Kardiologia

Rozpoznanie zagrożenia nagłym zgonem sercowym – postępowanie

lek. Marcin Sobiech

prof. dr hab. n. med. Mariusz Pytkowski

II Klinika Choroby Wieńcowej, Instytut Kardiologii w Warszawie

Adres do korespondencji: lek. Marcin Sobiech, Instytut Kardiologii, II Klinika Choroby Wieńcowej, Instytut Kardiologii w Warszawie, ul. Spartańska 1, 02-637 Warszawa; e-mail: msobiech@ikard.pl

Nagłe zgony stanowią nawet 20-25% wszystkich zgonów naturalnych. Ich przeważająca liczba spowodowana jest przyczynami sercowymi. Najważniejszą z nich jest choroba niedokrwienna serca.

CELE ARTYKUŁU

Po przeczytaniu tego artykułu Czytelnik powinien umieć:

  • wyodrębnić chorych zagrożonych nagłym zgonem sercowym
  • przedstawić strategię postępowania w przypadku zagrożenia nagłym zgonem sercowym
  • przy zwiększonym ryzyku nagłego zgonu sercowego rozpocząć u pacjenta odpowiednią diagnostykę i leczenie

Wprowadzenie

Nagły zgon sercowy (SCD – sudden cardiac death) to naturalny i niespodziewany śmiertelny incydent w ciągu godziny od początku objawów u pozornie zdrowej osoby, gdy:

  • za życia rozpoznano wrodzoną lub nabytą, potencjalnie śmiertelną chorobę serca
  • lub autopsja wykazała anomalię sercową lub naczyniową jako prawdopodobną przyczynę zgonu
  • lub w badaniu pośmiertnym nie stwierdzono oczywistych przyczyn pozasercowych, a więc prawdopodobną przyczyną śmierci był incydent arytmiczny.


Jeżeli nie było świadków zgonu, definicję tę stosuje się wtedy, gdy dotyczy on osoby, która była w dobrym stanie zdrowia 24 h przed incydentem.1

Nagły zgon sercowy stanowi jedno z głównych wyzwań dla lekarzy i systemów opieki zdrowotnej. Zdarza się rocznie u ok. 900 tys. osób w Europie i Stanach Zjednoczonych. Ofiary nagłej śmierci sercowej to w dużym odsetku ludzie w sile wieku, wcześniej uznawani za pozornie zdrowych. Niespodziewany charakter i niejednokrotnie dramatyczne okoliczności zdarzenia stanowią traumatyczne przeżycie dla bliskich ofiary i mających z nią kontakt pracowników ochrony zdrowia. Nie dziwią więc duże nakłady finansowe oraz badania kliniczne nad tym zagadnieniem.

Nagłe zgony stanowią nawet 20-25% wszystkich zgonów naturalnych, a ich przeważająca liczba spowodowana jest przyczynami sercowymi. Najważniejszą z nich jest choroba niedokrwienna serca, a uwzględniając mechanizm – nagły zgon arytmiczny (w przeważającej mierze tachyarytmia, rzadziej bradyarytmia).

Działania mające na celu obniżenie częstości występowania choroby wieńcowej stanowią obecnie podstawę profilaktyki pierwotnej SCD w populacji ogólnej. Mimo odnotowanego w ostatnich dekadach wyraźnego zmniejszenia liczby zgonów z powodu choroby wieńcowej zmniejszenie liczby nagłych zgonów sercowych jest jednak znacznie niższe od oczekiwanego. Rozpoznawanie zagrożenia SCD to zatem aktualny problem kliniczny.

W populacjach pacjentów młodszych, poza chorobą wieńcową, dominują inne jednostki chorobowe mające z reguły podłoże genetyczne, takie jak wrodzone patologie kanałów jonowych (tzw. kanałopatie) i kardiomiopatie, a także stosowanie szkodliwych używe...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Populacyjne czynniki ryzyka nagłego zgonu sercowego

Do czynników predysponujących do nagłego zgonu sercowego należą przede wszystkim choroby strukturalne serca – choroba wieńcowa i niewydolność serca. Choroba wieńcowa zwiększa [...]

Przewidywanie ryzyka nagłego zgonu sercowego

Przewidywanie zagrożenia nagłym zgonem sercowym jest uznawane przez ekspertów za kamień filozoficzny arytmologii. Próby uzyskania wiarygodnych wskaźników ryzyka SCD prowadzone są [...]

Możliwości terapeutyczne

W zapobieganiu nagłym zgonom sercowym na poziomie populacji ogólnej decydujące znaczenie mają szeroko rozumiana profilaktyka i zwalczanie czynników ryzyka, zwłaszcza choroby wieńcowej i niewydolności [...]

Podsumowanie

Najskuteczniejszą metodą zapobiegania nagłym zgonom sercowym w populacji wysokiego ryzyka jest wszczepienie kardiowertera-defibrylatora. W ostatnich latach pojawiły się alternatywy przezżylnego ICD w postaci podskórnego [...]
Do góry