Wprowadzenie

Niewydolność serca stanowi coraz poważniejszy problem medyczny i w ostatnich latach mówi się nawet, że jej występowanie przybiera rozmiary epidemii. Związana jest ze zwiększoną umieralnością i chorobowością. Jest przyczyną zmniejszonej sprawności i gorszej jakości życia chorych. Głównymi objawami zgłaszanymi przez chorych są duszność wysiłkowa lub spoczynkowa oraz nadmierna męczliwość, którym towarzyszą objawy związane z retencją płynów. Rozpoznanie musi być potwierdzone stwierdzeniem nieprawidłowości w badaniu echokardiograficznym lub dużych stężeń peptydów natriuretycznych we krwi [1].

Rozpoznanie prawokomorowej niewydolności serca

Najczęściej występuje lewokomorowa niewydolność serca, w przebiegu której wtórnie do nadciśnienia płucnego dołączają się objawy niewydolności prawokomorowej [2]. Rzadko niewydolność serca jest pierwotnie prawokomorowa, np. w ostrym zespole wieńcowym z uszkodzeniem prawej komory serca, w arytmogennej kardiomiopatii prawej komory czy w pierwotnej niedomykalności zastawki trójdzielnej. Do rozwoju nadciśnienia płucnego i prawokomorowej niewydolności serca prowadzą również zaawansowane choroby płuc i oskrzeli lub zatorowość płucna. Rzadką przyczyną niewydolności prawokomorowej serca jest tętnicze nadciśnienie płucne (tab. 1) [3,4].

Prawej komorze (right ventricle, RV) poświęca się znacznie mniej uwagi niż komorze lewej (left ventricle, LV) [1,3]. Prawa komora była przez wiele lat traktowana jako mało istotny, bierny element układu krążenia. Dopiero w ostatnich latach przyciąga uwagę badaczy i klinicystów i uznaje się wpływ jej dysfunkcji na chorobowość i rokowanie w licznych chorobach [2-4]. Zainteresowanie nią jednak dotyczy głównie nadciśnienia płucnego i jego leczenia, a tylko pośrednio czynności prawej komory [1,5].

Niewydolność prawej komory można definiować jako jej niezdolność do przepompowania odpowiedniej ilości krwi przez krążenie płucne przy prawidłowym ośrodkowym ciśnieniu żylnym [3]. W izolowanej ostrej niewydolności prawokomorowej w ostrym zespole wieńcowym (acute coronary syndrome, ACS) dominuje hipotonia lub objawy wstrząsu kardiogennego z małym ciśnieniem napełniania lewej komory, co prowadzi do zgonu. W postaci przewlekłej charakterystyczne są objawy zastoju obwodowego: zwiększone ciśnienie w żyłach szyjnych, obrzęki obwodowe, wodobrzusze, hepatomegalia, cechy uszkodzenia wątroby w badaniach laboratoryjnych, kacheksja [3].

Niewydolność lewokomorowa serca, jak już wspomniano, jest jedną z najczęstszych przyczyn występowania niewydolności prawokomorowej serca [2]. W przebiegu niewydolności lewokomorowej (niezależnie od frakcji wyrzutowej LV) może rozwijać się nadciśni...