Postępowanie z pacjentami zgłaszającymi objawy w obrębie klatki piersiowej wymaga dużej czujności i zlecenia odpowiednich badań diagnostycznych, które pozwolą na ustalenie właściwego rozpoznania. Często tacy pacjenci muszą zostać skierowani do szpitala w celu pogłębienia diagnostyki i wdrożenia odpowiedniego postępowania terapeutycznego.

1. Jakie są najczęstsze błędy popełniane przy nakłuciu opłucnej?

Nakłucie opłucnej wykonywane jest w celu ewakuacji płynu z jamy opłucnej. Pacjent, u którego konieczne jest przeprowadzenie punkcji, często jest osłabiony i występuje u niego znacznie nasilona duszność. Stan ogólny chorego powinien umożliwiać dobrą współpracę pacjenta z lekarzem.

Nie powinno się wykonywać nakłucia opłucnej u chorych leżących, w bardzo ciężkim stanie ogólnym, niewspółpracujących. W takich sytuacjach lepiej jest poprosić chirurga o założenie drenu do jamy opłucnej.

Błędem w tej procedurze jest niewystarczające znieczulenie miejsca nakłucia, co może skutkować niekontrolowanym poruszeniem się chorego podczas punkcji, mogącym prowadzić do skaleczenia igłą płuca lub do zaaspirowania do jamy opłucnej powietrza atmosferycznego. W zupełności wystarcza znieczulenie nasiękowe 1% roztworem lidokainy. Należy pamiętać o znieczuleniu również górnej krawędzi żebra, po którym później będzie wprowadzona właściwa igła lub kaniula do punkcji.

Punkcji nie można wykonywać za pomocą igły do iniekcji lub wenflonu (nieprzestrzeganie zasady powietrzoszczelności podczas wykonywania nakłucia). Obecnie na rynku są powszechnie dostępne zestawy do punkcji opłucnej umożliwiające bezpieczne i powietrzoszczelne wykonanie zabiegu.

2. Jak uniknąć odmy przy nakłuciu opłucnej?

Aby zabieg mógł być wykonany bezpiecznie, konieczne jest przestrzeganie następujących zasad:

• Należy przeprowadzić rozsądną kwalifikację do zabiegu – nie w każdym przypadku stwierdzenia płynu w jamie opłucnej należy wykonywać punkcję. Na przykład przy jednoczesnym występowaniu płynu w jamie opłucnej i niedodmy płuca po tej samej stronie ryzyko odmy jest znacznie większe, a spodziewana korzyść dla pacjenta dyskusyjna.
• Zabieg powinien być wykonany bezboleśnie. Skórę należy nakłuć w połowie szerokości żebra i kierować igłę ze znieczuleniem po górnej krawędzi żebra. Ważne jest znieczulenie okostnej żebra, po którym będzie wprowadzana igła do punkcji.
• Zabieg musi być wykonany powietrzoszczelnie. Nie powinno się wykonywać punkcji igłą do iniekcji lub wenflonem, a jedynie z wykorzystaniem odpowiedniego zestawu przeznaczonego do takich zabiegów.