Przewlekłe łzawienie może być bardzo uciążliwe dla pacjenta i w istotny sposób obniżać jego jakość życia. Główne grupy przyczyn nadmiernego, przewlekłego łzawienia obejmują: nadprodukcję łez, zwężenie drogi odpływu, nieprawidłowe przyleganie powiek i niewydolność pompy odprowadzającej łzy z worka spojówkowego. Aby wdrożyć odpowiednie leczenie zachowawcze lub chirurgiczne, należy prawidłowo zidentyfikować przyczynę dolegliwości. W artykule omówiono przyczyny przewlekłego łzawienia i testy diagnostyczne wykorzystywane w jego różnicowaniu.

Wprowadzenie

Dla prawidłowego funkcjonowania narządu wzroku bardzo istotne jest wydzielanie łez. Tworzą one nie tylko nawilżającą warstwę ochronną, lecz także odgrywają istotną rolę w refrakcji oka, a dzięki zawartości lizozymu i immunoglobulin biorą udział w zwalczaniu potencjalnych czynników infekcyjnych. Nadmierne wydzielanie łez może być normalnym objawem służącym oczyszczeniu oka z zanieczyszczeń dostających się na jego powierzchnię lub wynikać z czynników emocjonalnych. Może być również objawem chorób dotyczących narządu wzroku; samo w sobie nie ma znaczenia klinicznego.

Łzawienie (łac. epiphora) w zależności od czasu trwania objawów można podzielić na ostre i przewlekłe. Tematem tego opracowania jest różnicowanie przewlekłego łzawienia, dlatego w dalszej części artykułu skupimy się na dokładnym omówieniu jego przyczyn i diagnostyki, zasygnalizujemy także możliwe metody leczenia.

Epidemiologia

Nadmierne łzawienie, jak już wcześniej wspomniano, może mieć różnorodne źródła i jest stosunkowo częstym objawem. Brakuje dokładnych statystyk określających zakres tego zjawiska. Niemniej aby uzmysłowić sobie skalę problemu, wystarczy przytoczyć dane epidemiologiczne dotyczące częstości występowania suchego oka: 5-16% w badaniach amerykańskich i australijskich oraz 27-33% w populacji azjatyckiej.^1,2 Woog i wsp. przeprowadzili badania, w których stwierdzili, że częstość występowania symptomatycznej, nabytej niedrożności dróg łzowych wynosi 30,47/100 000/rok i rośnie z wiekiem.³

Etiologia

Do głównych przyczyn nadmiernego łzawienia należą: nadprodukcja łez, zwężenie drogi odpływu (na poziomie punktu łzowego, kanalika, worka łzowego lub przewodu nosowo-łzowego), nieprawidłowe przyleganie powiek oraz niewydolność pompy odprowadzającej łzy z worka spojówkowego. W niektórych przypadkach dolegliwości pacjenta mogą wynikać z więcej niż jednej przyczyny.⁴

Nadprodukcja łez

Za podstawowe wydzielanie łez są odpowiedzialne gruczoły Krausego i Wolfringa; podrażnienie spojówki lub powierzchni rogówki może wywołać odruchowe wydzielanie przez główny gruczoł łzowy. Jeżeli reakcja jest nasilona, wówczas produkcja łez może pr...