Farmakoterapia

Najczęstsze interakcje leków u pacjenta z cukrzycą typu 2 – zasady postępowania

prof. dr hab. Barbara Filipek

Katedra Farmakodynamiki, Wydział Farmaceutyczny, Collegium Medicum – Uniwersytet Jagielloński

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. Barbara Filipek

Katedra Farmakodynamiki

Wydział Farmaceutyczny CM UJ

ul. Medyczna 9, 30-688 Kraków

e-mail: barbara.filipek@wp.pl

  • Zasady kojarzenia doustnych leków przeciwcukrzycowych
  • Interakcje doustnych leków przeciwcukrzycowych z innymi lekami
  • Nowsze leki przeciwcukrzycowe a ryzyko wystąpienia interakcji
  • Interakcje leków przeciwcukrzycowych z alkoholem

Cukrzyca jest chorobą metaboliczną charakteryzującą się zwiększonym stężeniem glukozy we krwi (hiperglikemią), wynikającym z defektu wydzielania lub działania insuliny produkowanej przez komórki β wysp trzustkowych. Ze względu na przyczynę i przebieg choroby można wyróżnić: cukrzycę typu 1, cukrzycę typu 2, cukrzycę ciężarnych oraz inne specyficzne typy cukrzycy (defekt genetyczny upośledzający działanie komórek β, defekt genetyczny upośledzający działanie insuliny, cukrzyca u osób z mukowiscydozą, cukrzyce powodowane uszkodzeniem trzustki przez leki).

Obniżenie stężenia glukozy do wartości zbliżonych do prawidłowych jest podstawowym celem terapii cukrzycy wszystkich typów. W cukrzycy typu 1, charakteryzującej się stałym brakiem endogennego wydzielania insuliny, niezbędne jest włączenie intensywnej insulinoterapii. U podłoża cukrzycy typu 2, która stanowi prawie 80% wszystkich przypadków cukrzycy, oprócz upośledzonego wydzielania insuliny leży insulinooporność, czyli niewrażliwość komórek na działanie insuliny. W cukrzycy typu 2 udział mechanizmów prowadzących do zaburzeń hemostazy glikemii zmienia się w miarę rozwoju choroby, co prowadzi do stopniowego wzrostu stężenia glukozy i konieczności intensyfikacji leczenia, polegającej na zwiększaniu dawek lub kojarzeniu z innymi lekami przeciwcukrzycowymi.

Żaden z aktualnie zarejestrowanych leków przeciwcukrzycowych nie ma udowodnionego działania hamującego progresję cukrzycy. Przewlekła, nieleczona lub niewłaściwie leczona hiperglikemia przyśpiesza powstawanie zmian miażdżycowych w naczyniach krwionośnych, prowadząc do rozwoju choroby niedokrwiennej serca, choroby niedokrwiennej kończyn dolnych, udaru, a także zaburzeń czynności i niewydolności różnych narządów, szczególnie oczu, nerek i nerwów obwodowych. Dodatkowym utrudnieniem bywa fakt, że osoba chora na cukrzycę ma depresję lub inne problemy psychiczne, które wpływają na jej zachowanie i zdolność przestrzegania diety oraz zaleceń lekarza1,2.

Cele leczenia chorych na cukrzycę są następujące: wyrównanie glikemii, zapobieganie powikłaniom, skuteczne leczenie chorób współwystępujących z cukrzycą oraz poprawa jakości życia. Chorzy poza lekami przeciwcukrzycowymi często są zmuszeni do stosowania leków hipotensyjnych oraz obniżających stężenie cholesterolu i/lub triglicerydów, co wiąże się z przyjmowaniem kilku leków jednocześnie.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Kojarzenie leków przeciwcukrzycowych

Leczenie cukrzycy typu 2 jest wielokierunkowe: obejmuje redukcję masy ciała, odpowiednią dietę, wysiłek fizyczny oraz doustną farmakoterapię i niekiedy także insulinoterapię. [...]

Interakcje leków przeciwcukrzycowych z innymi lekami

Cukrzyca bardzo często współwystępuje z nadciśnieniem tętniczym oraz zaburzeniami lipidowymi. Dlatego w pierwszej kolejności należy ocenić ryzyko interakcji leków przeciwcukrzycowych z [...]

Najczęstsze interakcje poszczególnych grup leków przeciwcukrzycowych z innymi lekami

Metformina to pochodna biguanidów (1,1-dimetylobiguanid). Według wytycznych towarzystw naukowych jest podstawowym lekiem w terapii cukrzycy typu 2. Metforminy nie należy łączyć [...]

Podsumowanie

Farmakologiczne leczenie cukrzycy może mieć charakter monoterapii albo terapii skojarzonej z wykorzystaniem najczęściej 2 lub 3 różnie działających leków przeciwcukrzycowych. Wprowadzając [...]

Do góry