Temat numeru

Naczyniaki niemowlęce w gabinecie dermatologicznym

dr n. med. Hubert Arasiewicz
lek. Michał Dec
lek. Lilianna Leśniak-Jakubiec
dr n. med. Barbara Szpyrka

Oddział Dermatologii i Leczenia Anomalii Naczyniowych dla Dzieci, Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II w Sosnowcu

Adres do korespondencji:

dr n. med. Hubert Arasiewicz

Oddział Dermatologii i Leczenia Anomalii Naczyniowych dla Dzieci

Centrum Pediatrii im. Jana Pawła II

ul. G. Zapolskiej 3, 41-218 Sosnowiec

e-mail: dermatologia@centrum-pediatrii.com.pl

  • Przegląd aktualnej wiedzy dotyczącej naczyniaków niemowlęcych
  • Szybka ścieżka diagnostyczno-terapeutyczna
  • Najnowsze metody leczenia farmakologicznego i zabiegowego

Naczyniaki niemowlęce (IH – infantile hemangioma) należą do łagodnych guzów naczyniowych, powstających zwykle w pierwszych kilku tygodniach życia. Stwierdza się je u ok. 5% dzieci, z przewagą płci żeńskiej1,2. Szczyt okresu dynamicznego wzrostu przypada na pierwsze 5 miesięcy życia. Większość, z wyjątkiem naczyniaków segmentarnych i głębokich, osiąga ostateczny rozmiar do 9 m.ż., po czym następuje spontaniczna inwolucja trwająca 3-10 lat3. Około 10-15% przypadków wymaga specjalistycznej opieki medycznej ze względu na zagrażające życiu lokalizacje, lokalne powikłania lub zniekształcenia funkcjonalne i kosmetyczne4,5. Znanymi czynnikami ryzyka wystąpienia IH są:

  • płeć żeńska
  • ciąża mnoga
  • przedwczesny poród
  • terapia progesteronem
  • wywiad rodzinny w kierunku IH
  • niska waga urodzeniowa6,7.

W ostatnich latach nastąpił przełom w terapii naczyniaków, co ma związek z zastosowaniem nieselektywnych β-adrenolityków i laseroterapii8. Wykazano, że optymalnym czasem do rozpoczęcia leczenia jest 1 miesiąc życia. Kluczowa wydaje się szybka ścieżka diagnostyczno-terapeutyczna obejmująca wykrywanie IH wysokiego ryzyka w ramach poradni dermatologicznej9. Pozwala to zmniejszyć ryzyko trwałego oszpecenia, upośledzenia funkcji określonych narządów lub zagrożenia życia. Ze względu na charakter terapii oraz częste konsultacje dotyczące anomalii naczyniowych dermatolodzy powinni być biegli w rozpoznawaniu i leczeniu IH.

Artykuł ma na celu przedstawienie aktualnej wiedzy dotyczącej omawianych zmian, z uwzględnieniem dostępnych metod terapeutycznych.

Patogeneza

Mimo obserwowanego w ostatnich latach zainteresowania towarzyszącego IH ich patogeneza nie została w pełni wyjaśniona. Istnieją w tym zakresie pewne hipotezy, które wymagają jednak dalszych badań. Postulowano m.in. zaburzenie równowagi pomiędzy wa...

Obraz kliniczny

W 2018 r., dzięki staraniom Towarzystwa Badań nad Anomaliami Naczyniowymi (ISSVA – International Society for the Study of Vascular Anomalies), powstała klasyfikacja dzieląca anomalie naczyniowe na guzy i malformacje19. Wyodrębniono IH o typie:

  • ogniskowym (ryc. 1A)
  • wieloogniskowym (ryc. 1B)
  • segmentarnym (ryc. 1C)
  • nieokreślonym.

IH mają typowy cykl rozwoju, zmiany prekursorowe przy urodzeniu są najczęściej niewidoczne. Manifestują się we wczesnym okresie noworodkowym jako czerwona plamka lub obszar zblednięcia. Po okresie utajenia wynoszącym 1-3 tygodni naczyniaki zwykle ...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Narzędzia diagnostyczne

Aż 12% przypadków IH, które są kierowane do ośrodków referencyjnych, ma charakter złożony i podatny na powikłania1. Rodzaj i rozległość możliwych powikłań, a co [...]

Zespoły i powikłania

Określone lokalizacje, mimo całkowicie łagodnego charakteru samej anomalii naczyniowej, wymagają pogłębienia diagnostyki za pomocą odpowiednich badań obrazowych. Duże (>5 cm) i mające [...]

Leczenie

Większość IH należy do grupy niskiego ryzyka ze względu na powierzchowny charakter oraz tendencję do spontanicznej regresji. Kluczowa jest odpowiednia edukacja [...]

Podsumowanie

IH są problemem bardzo często konsultowanym w ramach poradni dermatologicznej. W ciągu ostatniej dekady wiedza na temat patogenezy i dostępnych form terapii ogromnie się [...]

Do góry