Ryzyko złamań bliższego końca kości udowej (biodra) jest pochodną wielu czynników, a podstawowymi czynnikami ryzyka są: zaawansowany wiek, niska wartość gęstości mineralnej kości (BMD) oraz upadki. Są one zależne od stanu funkcjonalnego i jest to czynnik szczególnie ważny u osób starszych, ale także w niektórych innych grupach pacjentów, np. po przebytym udarze mózgu.

W omawianej pracy dokonano przeglądu światowej literatury medycznej i zebrano prace retrospektywne oraz prospektywne z baz MEDLINE i EMBASE opublikowane do 31 grudnia 2015 roku. Wybór tych publikacji oparto na słowach kluczowych: udar i złamanie. Brano pod uwagę złamania u pacjentów po udarze mózgu oraz oceniano ich występowanie w odniesieniu do całej populacji. Wyniki analizy oparto na wynikach sześciu prospektywnych i siedmiu retrospektywnych obserwacji 512 214 osób (pacjentów po udarze oraz osób bez udaru tworzących grupę kontrolną), u których wystąpiło łącznie 22 559 złamań bliższego końca kości udowej. Złamania w tej lokalizacji doznało 3,28 proc. pacjentów po udarze i 2,83 proc. w grupie osób bez udaru, stanowiących grupę odniesienia. Te wyniki pokazują, że pacjenci po udarze mózgu są szczególnie narażeni na występowanie tego najpoważniejszego, obok złamań kręgów, złamania osteoporotycznego.

Analiza miała także na celu wykrycie innych czynników ryzyka złamań biodra, np. płci, wieku, czasu od wystąpienia udaru. Wykazano, że czynnikami sprzyjającymi występowaniu złamań były: wiek >70 lat, płeć żeńska oraz okres ponad dwa lata od wystąpienia udaru.

Komentarz

Przedstawiane wyniki badań są ważne w praktycznym postępowaniu lekarskim. Starzenie się społeczeństw i przedłużenie czasu życia z pewnością będzie skutkowało częstszym występowaniem udarów mózgu oraz złamań osteoporotycznych. W badaniach, jakie przed laty przeprowadziłem w grupie pacjentów po udarze, wykazano, że czynnikiem protekcyjnym dla wartości BMD była szybka pionizacja, co może wpływać pozytywnie na stan funkcjonalny. Inne moje obserwacje demonstrują szybki wzrost liczby złamań bliższego końca kości udowej na terenie powiatu Piekary Śląskie w okresie 12 lat obserwacji. Potrzebne są różnokierunkowe działania prewencyjne i edukacyjne skierowane do ogółu społeczeństwa oraz przystosowanie systemu opieki zdrowotnej do podjęcia opieki nad osobami starszymi, także tymi z udarami i złamaniami bliższego końca kości udowej.