leczenia. Tego typu schorzenia, w tym zawał serca i niewydolność serca, stanowią zarazem poważne powikłania grypy. W związku z tym towarzystwa naukowe i grupy ekspertów sformułowały zalecenia dotyczące zasad profilaktyki grypy u osób z chorobami układu krążenia (tab. 3). Chociaż dociekliwy czytelnik może znaleźć różnice między poszczególnymi zaleceniami, łączna analiza tych stanowisk prowadzi do jednoznacznego wniosku: szczepienie przeciwko grypie jest jednym z podstawowych sposobów profilaktyki chorób układu krążenia, podobnie jak leczenie zespołu uzależnienia od tytoniu, nadciśnienia tętniczego czy hipercholesterolemii. Zarówno eksperci amerykańscy, jak i europejscy uznali szczepienie za zalecenie klasy I21,22. Rekomendacje o podobnej treści opublikowali między innymi: Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce, Główny Inspektor Sanitarny oraz eksperci Ogólnopolskiego Programu Zwalczania Grypy.

Podsumowanie

W ostatnich latach podkreśla się istotną rolę szczepień przeciwko grypie. Nabierają one specjalnego znaczenia u osób w wieku podeszłym oraz u pacjentów z chorobami związanymi z większym ryzykiem występowania powikłań grypy, w tym z chorobami układu krążenia. Dowody naukowe wskazują, że w tej grupie korzyści wynikające ze szczepienia są szczególnie duże, porównywalne z korzyściami wynikającymi z innych interwencji realizowanych w ramach wtórnej prewencji choroby niedokrwiennej serca27. Wielu ekspertów sugeruje, że nieproponowanie szczepienia przeciwko grypie wszystkim osobom cierpiącym na schorzenia takie jak choroba niedokrwienna serca, niewydolność serca lub cukrzyca jest zaniechaniem naruszającym podstawowe prawa pacjenta.

ABSTRACT

It is better to prevent than cure: risk factors for severe flu and flu complications

The recent years have seen a greater focus being placed on the role of flu vaccinations. They are especially important for the elderly and patients with diseases associated with a greater risk of developing flu complications, including cardiovascular disorders. Research results and recommendations from scientific associations indicate that this patient group could particularly benefit from flu vaccinations. They are compared to benefits originating from other interventions which are provided as part of secondary prevention of ischemic heart disease. Many experts suggest that not recommending flu vaccinations to all patients with such conditions as ischemic heart disease, heart failure or diabetes can be considered an omission which violates the fundamental rights of patients.

Piśmiennictwo

1. Rutkowska L, Waligórska M, Sapała K. Trwanie życia w 2017 r. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2018

2. Rocznik statystyczny Rzeczypospolitej Polskiej 2018. Warszawa: Główny Urząd Statystyczny, 2018

3. Jankowski P, Olszowska M, Pająk A. Epidemiologia chorób układu krążenia. W: Podolec P (red.). Innowacyjna diagnostyka i leczenie chorób układu krążenia: 40-lecie Instytutu Kardiologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum. Kraków: Medycyna Praktyczna, 2019

4. Gorczyca-Michta I, Wożakowska-Kapłon B. Grypa a choroby układu sercowo-naczyniowego. Kardiol Pol 2010;68(10):1168-71

5. Liu P, Cerullo D, Sheth TN, et al. Niewydolność serca jako następstwo wirusowego zapalenia wątroby. W: Mann DL (red.). Niewydolność serca. Lublin: Wydawnictwo Czelej, 2006

6. Caldeira D, Rodrigues B, David C, et al. The association of influenza infection and vaccine with myocardial infarction: systematic review and meta-analysis of self-controlled case series. Expert Rev Vaccines 2019;18:1211-7

7. Lawrence H, Hunter A, Murray R, et al. Cigarette smoking and the occurrence of influenza – Systematic review. J Infect 2019;79:401-6

8. Mertz D, Kim TH, Johnstone J, et al. Populations at risk for severe or complicated influenza illness: systematic review and meta-analysis. BMJ 2013;347:f5061

9. Kozieł P, Jankowski P, Mirek-Bryniarska E, et al. Obesity in patients with established coronary artery disease over a 20-year period (1997-2017). Pol Arch Intern Med 2021;1(31): 26-32

