Niespecyficzne zakażenia pochwy

dr n. med. Adam Górski
dr hab. n. med. Filip Andrzej Dąbrowski, prof. CMKP1,2

1Oddział Ginekologiczno-Położniczy, Szpital Bielański im. ks. Jerzego Popiełuszki Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Warszawie

2Klinika Ginekologii i Ginekologii Onkologicznej, Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego w Warszawie

Adres do korespondencji:

dr hab. n. med. Filip A. Dąbrowski, prof. CMKP

Oddział Ginekologiczno-Położniczy,

Szpital Bielański im. ks. Jerzego Popiełuszki

Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Warszawie

ul. Cegłowska 80, 01-809 Warszawa

e-mail: ginekologia@bielanski.med.pl

  • Skład fizjologicznej flory pochwy
  • Etiologia i obraz kliniczny zapaleń pochwy
  • Metody leczenia infekcji okolic intymnych o etiologii bakteryjnej i grzybiczej

Występowanie infekcji w obrębie pochwy jest jedną z najczęstszych jednostek chorobowych w ginekologicznej opiece ambulatoryjnej. W głównej mierze za homeostazę mikrobiomu w pochwie odpowiadają bakterie z rodzaju Lactobacillus spp., będące naturalnym symbiontem tego regionu. Ich rolę w regulacji ekosystemu pochwy badał Albert Döderlein, który w 1892 roku opisał obecność pałeczek Gram(+) w śluzie pochwowym1. W późniejszych badaniach wykrywano coraz to nowsze podtypy pałeczek Gram(+) i ich zróżnicowane proporcje u kobiet w zależności od zamieszkiwanego rejonu geograficznego i pochodzenia etnicznego2. Potwierdzeniem istotnego wpływu Lactobacillus spp. na cały ekosystem pochwy jest produkcja kluczowych substancji, m.in. kwasu mlekowego i nadtlenku wodoru, w utrzymaniu odpowiednio kwaśnego środowiska pochwy (pH 4-4,5), co warunkuje skład fizjologicznej flory3-5. Zachowanie właściwego pH w pochwie determinuje utrzymanie prawidłowej proporcji symbiontów, które uzależnione jest od: wieku pacjentki, statusu hormonalnego, aktywności seksualnej, stosowanych preparatów chemicznych, higieny intymnej, zabiegów operacyjnych, radioterapeutycznych, ekspozycji na farmakoterapię, chemioterapię oraz inne armamentaria (pessary, tampony, krążki, kulki gejszy, wibratory itp.), a także stany zapalne okolicznych narządów mających kontakt ze śluzówką pochwy4.

Zaburzenie składu ilościowego i jakościowego flory bakteryjnej pochwy przy braku jednoznacznego zidentyfikowania czynnika zakaźnego obecnie nazywane jest waginozą bakteryjną (BV – bacterial vaginosis), natomiast wcześniej używano w nomenklaturze określenia „nieswoiste zapalenie pochwy” (NSV – non-specific vaginitis)5.

Etiologia i patogeneza zakażeń pochwy

Waginoza bakteryjna wywołana jest przez zaburzenie składu flory bakteryjnej pochwy. Pierwszym etapem jest najczęściej zmniejszenie populacji Lactobacillus spp., co wiąże się ze spadkiem stężenia produkowanych substancji miejscowo czynnych, zmianą ...

Waginoza bakteryjna a ryzyko raka szyjki macicy

Zaburzenia w architektonice śluzówki pochwy wpływają na zwiększoną podatność na występowanie koinfekcji wirusem opryszczki pospolitej typu 2 (HSV2 – herpes simplex virus 2), Trichomonas vaginalis, Neisseria gonorrhoeae i Chlamydia trachomatis, będ...

Rola pH w rozwoju infekcji pochwy

Głównym czynnikiem wpływającym na zwiększenie patologicznej i symptomatycznej wydzieliny z pochwy jest zmniejszenie liczby kolonii z rodzaju Lactobacillus (L. acidophilus, L. jensenii, L. brevis, L. plantarum, L. crispatus, L. casei, L. fermentum,...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Etiologia i patogeneza zakażeń pochwy

Waginoza bakteryjna wywołana jest przez zaburzenie składu flory bakteryjnej pochwy. Pierwszym etapem jest najczęściej zmniejszenie populacji Lactobacillus spp., co wiąże się [...]

Waginoza bakteryjna a ryzyko raka szyjki macicy

Zaburzenia w architektonice śluzówki pochwy wpływają na zwiększoną podatność na występowanie koinfekcji wirusem opryszczki pospolitej typu 2 (HSV2 – herpes simplex [...]

Rola pH w rozwoju infekcji pochwy

Głównym czynnikiem wpływającym na zwiększenie patologicznej i symptomatycznej wydzieliny z pochwy jest zmniejszenie liczby kolonii z rodzaju Lactobacillus (L. acidophilus, L. [...]

Ekosystem pochwy a rodzaje zakażeń

Właściwy skład ekosystemu pochwy umożliwia prawidłowe zbilansowanie mikrobiomu, a to warunkuje homeostazę samego narządu i narządów sąsiadujących, takich jak: szyjka macicy, [...]

Diagnostyka

Częstotliwość występowania infekcji pochwy determinuje podział zakażeń na ostre i przewlekłe. Ostrym zakażeniem określane są infekcje tego samego typu o nagłym [...]

Leczenie

Biorąc pod uwagę czynniki etiologiczne powodujące niespecyficzne infekcje pochwy, w dalszym ciągu w populacji kobiet w wieku rozrodczym większość przypadków stanowią [...]

Zastosowanie antyseptyków

Nowymi metodami leczenia nieswoistych stanów zapalnych pochwy rekomendowanymi przez Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników są antyseptyki. Koronnym argumentem przemawiającym za wyborem [...]

Profilaktyka

W celu redukcji ryzyka nawrotu infekcji niezwykle ważna jest suplementacja bakterii pałeczek kwasu mlekowego po zakończeniu leczenia podstawowego. Taka suplementacja w [...]

Podsumowanie

Niespecyficzne infekcje pochwy są jedną z najczęstszych jednostek chorobowych w ginekologicznej opiece ambulatoryjnej. Z uwagi na ich niejednorodny charakter etiologiczny wskazana [...]

Do góry