Choroba niedokrwienna serca

Redaktor działu: prof. dr hab. n. med. Janina Stępińska Klinika Intensywnej Terapii Kardiologicznej, Instytut Kardiologii, Warszawa

Ocena rezerwy wieńcowej – pułapki i zagrożenia

Dominika Południewska, Ewelina Idźkowska, Włodzimierz J. Musiał, Agnieszka Tycińska

Katedra i Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku

Adres korespondencyjny: dr hab. n. med. Agnieszka Tycińskia Katedra i Klinika Kardiologii, Uniwersytet Medyczny w Białymstoku ul. M. Skłodowskiej-Curie 24 A, 16-276 Białystok

Kardiologia po Dyplomie 2014; 13 (7-8): 7-17

Wprowadzenie

Ocena rezerwy wieńcowej służy do diagnostyki istotności hemodynamicznej zwężeń w tętnicach wieńcowych, oszacowaniu ich wielkości lub udowodnieniu skurczu naczynia wieńcowego. Dysponujemy nieinwazyjnymi i inwazyjnymi metodami oceny rezerwy wieńcowej. W erze powszechnego leczenia choroby wieńcowej metodą rewaskularyzacji w pierwszej kolejności należy wyodrębnić grupę pacjentów, u których prawdopodobieństwo wykrycia istotnych zmian w tętnicach wieńcowych jest duże. Ocena rezerwy wieńcowej ma szczególne znaczenie u chorych z umiarkowanym ryzykiem choroby wieńcowej. Badania oceniające rezerwę wieńcową służą nie tylko do diagnostyki choroby niedokrwiennej, ale także do kwalifikacji chorych do zabiegów rewaskularyzacyjnych i oceny wyników leczenia. Poniżej przedstawiamy nie tylko zalety, ale również ograniczenia poszczególnych metod oceniających rezerwę wieńcową.

Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa

Elektrokardiograficzna próba wysiłkowa (test wysiłkowy) stanowi stosowaną od ponad 70 lat powszechnie uznaną metodę pozwalającą na ocenę rezerwy wieńcowej. Ze względu na niewielkie koszty i ogólną dostępność jest badaniem pierwszego wyboru. Mimo jasno określonych kryteriów diagnostycznych testu wysiłkowego, jego interpretacja może sprawiać wiele trudności. Ból dławicowy to parametr subiektywny, a upośledzona tolerancja wysiłku u osób otyłych lub mało aktywnych fizycznie może być wyrazem osłabionej wydolności fizycznej. Kryterium elektrokardiograficzne, które można odnieść tylko do pacjentów bez istotnych nieprawidłowości w spoczynkowym EKG, nie ma wartości diagnostycznej w przypadku bloku lewej odnogi pęczka Hisa, rytmu ze stymulatora czy zespołu WPW. Niedokrwienne obniżenie odcinka ST ma największą wartość w odprowadzeniu V5, podczas gdy zmiany w odprowadzeniach znad ściany dolnej często nie znajdują potwierdzenia w koronarografii. Niedokrwienne uniesienie odcinka ST wykazuje dużą wartość lokalizacyjną – pozwala wnioskować o miejscu zwężenia naczynia. Niejednoznaczne pozostaje współistnienie uniesienia ST z patologicznym załamkiem Q w obrębie blizny pozawałowej, co wymaga weryfikacji za pomocą odrębnych metod obrazowania. Do pojawienia się lub nasilenia zmian niedokrwiennych często dochodzi w fazie powysiłkowej, wobec czego wskazana jest rejestracja EKG również w tej fazie badania [1].

Przyczyny fałszywych wyników testu wysiłkowego

Wyniki fałszywie dodatnie testu wysiłkowego częściej uzyskuje się u kobiet oraz pacjentów z zespołem preekscytacji, blokiem odnogi pęczka Hisa lub wszczepionym stymulatorem. Poza tym, do zafałszowania wyniku dochodzi w stanach zmniejszonego przepł...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Echokardiograficzna próba obciążeniowa

W trakcie obciążenia serca wysiłkiem pierwszym markerem niedokrwienia, wyprzedzającym ból dławicowy i zmiany odcinka ST w EKG, są zaburzenia kurczliwości lewej [...]

Scyntygrafia perfuzyjna serca

Scyntygrafia perfuzyjna serca jest nieinwazyjnym badaniem obrazowym o wysokiej czułości (ok. 90%) i swoistości (ok. 80%), stosowanym w diagnostyce choroby niedokrwiennej [...]

Pozytonowa tomografia emisyjna

Pozytonowa tomografia emisyjna (positron emission tomography, PET) w badaniu serca służy głównie do oceny perfuzji, metabolizmu glukozy, tlenu i funkcji receptorów [38-40]. [...]

Rezonans magnetyczny serca

Rezonans magnetyczny serca (cardiac magnetic resonanse, CMR) umożliwia ocenę rezerwy wieńcowej przez analizę perfuzji mięśnia sercowego połączoną z oceną ruchomości ściany [...]

Cząstkowa rezerwa przepływu wieńcowego

Cząstkowa rezerwa przepływu wieńcowego (fractional flow reserve, FFR) jest inwazyjną metodą pomiaru rezerwy wieńcowej. Koronarografia pozostaje złotym standardem w diagnostyce inwazyjnej [...]

Rezerwa przepływu wieńcowego

Drugim rodzajem inwazyjnych badań rezerwy wieńcowej jest rezerwa przepływu wieńcowego (coronary flow reserve, CFR). Zasada tego badania opiera się na założeniu, [...]

Podsumowanie

Każda z opisanych nieinwazyjnych i inwazyjnych metod pomiaru rezerwy wieńcowej wnosi cenne informacje, wymaga równocześnie ogromnego doświadczenia i ostrożności w interpretacji. [...]
Do góry