Epidemiologia

Każdego roku na świecie rak piersi rozwija się u ponad 1,6 miliona kobiet. Jest to najczęstszy nowotwór złośliwy, który stanowi 25% wszystkich nowotworów rozpoznawanych u kobiet. Choroba ta jest przyczyną ponad 500 tysięcy zgonów rocznie w światowej populacji kobiet (15% wszystkich zgonów z powodu raka).¹

Rak piersi w Polsce jest najczęstszym nowotworem wśród zachorowań na raka w populacji kobiet (stanowiąc 22% wszystkich zachorowań), a do 2006 roku był pierwszą co do częstości przyczyną zgonów nowotworowych. W ostatnich latach zajmuje drugie miejsce po raku płuca, stanowiąc 13% zgonów.²

Zachorowalność i umieralność w Polsce

W Polsce od początku lat 80. ubiegłego wieku obserwuje się wzrastający trend liczby zachorowań na raka piersi, a w ostatnim dziesięcioleciu tempo wzrostu jeszcze się zwiększyło. Liczba nowych przypadków w okresie obserwacji wzrosła o 70% – z 5144 w 1980 do 17 000 w 2012 roku (ryc. 1). Podobny wzrost zanotowano w liczbach zgonów. W 1965 roku na raka piersi zmarło około 2000 kobiet, a w 2012 roku liczba zgonów przekroczyła 5500 (ryc. 1).

Rak piersi jest chorobą występującą przeważnie u kobiet w okresie menopauzy lub po niej. Do połowy lat 90. 70% zachorowań oraz 80% zgonów na raka piersi występowało po 50 roku życia. W ostatnim dziesięcioleciu powyższa struktura uległa zmianie – w grupie kobiet w wieku 0-49 lat rozpoznaje się 18% wszystkich raków piersi, a zaledwie 9% kobiet w tym wieku umiera w wyniku zachorowania na raka. Znacząca większość zachorowań (około 82%) oraz zgonów (ponad 91%) występuje u kobiet po 50 roku życia (ryc. 2). Powyższe zmiany odzwierciedlają między innymi proces starzenia się populacji polskiej.

Rak piersi rzadko występuje przed 25 rokiem życia. Ryzyko zachorowania wzrasta z wiekiem, osiągając najwyższy poziom między piątą a siódmą dekadą życia, po czym u starszych kobiet spada. W latach 1990-2012 widoczny jest wzrost ryzyka tego raka w kolejnych generacjach kobiet (ryc. 3). W latach 90. szczyt zachorowań przypadał na siódmą dekadę życia, a w kolejnym dziesięcioleciu najczęściej diagnozowany był u kobiet w szóstej dekadzie życia. W ostatnich latach krzywą zachorowalności w poszczególnych grupach wiekowych wyraźnie kształtuje skrining populacyjny wprowadzony w Polsce w 2006 roku. Widoczny jest wyraźny wzrost zachorowalności u kobiet w wieku 50-69 lat, która gwałtownie się zmniejsza w grupie kobiet nieobjętych skriningiem (po 70 roku życia) (ryc. 3).

Wzrost ryzyka zachorowania nie przekłada się na ryzyko zgonu – w całym okresie obserwacji wskaźniki zgonów pozostawały na tym samym poziomie we wszystkich grupach wiekowych (ryc. 3).