Omówmy to na przypadkach

Zapalenie płuc o ciężkim przebiegu u dziecka

dr n. med. Joanna Lange

Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

dr n. med. Joanna Lange

Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego,

Warszawski Uniwersytet Medyczny

ul. Żwirki i Wigury 63A, 02-091 Warszawa

e-mail: joanna_lange@wp.pl

  • Opis przypadku 2-letniej pacjentki, u której mimo prawidłowo prowadzonego leczenia zapalenia płuc doszło do pojawienia się powikłań pod postacią wysięku w jamie opłucnej oraz martwiczego zapalenia płuc z przetoką oskrzelowo-opłucnową
  • Postępowanie diagnostyczno-terapeutyczne w przypadku podejrzenia martwiczego zapalenia płuc

Niespełna 2-letnia dziewczynka została przyjęta do kliniki z powodu prawostronnego zapalenia płuc. Początkowo u dziecka obserwowano cechy infekcji górnych dróg oddechowych. W ciągu kolejnych kilku dni choroby pojawiły się osłabienie i wysoka gorączka (do 40°C) wymagająca stosowania leków przeciwgorączkowych oraz dołączył nasilony, uporczywy kaszel. W wykonanym ambulatoryjnie zdjęciu przeglądowym klatki piersiowej stwierdzono cechy prawostronnego zapalenia płuc i skierowano pacjentkę do szpitala. Przy przyjęciu do kliniki dziecko było w stanie ogólnym średnim, z nasiloną dusznością. W badaniu przedmiotowym stwierdzono cechy odwodnienia umiarkowanego stopnia, bladość powłok skórnych i przekrwienie śluzówek gardła. Osłuchowo w okolicy międzyłopatkowej po stronie prawej słyszalne były: szmer oskrzelowy, ściszenie szmeru pęcherzykowego od 3 międzyżebrza w dół w linii przykręgosłupowej i pojedyncze trzeszczenia pod prawą łopatką. W badaniu palpacyjnym jamy brzusznej wątroba była wyczuwalna 3 cm poniżej prawego łuku żebrowego. W badaniach laboratoryjnych stwierdzono: cechy umiarkowanej niedokrwistości, małopłytkowość, podwyższone wskaźniki stanu zapalnego oraz niskie stężenie albumin. W badaniu ultrasonograficznym (USG) klatki piersiowej, wykonanym przy przyjęciu dziecka do szpitala, uwidoczniono znaczną ilość płynu w prawej jamie opłucnej (ryc. 1), wobec czego zakwalifikowano dziewczynkę do założenia drenu. Ze względu na małopłytkowość zabieg wykonano po przetoczeniu koncentratu krwinek płytkowych. W leczeniu zastosowano szerokospektralną antybiotykoterapię ceftriaksonem z klindamycyną oraz przetoczono albuminy. Początkowo obserwowano zarówno poprawę stanu klinicznego dziecka, jak i obniżanie się wartości wskaźników zapalnych. W kolejnych dniach pobytu w szpitalu pojawiły się radiologiczne cechy martwiczego zapalenia płuc i wzrosły wartości wskaźników zapalnych, dlatego podjęto decyzję o odstawieniu klindamycyny oraz włączeniu do leczenia wankomycyny. Kontynuowano leczenie cefalosporyną III generacji. W kolejnym, kontrolnym zdjęciu przeglądowym klatki piersiowej stwierdzono odmę prawostronną (ryc. 2) – wysunięto podejrzenie przetoki oskrzelowo-opłucnowej. Z uwagi na brak odbioru zarówno płynu, jak i powietrza z jamy opłucnej wykonano tomografię komputerową (TK) klatki piersiowej (ryc. 3). Po repozycji układu drenującego uzyskano wypływ ropnej treści oraz powietrza (ryc. 4). Leczenie drenażem kontynuowano przez 14 dni. Ze względu na nasilanie się niedokrwistości przetoczono koncentrat krwinek czerwonych. Podczas leczenia ceftriaksonem i wankomycyną dziewczynka ponownie zaczęła gorączkować, wobec czego podjęto decyzję o odstawieniu cefalosporyny oraz zastosowaniu dodatkowo leczenia meropenemem i klarytromycyną. W ciągu kolejnych dni obserwowano pogłębianie się neutropenii i niedokrwistości. W związku z tym wysunięto podejrzenie reakcji polekowej po wankomycynie. Lek odstawiono, uzyskując stopniową poprawę parametrów morfologicznych krwi. W dniu wypisu ze szpitala w badaniu przedmiotowym stwierdzono ściszenie szmeru pęcherzykowego po stronie prawej. W zdjęciu kontrolnym wykonanym po 3 miesiącach od zakończenia leczenia uwidoczniono znaczącą poprawę i niewielkie, utrzymujące się po stronie prawej zgrubienia opłucnej (ryc. 5).

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Omówienie

W opisanym przypadku klinicznym warto zwrócić uwagę, że mimo prawidłowo prowadzonego leczenia zapalenia płuc wystąpiły powikłania w postaci wysięku w jamie [...]
Do góry