Wytyczne
Postępowanie u pacjentów z komorowymi zaburzeniami rytmu serca oraz zapobieganie nagłym zgonom sercowym
prof. dr hab. n. med. Beata Średniawa
dr n. med. Katarzyna Mitręga
- Omówienie aktualnych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC) dotyczących postępowania u pacjentów z arytmiami komorowymi oraz profilaktyki nagłych zgonów sercowych
- Algorytmy optymalnego postępowania diagnostyczno-terapeutycznego
- Wyszczególnienie najważniejszych zmian, które dokonały się w ostatnich latach w zakresie omawianej problematyki
Do powstania aktualnych wytycznych Europejskiego Towarzystwa Kardiologicznego (ESC – European Society of Cardiology), poświęconych postępowaniu u pacjentów z komorowymi zaburzeniami rytmu serca (VA – ventricular arrhythmia) oraz prewencji nagłego zgonu sercowego (SCD – sudden cardiac death), przyczyniły się takie czynniki, jak: nowe spojrzenie na epidemiologię SCD, nowe dowody dotyczące genetyki, obrazowania oraz wyniki dotyczące stratyfikacji ryzyka dla VA i SCD, a także postępy w ocenie diagnostycznej i strategiach terapeutycznych. Niniejsze opracowanie, przygotowane na podstawie wspomnianych wytycznych, ma na celu wyszczególnienie najważniejszych zmian, które w ostatnich latach dokonały się w zakresie tej problematyki, ze szczególnym uwzględnieniem optymalnego postępowania diagnostyczno-terapeutycznego.
Definicje
Podtypy arytmii komorowych
- Przedwczesne pobudzenia komorowe (PVC – premature ventricular contraction) to przedwczesne pojawienie się nieprawidłowego zespołu QRS (czas trwania zwykle ≥120 ms, załamek T zazwyczaj szeroki i przeciwstawny do wychylenia zespołu QRS, brak poprzedzającego załamka P).
- Jednoogniskowe lub monomorficzne PVC to PVC o jednej morfologii zespołu QRS.
- Wieloogniskowe, wielopostaciowe lub polimorficzne PVC to PVC o różnej morfologii zespołu QRS.
- Short-coupled PVC to PVC o krótkim czasie sprzężenia, który przerywa falę T poprzedzającego rytmu.
- Częstoskurcz komorowy (VT – ventricular tachycardia) to ≥3 kolejne uderzenia z częstością 100/min, pochodzące z komór, niezależne od przedsionków i przewodzenia w węźle przedsionkowo-komorowym (AVN – atrioventricular node).
- Nieutrwalony częstoskurcz komorowy (nsVT – non-sustained ventricular tachycardia) to kolejne pobudzenia komorowe utrzymujące się przez 3 uderzenia do 30 sekund.
- Jednokształtny częstoskurcz komorowy (MVT – monomorphic ventricular tachycardia) – ta sama morfologia zespołu QRS od uderzenia do uderzenia.
- Wielokształtny częstoskurcz komorowy (PVT – polymorphic ventricular tachycardia) – różna morfologia zespołu QRS.
- Utrwalony monomorficzny/polimorficzny częstoskurcz komorowy (SMVT/SPVT – sustained monomorphic/polymorphic ventricular tachycardia) to ciągły VT przez co najmniej 30 sekund lub wymagający interwencji w celu przerwania.
- Dwukierunkowy częstoskurcz komorowy to naprzemienne występowanie dwóch wariantów osi zespołu QRS (np. w katecholaminergicznym polimorficznym częstoskurczu komorowym [CPVT – catecholaminergic polymorphic ventricular tachycardia], zespole Andersen-Tawila, zatruciu digoksyną, ostrym zapaleniu mięśnia sercowego).
- Częstoskurcz komorowy typu torsade de pointes (TdP) to podtyp wielokształtnego częstoskurczu komorowego w kontekście wydłużenia odstępu QT z ciągle zmieniającymi się zespołami QRS, które oscylują wokół linii izoelektrycznej na wzór sinusoidy.
- Migotanie komór (VF – ventricular fibrillation) to chaotyczny rytm z falami, które mają nieregularny czas i morfologię, bez wyraźnych zespołów QRS w zapisie EKG.
- Burza elektryczna to VA, która występuje 3 lub więcej razy w ciągu 24 godzin (w odstępie co najmniej 5 minut), z których każda wymaga zakończenia interwencją.
- Nieustanny częstoskurcz komorowy to ciągły, utrwalony częstoskurcz komorowy, który nawraca bezzwłocznie, pomimo powtarzanych interwencji, przez kilka godzin.
