Aktualne zalecenia diagnostyki i leczenia hipertriglicerydemii
dr n. med. Anna Oleksiak
- Hipertriglicerydemia (HTG) – czynnik zwiększający ryzyko sercowo-naczyniowe
- Klasyfikacja, diagnostyka i leczenie HTG
- Zalecenia postępowania oparte na najnowszych wytycznych
Hipertriglicerydemia (HTG) jest częstym problemem w praktyce klinicznej. Badania epidemiologiczne i genetyczne wykazały, że lipoproteiny bogate w triglicerydy i remnanty są ważnymi czynnikami przyczyniającymi się do wzrostu ryzyka sercowo-naczyniowego, a ciężka HTG zwiększa dodatkowo ryzyko zapalenia trzustki1. Częstość występowania HTG szacuje się ogółem na ok. 10% w dorosłej populacji2. W badaniu NATPOL (Nadciśnienie Tętnicze w Polsce Plus Zaburzenia Lipidowe i Cukrzyca) była ona jednak wyższa – HTG dotyczyła ok. 30% badanych (38% mężczyzn i 23% kobiet), natomiast w badaniu WOBASZ (Wieloośrodkowe Badanie Stanu Zdrowia Ludności) ok. 31% mężczyzn i 20% kobiet3,4.
W 2021 r. wydano wytyczne dotyczące diagnostyki i leczenia zaburzeń lipidowych w Polsce5. Europejskie Towarzystwo Kardiologiczne (ESC – European Society of Cardiology) zalecenia w tym zakresie zawarło w dokumentach dotyczących leczenia dyslipidemii6 oraz prewencji sercowo-naczyniowej7. Niniejszy artykuł podsumowuje aktualny stan wiedzy i zalecenia dotyczące postępowania w HTG.
Diagnostyka, definicja i podział hipertriglicerydemii
Oznaczenie stężenia triglicerydów (TG) powinno stanowić element kompleksowej oceny gospodarki lipidowej u pacjentów. Wykonuje się je z krwi żylnej, przy czym obowiązują osobne normy w przypadku pobrania niewykonywanego na czczo. Zaleca się, aby badanie profilu lipidowego było przeprowadzane w warunkach standardowej codziennej aktywności i diety pacjenta5. Warto pamiętać, że stężenie TG może być wyższe w miesiącach zimowych. Określanie zawartości remnantów chylomikronów i lipoprotein o bardzo małej gęstości (VLDL – very low density lipoprotein) nie jest jeszcze stosowane w praktyce klinicznej.
HTG rozpoznaje się przy stężeniu TG ≥1,7 mmol/l (≥150 mg/dl), jeśli krew została pobrana na czczo. W przeciwnym wypadku wartość TG konieczna do rozpoznania wynosi ≥2 mmol/l (≥175 mg/dl). Powtórzenie badań na czczo należy rozważyć przy stężeniu TG nie na czczo >5 mmol/l (>440 mg/dl)5.
Wyróżnia się HTG łagodną do umiarkowanej, ze stężeniem TG w zakresie 1,7-9,9 mmol/l (150-885 mg/dl), oraz ciężką, ze stężeniem TG >10 mmol/l (>885 mg/dl). Postać łagodna do umiarkowanej wiąże się ze zwiększonym stężeniem triglicerydów VLDL (VLDL-TG) lub remnantów lipoprotein bogatych w triglicerydy (TRL – triglyceride-rich lipoproteins), natomiast w ciężkiej HTG obecne są chylomikrony w osoczu na czczo.
