Temat numeru
Endometrioza – nie tylko u dorosłych kobiet
Marc Laufer, MD1
Jessica Y. Shim, MD2
- Różnice w obrazie klinicznym endometriozy u dziewcząt i dorosłych kobiet
- Zakres badań w kierunku endometriozy wykonywanych u nieletnich pacjentek
- Przegląd metod leczenia zachowawczego i chirurgicznego stosowanych u nastolatek z rozpoznaną endometriozą
Endometriozę rozpoznaje się na podstawie obecności gruczołów endometrium i podścieliska poza wyściółką macicy. Mimo że stan ten bywa częściej stwierdzany u dorosłych kobiet, endometrioza jest najczęstszą przyczyną wtórnych zaburzeń miesiączkowania i przewlekłego bólu miednicy u nastolatek1. Symptomy mogą być inwalidyzujące i ograniczać dziewczętom możliwość udziału w zajęciach szkolnych lub pozaszkolnych2. Obraz kliniczny endometriozy w tej populacji może być mylący, ponieważ jej objawy podmiotowe i przedmiotowe są inne niż u dorosłych pacjentek. Świadomość występowania endometriozy u nastolatek i wczesne podejmowanie interwencji mają zasadnicze znaczenie dla unikania opóźnień diagnostycznych i progresji choroby.
Ocena w kierunku endometriozy
Ocena w kierunku endometriozy rozpoczyna się od zebrania dokładnych wywiadów. Nastolatki w przeciwieństwie do dorosłych kobiet rzadko trafiają do lekarza z powodu torbieli endometrialnych (czekoladowych) lub niepłodności. Endometriozę stwierdza się najczęściej u dziewcząt zgłaszających się z powodu bólu miednicy. W badaniu ankietowym obejmującym dorosłe pacjentki z endometriozą 2/3 respondentek podało, że pierwsze objawy ze strony miednicy pojawiły się u nich przed ukończeniem 20 roku życia, a u 1/3 ból wystąpił przed ukończeniem 15 lat3. Mimo że endometriozę uważa się typowo za chorobę, która ujawnia się dopiero po latach miesiączkowania, donoszono o przypadkach objawowych przed menarche bez towarzyszącej anomalii upośledzającej drożność dróg rodnych, a także o sytuacjach występowania endometriozy zaledwie miesiąc po menarche4,5. Te przypadki sugerują hipotezy alternatywne wobec zaproponowanej przez Samsona teorii cofania się komórek menstruacyjnych jako przyczyny endometriozy.
Endometrioza u dorosłych kobiet objawia się zaburzeniami miesiączkowania, ale u nastolatek mogą pojawiać się inne dolegliwości. W badaniu przeprowadzonym w naszym ośrodku w latach 90. XX wieku wykazano, że cykliczny ból (klasyczny objaw endometrio...
Pewne dane z wywiadów powinny być sygnałami alarmowymi nasuwającymi podejrzenie endometriozy. Wydaje się, że endometrioza ma komponent dziedziczny: u młodej kobiety z krewną I stopnia z endometriozą ryzyko wystąpienia tej choroby jest 4-7 razy wię...
