Opis przypadku

67-letni pacjent został przyjęty do kliniki po raz pierwszy w celu diagnostyki i leczenia zmian rumieniowo-złuszczających, utrzymujących się na skórze kończyn dolnych od mniej więcej 3 lat. Pierwsze ogniska pojawiły się na grzbietach stóp, a następnie zajmowały stopniowo skórę ud i podudzi. W przeszłości mężczyzna trzykrotnie przebył zawał mięśnia sercowego (w latach 2000, 2001 i 2005) oraz udar niedokrwienny mózgu (2004 r.). W 2007 r. u chorego na bocznej powierzchni tułowia nastąpił wysiew licznych drobnych pęcherzyków na podłożu zapalnym. Przed ich pojawieniem się pacjent odczuwał silne, jednostronne nerwobóle, które utrzymywały się również przez cały czas trwania choroby (ok. 3 tygodni) oraz nawracały, ze zmiennym nasileniem, przez kilka miesięcy po wygojeniu się zmian.

Przy przyjęciu do szpitala u mężczyzny obserwowano nieregularne przebarwienia i odbarwienia układające się pasmowato od dolnego kąta łopatki prawej do prawego gruczołu sutkowego (ryc. 1). Na kończynach dolnych, zwłaszcza po stronie zgięciowej, widoczne były ostro odgraniczone rumienie średnicy kilku-kilkunastu centymetrów, z drobnopłatowym złuszczaniem powierzchni (ryc. 2). Podobne zmiany stwierdzono na skórze brzucha i ramienia lewego. Pacjent nie zgłaszał występowania świądu ani pieczenia, ale przy badaniu palpacyjnym przebarwień na tułowiu występowała tkliwość. W badaniach laboratoryjnych nie stwierdzono odchyleń od normy. Badania obrazowe jamy brzusznej i klatki piersiowej także nie wykazały zmian patologicznych. W celu weryfikacji rozpoznania klinicznego pobrano do badania histopatologicznego wycinek skóry, w którym stwierdzono niewielki, gromadzący się głównie wokół naczyń, naciek limfocytarny w skórze właściwej oraz zaznaczony epidermotropizm.

Pytania (może być kilka prawidłowych odpowiedzi):

1. Prawidłowe rozpoznanie to:

a) Ziarniniak grzybiasty

b) Łuszczyca plackowata

c) Przyłuszczyca plackowata wielkoogniskowa

d) Przebarwienia po półpaścu

2. Choroba, której objawy wystąpiły w 2007 r., to:

a) Półpasiec międzyżebrowy

b) Róża pęcherzowa

c) Mięczak zakaźny

Rycina 1. Nieregularne przebarwienia i odbarwienia na bocznej powierzchni tułowia

Rycina 2. Zmiany rumieniowo-złuszczające na kończynach dolnych

d) Przyłuszczyca drobnoogniskowa

3. Wskaż prawdziwe stwierdzenie dotyczące półpaśca (zoster):

a) Czynnikiem wywołującym jest wirus z rodziny Poxviridae

b) Czynnikiem wywołującym jest Herpes virus varicellae

c) Choroba na ogół pozostawia trwałą odporność