Wydłużenie życia spowodowało, że zarówno na świecie, jak i w Polsce zagadnienia dotyczące ludzi w starszym wieku stały się przedmiotem badań wielu nauk zarówno w wymiarze teoretycznym, jak i praktycznym. Jednak miarą jakości życia nie zawsze jest jego długość, lecz na pewno aktywność. Hasłem profilaktyki starości jest dodawanie życia do lat, a nie tylko lat do życia.

Bardzo ważne jest, aby ludzie starsi jak najdłużej pozostawali w stanie możliwie największej sprawności, samodzielności i niezależności życiowej (główny cel profilaktyki gerontologicznej) – i tu najwięcej do zaoferowania ma rekreacja ruchowa, która należy do podstawowych elementów profilaktyki gerontologicznej.

Ludzie starsi to najbardziej zróżnicowana grupa społeczna, tak pod względem zaawansowania procesów starzenia (patofizjologii), zmian chorobowych, jak i sprawności biologicznej oraz psychicznej. Dlatego do każdego uczestnika zajęć profilaktyki gerontologicznej należy podchodzić indywidualnie, uwzględniając także jego potrzeby, doświadczenie, motywacje czy bariery. Zbytnim uproszczeniem jest traktowanie populacji osób starszych jako osób powyżej 60. lub 65. r.ż.

Popularyzując wśród osób starszych aktywność rekreacyjną, która jest czynnikiem wpływającym pozytywnie na ogólny stan zdrowia, jesteśmy w stanie poprawić nie tylko wizerunek starości, ale faktycznie sprawność funkcjonalną seniorów, a co za tym idzie – ich jakość życia.

Rekomendacje dotyczące aktywności rekreacyjnej (AR) osób starszych

Długoterminową korzyścią płynącą z aktywności fizycznej jest wolniejszy spadek sprawności w stosunku do wieku, czyli zwolnienie procesów starzenia oraz wydłużenie życia, a w nim okresu mobilności, a więc wydłużenie czasu aktywności funkcjonalnej w życiu codziennym. W literaturze światowej liczne badania ukazują korzystny wpływ ćwiczeń fizycznych jako czynnika prewencji pierwotnej i wtórnej wielu chorób, a o braku aktywności mówi się jako o niezależnym czynniku ryzyka. Bauman określa go jako ryzyko przynależne populacji – PAR, population attributable risk (Bauman 1998).

Odpowiednia aktywność fizyczna jest więc najbardziej skutecznym, spośród znanych dotychczas, sposobem opóźniania procesów starzenia się oraz czynnikiem zachowania zdrowia. Biorąc więc pod uwagę jej cele, można dokonać podziału na:

1. Aktywność rekreacyjną, ukierunkowaną na zdrowie.

2. Aktywność rekreacyjną, ukierunkowaną na prewencję chorób.

3. Aktywność leczniczo-rehabilitacyjną.

Już sama starość jest wskazaniem do aktywności ruchowej odpowiednio dawkowanej, o ile nie ma przeciwwskazań. Ważnym elementem kwalifikacji do wysiłku fizycznego rekomendowanego w programach AR jest stworzenie współpracy między lekarzem a trenerem ...