Medycyna estetyczna

Powikłania po zabiegach korekcji zmarszczek kwasem hialuronowym – postępowanie i leczenie

Dr hab. med. Wioletta Barańska-Rybak

Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego

Adres do korespondencji: Dr hab. med. Wioletta Barańska-Rybak, Klinika Dermatologii, Wenerologii i Alergologii, Gdański Uniwersytet Medyczny, ul. Dębinki 7, 80-211 Gdańsk

Korekcja zmarszczek z użyciem syntetycznego kwasu hialuronowego należy do najbardziej popularnych zabiegów medycyny estetycznej. W poniższym opracowaniu omówiono powikłania wypełnień z zastosowaniem kwasu hialuronowego (HA). Zdarzenia niepożądane związane z zastosowaniem wypełniacza, jakim jest kwas hialuronowy, są niezwykle rzadkie, przy czym oficjalne statystyki powikłań nie są prowadzone. Częstość i stopień ciężkości powikłań po korekcji zmarszczek są silnie związane z doświadczeniem i kwalifikacjami osoby wykonującej zabieg.

Omówiono sposób postępowania w przypadku opisanych powikłań. Prawidłowo przeprowadzona kwalifikacja pacjenta, zachowanie zasad aseptyki, znajomość możliwych powikłań pozwolą na zminimalizowanie ich częstości.

Syntetyczny kwas hialuronowy jest uznawany za najbezpieczniejszy preparat stosowany w celu korekcji zmarszczek statycznych. Zdarzenia niepożądane po jego zastosowaniu są niezwykle rzadkie.[1-3] Zważywszy na coraz większą liczbę wykonywanych procedur nie zawsze przez odpowiednio wykwalifikowane osoby, reakcje niepożądane będą stanowić coraz bardziej istotny problem kliniczny. Komplikacje mogą być związane z:

  • nieprawidłową techniką wstrzykiwania,
  • brakiem aseptyki zabiegu,
  • reakcją organizmu na obecność ciała obcego.


Większość występujących powikłań można ograniczyć lub zupełnie wyeliminować, zachowując sterylne warunki zabiegu oraz stosując prawidłową technikę iniekcji. Podkreśla się, że częstość i stopień ciężkości powikłań po korekcji zmarszczek są silnie związane z doświadczeniem i kwalifikacjami osoby wykonującej zabieg.[4] Na szczególną uwagę zasługują poważne powikłania, takie jak:

  • reakcja anafilaktyczna,
  • infekcje bakteryjne,
  • martwica skóry,
  • zapalenia ziarniniakowe,
  • ślepota.

Epidemiologia

Epidemiologia zdarzeń niepożądanych po zastosowaniu kwasu hialuronowego jest nieznana.[20] Zabiegi korekcji zmarszczek odbywają się nie tylko w gabinetach lekarskich, nie zawsze jest prowadzona prawidłowa dokumentacja medyczna, a powikłania nie są zgłaszane i centralnie rejestrowane. W oszacowaniu liczby powikłań pomocne są badania jednoośrodkowe. W Williams Rejuva Center prowadzono pięcioletnią obserwację wszystkich powikłań po zastosowaniu wypełniaczy skórnych. Na 2089 wykonanych zabiegów 1047 wykonano z użyciem kwasu hialuronowego. Odnotowano 14 zdarzeń niepożądanych, z czego tylko dwa wystąpiły po zastosowaniu HA.[5] Eassa i wsp. podają, że w pięcioletniej obserwacji 18,4 proc. z 38 badanych stanowiły pacjentki z powikłaniami wypełnienia HA.[6] W badaniu retrospektywnym Kima i wsp. z dziewięciu odnotowanych powikłań dwa były po użyciu HA.[3] Autorzy wspomnianych badań zwracają uwagę na fakt, iż powikłania wypełniania kwasem hialuronowym wiążą się z lepszym rokowaniem i zdarzają się rzadziej niż po zabiegach z użyciem hydroksyapatytu wapnia, kwasu L-polimlekowego czy autologicznego przeszczepu tkanki tłuszczowej.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Podział zdarzeń niepożądanych

Prosty i najbardziej popularny podział zdarzeń niepożądanych to: powikłania natychmiastowe, wczesne i opóźnione.[1,6,7]

Reakcje układu immunologicznego

Wystąpienie reakcji immunologicznej nie jest związane z bezpośrednim pobudzeniem limfocytów T przez składniki wypełniacza. Do wystąpienia reakcji immunologicznej potrzebna jest predyspozycja [...]

Guzek skórny – przedmiot kontrowersji

Pojawiający się po zabiegu guzek może być efektem wytworzenia ziarniniaka ciała obcego lub też konsekwencją obecności biofilmu na powierzchni aplikowanego preparatu.[36] [...]

Bezpieczeństwo i profilaktyka

Podsumowując wcześniejsze rozważania, można wysnuć następujące wnioski:
Do góry