Przypadek kliniczny

Cykl „Przypadek kliniczny” koordynowany jest przez prof. dr. hab. n. med. Michała Myśliwca, Klinika Nefrologii i Transplantologii UM w Białymstoku

Bezdech podczas snu jako pierwszy objaw akromegalii

lek. Paweł Zienkiewicz1
dr hab. n. med. Elżbieta Skowrońska-Jóźwiak2
dr hab. n. med. Szczepan Cofta3
prof dr hab. n. med. Andrzej Lewiński2

1Wojewódzki Specjalistyczny ZZOZ Chorób Płuc i Gruźlicy w Wolicy

2Klinika Endokrynologii i Chorób Metabolicznych, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

3Katedra i Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej, Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Szczepan Cofta, Katedra i Klinika Pulmonologii, Alergologii i Onkologii Pulmonologicznej, Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego Uniwersytetu Medycznego im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu, ul. Szamarzewskiego 84, 60-569 Poznań; e-mail: s.cofta@gmail.com, szczepan.cofta@skpp.edu.pl

Opis przypadku

Mężczyzna, 46 lat, zgłosił się do pulmonologa z powodu głośnego chrapania oraz przerw w oddychaniu podczas snu, które zaobserwowała jego matka. Pacjent skarżył się na długi i nieefektywny sen, poranne zmęczenie oraz senność dzienną (zasypiał na siedząco w pracy). Ponadto w wywiadzie odnotowano nykturię. Według skali senności Epworth1 (ESS – Epworth sleepiness scale) uzyskał 15 pkt. Dotychczas nie leczył się przewlekle. Kilka miesięcy temu znacznie przytył, a opisane objawy nasiliły się.

W badaniu przedmiotowym stwierdzono otyłość (BMI 33 kg/m2); zwrócono uwagę na nieproporcjonalnie duże dłonie i stopy, wydatny nos, usta i nienaturalnie duży język. Odnotowano: obwód szyi 42 cm, gardło w skali wg Mallampatiego2 stopień IV bez przerostu migdałków podniebiennych oraz cofniętą żuchwę (ryc. 1). Na podstawie obrazu klinicznego podejrzewano zespół obturacyjnego bezdechu podczas snu (OBPS).

1. Jakie objawy są charakterystyczne dla zespołu obturacyjnego bezdechu podczas snu?

a. Głośne chrapanie, bezdechy, częste wybudzenia, napadowa duszność nocna

b. Zmęczenie po przebudzeniu, poranne bóle głowy, zasypianie w ciągu dnia w pozycji siedzącej, upośledzenie koncentracji

c. Otyłość, krótka gruba szyja, powiększenie języczka, przerost migdałków i języka, cofnięta żuchwa

d. Nykturia, zaburzenia potencji, zasypianie za kierownicą pojazdu, np. w oczekiwaniu na zmianę świateł

e. Wszystkie powyższe


Zespół obturacyjnego bezdechu podczas snu polega na powtarzających się epizodach zapadania się (bezdechy) lub zwężenia górnych dróg oddechowych (spłycenia oddychania) na poziomie gardła przy zachowanej pracy mięśni oddechowych klatki piersiowej i jej ruchów.3 Następstwem bezdechów lub spłyceń oddychania jest cykliczne zmniejszenie utlenowania krwi tętniczej. Prowadzi ono do zwykle nieuświadomionych wybudzeń z fragmentacją snu i braku snu określanego jako głęboki. Ma to różnorodne skutki patofizjologiczne z rozwojem wielu chorób współistniejących oraz upośledzeniem jakości życia włącznie. Najbardziej spektakularnymi następstwami nierozpoznanego i nieleczonego OBPS mogą być wypadki komunikacyjne oraz powikłania sercowo-naczyniowe, takie jak: udary mózgu lub zawały mięśnia sercowego. Są one przyczyną społecznej izolacji chorych i dużych nakładów finansowych na opiekę nad pacjentami. Można temu zapobiec poprzez właściwe rozpoznanie i skuteczne leczenie choroby.

Bezdechy to podstawowy objaw nocny pozwalający podejrzewać zespół bezdechu podczas snu. Zwykle poprzedzone są głośnym chrapaniem, na które najczęściej zwracają uwagę bliscy chorych. Ich przyczyną może być obturacja dróg oddechowych przez nasadę ję...

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

2. Jakie badania diagnostyczne należy wykonać w celu potwierdzenia rozpoznania OBPS?

a. Wywiad, badanie przedmiotowe, pulsoksymetrię nocną

3. Jakie jest optymalne leczenie OBPS?

a. Redukcja masy ciała

4. Jakie zmiany wyglądu są charakterystyczne dla akromegalii?

a. Powiększenie dłoni i stóp

5. Jakie choroby mogą występować jednocześnie w OBPS i akromegalii?

a. Zespół cieśni nadgarstka, polipy jelita grubego, mlekotok, ginekomastia, nadczynność tarczycy

6. Jakie wstępne badanie diagnostyczne należy wykonać w celu rozpoznania akromegalii?

a. Insulinopodobny czynnik wzrostu (IGF-1)

7. Jakie optymalne leczenie akromegalii można zaproponować w tej sytuacji klinicznej?

a. Operacyjne usunięcie gruczolaka przysadki przez zatokę klinową

Komentarz

Współistnienie akromegalii i OBPS ocenia się na ok. 60% (19-93%) przypadków,5,7,10-13 z tendencją do większej częstości w ostatnio opublikowanych badaniach. Opisane różnice wynikają z braku [...]

Podsumowanie

Akromegalię rozpoznaje się najczęściej na podstawie charakterystycznych zmian somatycznych lub nieadekwatnych do wieku powikłań ogólnoustrojowych. Klasycznie są to: nadciśnienie tętnicze, niewydolność [...]

Do góry