10. Zhao X, Xiaokun Gang X, He G, et al. Obesity Increases the Severity and Mortality of Influenza and COVID-19: A Systematic Review and Meta-Analysis. Front Endocrinol (Lausanne) 2020;11:595109

11. MacIntyre CR, Chughtai AA, Das A, et al. Effect of statin use on the risk of influenza and influenza vaccine effectiveness. Int J Cardiol 2021;332:205-8

12. Chow EJ, Rolfes MA, O'Halloran A, et al. Acute Cardiovascular Events Associated With Influenza in Hospitalized Adults: A Cross-sectional Study. Ann Intern Med 2020;173:605-13

13. Liang M, Gao L, Cheng C, et al. Efficacy of face mask in preventing respiratory virus transmission: A systematic review and meta-analysis. Travel Med Infect Dis 2020;36:101751

14. Gurfinkel EP, Leon de la Fuente R, Mendiz O, et al. Influenza vaccine pilot study in acute myocardial infarction and planned percutaneous coronary intervention. The Flu Vaccination in Acute Coronary Syndromes (FLUVACS) Study Group. Circulation 2002;105:2143-8

15. Ciszewski A, Bilińska ZT, Brydak LB, et al. Influenza vaccination in secondary prevention from coronary ischaemic events in coronary artery disease: FLUCAD study. Eur Heart J 2008;29:1350-8

16. Frøbert O, Götberg M, Erlinge D, et al. Influenza Vaccination after Myocardial Infarction: A Randomized, Double-Blind, Placebo-Controlled, Multicenter Trial. Circulation 2021 [w druku]

17. Lavallée P, Perchaud V, Gautier-Bertrand M, et al. Association between influenza vaccination and reduced risk of brain infarction. Stroke 2002;33:513-8

18. Cheng Y, Cao X, Cao Z, et al. Effects of influenza vaccination on the risk of cardiovascular and respiratory diseases and all-cause mortality. Ageing Res Rev 2020;62:101124

19. Rodrigues BS, Alves M, Duarte GS, et al. The impact of influenza vaccination in patients with cardiovascular disease: An overview of systematic reviews. Trends Cardiovasc Med 2020 [w druku]

20. De Abajo FJ, Rodríguez-Martín S, Barreira D, et al. Influenza vaccine and risk of acute myocardial infarction in a population-based case-control study. Heart 2021 [w druku]

21. Wytyczne ESC dotyczące rozpoznawania i leczenia przewlekłych zespołów wieńcowych (2019). Zesz Edu Kardiol Pol 2020;1:1-78

22. AHA/ACCF Secondary Prevention and Risk Reduction Therapy for Patients With Coronary and Other Atherosclerotic Vascular Disease: 2011 Update. Circulation 2011;124:2458-73

23. Grohskopf LA, Alyanak E, Broder KR, et al. Prevention and control of seasonal influenza with vaccines: recommendations of the Advisory Committee on Immunization Practices – United States. MMWR Recommendations Reports 2019;68:1-21

24. Profilaktyka i leczenie grypy. Wytyczne Kolegium Lekarzy Rodzinnych w Polsce (2019). https://www.klrwp.pl/strona/616/zapobieganie-rozpoznawanie-i-leczenie-grypy-2019/pl

25. Undas A, Kopeć G, Gąsior Z, et al. Wytyczne Polskiego Forum Profilaktyki dotyczące tzw. nowych czynników i markerów ryzyka sercowo-naczyniowego. http://polskieforumprofilaktyki.edu.pl/wytyczne/czynnikiryzyka.html

26. Komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z dnia 25 października 2018 r. https://gis.gov.pl/wp-content/uploads/2018/01/akt.pdf

27. Habib GL, Yousuf H, Narula J, et al. Call to action: cardiologists should promote influenza vaccination. Neth Heart J 2021;29:545-50

Polecane

Kontakt
Kontakt w sprawie reklam:
Partnerzy serwisu
Strona główna Aktualności Artykuły Wideo Webinaria
Krztusiec
Copyright © Medical Tribune Polska Sp. z o. o.