ŚWIĄTECZNA DARMOWA DOSTAWA od 20 grudnia do 8 stycznia! Zamówienia złożone w tym okresie wyślemy od 2 stycznia 2025. Sprawdź >
Temat numeru
ABC farmakoterapii w pediatrii
prof. dr hab. n. farm. Barbara Filipek
- Różnice w zakresie wchłaniania, dystrybucji, metabolizmu i wydalania leków między dziećmi a dorosłymi
- Przeciwwskazania do stosowania określonych grup leków u dzieci, konieczność dostosowania dawkowania do wieku pacjenta oraz dobór właściwej postaci leku
- Mechanizm działania leków stosowanych w pediatrii oraz omówienie preparatów z tej grupy dostępnych na polskim rynku
- Istotne klinicznie interakcje farmakokinetyczne i farmakodynamiczne leków pediatrycznych z innymi lekami
Priorytetem współczesnej farmakoterapii są skuteczność leczenia i bezpieczeństwo pacjenta. Problem ten nabiera szczególnego znaczenia w populacji pacjentów pediatrycznych, gdyż w większości przypadków reakcje organizmu dziecka na przyjmowane leki mogą znacząco odbiegać od odpowiedzi charakterystycznych dla osób dorosłych. Wynika to z dużej zmienności rozwijającego się organizmu, w której kluczową rolę odgrywa niedojrzałość mechanizmów biochemicznych i czynnościowych prowadzących do powstania różnic w farmakokinetyce leków. Odmienności te są następstwem: mniejszej powierzchni przewodu pokarmowego, mniejszego wydzielania kwasu solnego i pepsynogenu, wolniejszego opróżniania żołądka, słabszej aktywności enzymów trzustkowych, mniejszego wydzielania żółci, wolniejszej perystaltyki przy jednoczesnej większej przepuszczalności błony śluzowej żołądka, większej zawartości wody w organizmie (zwłaszcza w płynie pozakomórkowym) oraz mniejszej zawartości tkanki tłuszczowej. Jednak największe różnice pomiędzy populacją pediatryczną a populacją dorosłych odnotowuje się na etapie metabolizmu i wydalania leków. W grupie najmłodszych pacjentów stwierdza się zmniejszone stężenie albumin i osłabioną zdolność wiązania z nimi leków, zmniejszoną sprawność enzymów wątrobowych metabolizujących leki i białek transportowych, upośledzone sprzęganie z kwasem glukuronowym, glicyną lub kwasem octowym. Jedynie sprzęganie z kwasem siarkowym i demetylacja przebiegają u dzieci równie sprawnie jak u dorosłych. Poza tym u dzieci zmniejszona jest szybkość filtracji kłębuszkowej, wolniejsze jest aktywne wydzielanie kanalikowe, obniżone wchłanianie zwrotne, co prowadzi do zwiększenia stężenia leków, wydalanych zwłaszcza przez nerki1-5.
Innymi słowy, w dojrzewającym, młodym organizmie proces wchłaniania, dystrybucji, metabolizmu i wydalania substancji aktywnej przebiega znacznie wolniej niż u dorosłych, co powinno znaleźć przełożenie w modyfikacji schematów dawkowania dla tej spe...