Nie przejdzie bez echa
Dwupłatkowa zastawka aortalna – najczęstsza aortopatia
prof. dr hab. n. med. Olga Trojnarska
- Trudności i wyzwania związane z diagnostyką echokardiograficzną dwupłatkowej zastawki aortalnej
- Niedomykalność i stenoza zastawki dwupłatkowej – wskazania do operacji
- Współistnienie omawianej anomalii anatomicznej z poszerzeniem aorty wstępującej – konieczność monitorowania echokardiograficznego w okresie przed- i pozabiegowym
Zacznijmy od historii... Istnienie dwupłatkowej zastawki aortalnej zostało po raz pierwszy udokumentowane przez Leonarda da Vinci, a dokładnego opisu tej anomalii anatomicznej dokonała Maude Abbott w pionierskim atlasie wad wrodzonych serca, w którym opisała jej koincydencję z koarktacją aorty (CoAo – coarctatio aortae). Dziś wiemy, że zjawisko dwupłatkowej zastawki aortalnej nie ogranicza się tylko do odmienności jej budowy, lecz stanowi aortopatię, chorobą jest bowiem dotknięta cała tętnica główna.
Budowa anatomiczna zastawki aortalnej
Analiza odmienności anatomicznej struktur serca wymaga dokładnej znajomości ich właściwej anatomii. Prawidłowa funkcja zastawki aortalnej – „wentyla” otwierającego się szeroko w skurczu i szczelnie zamykającego w rozkurczu komory, po to by krew niezaburzonym strumieniem płynęła do aorty i z niej nie wracała – wymaga harmonijnego współdziałania wszystkich komponentów kompleksu aortalnego (tzw. aortic root – korzenia aorty). Na tę przestrzenną strukturę składa się komponenta drogi odpływu lewej komory i początkowa część tętnicy głównej. Łuki przyczepów trzech półksiężycowatych płatków zastawki aortalnej rozpościerają się między połączeniem opuszkowo-aortalnym (STJ – sinotubular junction), wyznaczonym przez położone najwyżej w aorcie punkty przyczepu płatków, a tzw. wirtualnym pierścieniem, wyznaczonym przez okrąg tworzący połączenie najniższych punktów przyczepów płatków, należącym już do miokardium komory. Średnica tego właśnie okręgu stanowi miejsce pomiaru echokardiograficznego ujścia/pierścienia aortalnego. Taka relacja przyczepu płatków powoduje, że rozpostarte w tej przestrzeni trzy płatki aortalne podlegają dynamicznym działaniom drogi odpływu lewej komory. Anatomiczne połączenie komorowo-aortalne nie jest więc tożsame z ocenianym przez nas pierścieniem, ponieważ jest usytuowane nieco powyżej niego (ryc. 1)1.
Pomiędzy rozpostartymi na łukach płatkami zastawki a tworzącą opuszkę, uwypukloną ścianą tętnicy głównej znajdują się zatoki wieńcowe, których nazwy pochodzą od odchodzących od nich tętnic wieńcowych (prawa, lewa, niewieńcowa). Trójkąty włókniste...
Wielkości poszczególnych fragmentów tętnicy głównej określono w zależności od płci, wieku i masy ciała pacjenta. Bardzo ogólnie przyjmuje się, że prawidłowa opuszka nie powinna być większa niż 40 mm, a część wstępująca – niż 37 mm przy wartości in...
