Choroby zakaźne

Przedruk z książki: Grypa. Praktyczne kompendium (red. Antczak A). Warszawa: Medical Tribune Polska, 2015.

Leki przeciwwirusowe w leczeniu grypy. Oporność na leki przeciwwirusowe. Leki wspomagające

dr hab. n. med. Anna Piekarska, prof. UM

Katedra i Klinika Chorób Zakaźnych i Hepatologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Adres do korespondencji: dr hab. n. med. Anna Piekarska, prof. UM, WSSz. im. dr. W. Biegańskiego, pawilon F, ul. Kniaziewicza 1/5, 91-347 Łódź; e-mail: annapiekar@op.pl

Wskazania do leczenia przeciwwirusowego grypy

Wskazania do leczenia przeciwwirusowego grypy mają następujące grupy chorych:

  • chorzy z podejrzeniem lub rozpoznaniem grypy, u których istnieje istotne ryzyko powikłań grypy
    • dzieci <2 r.ż.
    • dorośli >65 r.ż.
    • chorzy z przewlekłą chorobą układu oddechowego (w tym astmą oskrzelową), układu krążenia (z wyjątkiem niepowikłanego nadciśnienia tętniczego), wątroby, nerek, układu krwiotwórczego, chorobami metabolicznymi (w tym cukrzycą), przewlekłymi chorobami układu nerwowego
    • chorzy w trakcie immunosupresji (polekowej lub wywołanej zakażeniem HIV)
    • kobiety ciężarne i do 2 tygodni od porodu
    • osoby <19 r.ż. przewlekle przyjmujące kwas acetylosalicylowy
    • osoby chorobliwie otyłe (BMI ≥40)
    • rezydenci domów opieki przewlekłej
    • Indianie oraz rdzenni mieszkańcy Alaski
  • chorzy wymagający hospitalizacji z powodu grypy
  • chorzy niewymagający hospitalizacji z objawami lub potwierdzeniem grypy; leczenie należy rozpocząć do 48 godzin od początku objawów chorobowych.

Leki przeciwwirusowe rekomendowane w leczeniu grypy

W leczeniu grypy rekomenduje się inhibitory neuraminidazy:

  • oseltamiwir
  • zanamiwir.


Neuraminidaza jest glikoproteiną wirusa grypy odpowiedzialną za uwalnianie nowo powstałych wirionów z zakażonych komórek. Substratem dla neuraminidazy jest kwas sjalowy, a inhibitory neuraminidazy stosowane terapeutycznie są analogami kwasu sjalowego. Zmniejszają one aktywność tej glikoproteiny, co prowadzi do zahamowania uwalniania nowych wirionów z komórek i tym samym chroni zdrowe komórki przed zakażeniem. W ten sposób ogranicza szerzenie się infekcji w organizmie.

Aktywność przeciwwirusowa inhibitorów neuraminidazy

Oseltamiwir i zanamiwir charakteryzują się znaczną aktywnością wobec wirusów grypy A i B, a przypadki oporności były dotychczas opisywane sporadycznie. Na podstawie badań nad opornością szczepów grypy oceniono, że ponad 99% obecnie krążących szczepów grypy wykazuje wrażliwość na oba leki. Dla oseltamiwiru opisano jedynie oporność szczepu AH1N12009 oraz szczepu AH3N2. Szczególne zaniepokojenie ekspertów wywołują przypadki szybkiego rozwoju oporności (w ciągu 48 godzin od rozpoczęcia leczenia) na oseltamiwir szczepu AH1N12009. Opisano także pojedyncze przypadki oporności szczepów grypy typu B na inhibitory neuraminidazy, a także rzadkie dotychczas przypadki transmisji szczepów grypy B opornych na oseltamiwir od osób leczonych tym lekiem.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Wskazania do leczenia przeciwwirusowego grypy

Wskazania do leczenia przeciwwirusowego grypy mają następujące grupy chorych:

Inne leki o potencjalnej aktywności wobec wirusa grypy – adamantany

Amantadyna i rymantadyna nie są rekomendowane ze względu na duży odsetek oporności grypy A (szczególne rozpowszechnienie oporności wirusa grypy AH3N2 i AH1N12009) na te [...]

Skuteczność rekomendowanych leków przeciwwirusowych

W przypadkach niepowikłanej grypy oseltamiwir i zanamiwir skracają występowanie objawów klinicznych o dzień, jeśli zostaną podane do 48 godzin od pierwszych objawów choroby. U małych [...]

Dawkowanie inhibitorów neuraminidazy

Oseltamiwir jest dostępny w postaci tabletek po 30, 45 i 75 mg oraz w postaci zawiesiny doustnej. Lek powinien być stosowany leczniczo u chorych o masie [...]

Leki przeciwwirusowe rekomendowane w profilaktyce grypy

Inhibitory neuraminidazy są stosowane również w poekspozycyjnej profilaktyce grypy. Wskazania do ich podawania istnieją u osób, które nie zostały zaszczepione w danym sezonie epidemicznym [...]

Działania niepożądane preparatów rekomendowanych w leczeniu grypy

Do działań niepożądanych oseltamiwiru należą głównie nudności i wymioty (do 10% przypadków), występujące nieco częściej u dzieci (14%), wymienione objawy jednak tylko w 1% [...]

Leki wspomagające stosowane w leczeniu grypy

Poza lekami przeciwwirusowymi w przebiegu grypy najczęściej konieczne jest stosowanie leków przeciwgorączkowych i niesteroidowych leków przeciwzapalnych. Nie mają one wpływu na replikację wirusa [...]

Do góry