Metody postępowania w leczeniu ropnia okołoodbytniczego

dr n. med. Jacek Hermann

dr n. med. Jarosław Cwaliński

Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej, Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterologicznej, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Adres do korespondencji:

dr n. med. Jacek Hermann

Katedra i Klinika Chirurgii Ogólnej,

Endokrynologicznej i Onkologii Gastroenterologicznej,

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

ul. Stanisława Przybyszewskiego 49, 60-355 Poznań

e-mail: jacekhermann@gmail.com

  • Badania przydatne w ustalaniu rozpoznania ropnia okołoodbytniczego
  • Zasady dobrej praktyki chirurgicznej: prawidłowa lokalizacja ropnia, szerokie nacięcie, kontrola dna jamy ropnia oraz monitorowanie gojenia rany od dna
  • Postępowanie z nietypowymi rodzajami ropni okołoodbytniczych

Definicja

Mianem ropnia okołoodbytniczego określa się zbiornik zakażonej treści w przestrzeniach tkankowych okołoodbytowych lub okołoodbytniczych1.

Występowanie

Ropień okołoodbytniczy należy do najczęstszych schorzeń odbytu. Zachorowalność ocenia się na mniej więcej 20 osób na 100 000 mieszkańców. Rozwija się prawie 2 razy częściej u mężczyzn niż u kobiet ze szczytem zachorowania przypadającym na 40 rok życia1.

Przyczyny i podział

W przeważającej liczbie przypadków ropnie okołoodbytnicze biorą swój początek z zakażonych gruczołów odbytowych Hermanna na skutek zatkania przewodów wyprowadzających.

Struktury te są zlokalizowane w przestrzeni międzyzwieraczowej kanału odbytu, na poziomie linii grzebieniastej i wyprowadzają wydzielinę przewodami do zatok Morgagniego2,3. Mogą się również rozgałęziać i penetrować przez zwieracz zewnętrzny odbytu do dołu kulszowo-odbytniczego. Zakażenie częściej szerzy się ku dołowi pod wpływem siły ciężkości, przekształcając się w ropnie niskie, powierzchowne, a rzadziej ku górze, tworząc ropnie wysokie, głębokie. W pierwszym przypadku powstają ropnie przyodbytowe, podskórne, niskie międzyzwieraczowe oraz kulszowo-odbytnicze, a w drugim przypadku – wysokie ropnie międzyzwieraczowe, podśluzówkowe lub naddźwigaczowe, miedniczno-odbytnicze (ryc. 1). Dokładnie zebrany wywiad może nasuwać podejrzenie rzadziej występujących przyczyn ropnia okołoodbytniczego, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna czy ciało obce przebijające ścianę kanału odbytu (np. rybia ość, wykałaczka), ale ropień może się również pojawić jako powikłanie wycięcia hemoroidów, po nacięciu krocza lub w przebiegu nowotworu, gruźlicy bądź promienicy oraz po radioterapii1,2. Niektóre ropnie okołoodbytnicze, w zależności od lokalizacji, przechodzą w przewlekłą postać choroby, tj. w przetokę odbytu. Ryzyko wystąpienia przetoki jest tym większe, im głębiej zlokalizowany jest ropień. Dlatego przetoki rozwijają się u około 50% pacjentów z ropniem kulszowo-odbytniczym, a tylko u 15% z ropniem przyodbytowym.

Nie można przewidzieć, który ropień okołoodbytniczy przekształci się w przetokę odbytu, a jedynymi sposobami jej zapobiegania są prawidłowo wykonane chirurgiczne nacięcie i drenaż4.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Rozpoznanie

Ostre, ciągłe bóle w okolicy odbytu są stwierdzane w często występujących ropniach powierzchownych. Rzadziej rozpoznawane ropnie głębokie mogą się objawiać: tępymi bólami bądź [...]

Leczenie

Powierzchowne ropnie okołoodbytnicze nacina się i sączkuje w trybie pilnym, z cięcia o przebiegu promienistym w stosunku do odbytu, tuż przy jego brzegu, w celu skrócenia kanału [...]

Podsumowanie

Ropnie okołoodbytnicze należą do najczęstszych schorzeń tej okolicy, z jakimi mają do czynienia lekarze w codziennej praktyce klinicznej. Stanowią pilne wskazanie do interwencji [...]
Do góry