Temat numeru
Czy każdy chory z hiperurykemią wymaga farmakoterapii?
prof. dr hab. n. med. Jerzy Chudek
lek. Mateusz Winder
- Hiperurykemia wiąże się z występowaniem: dny moczanowej, kamicy moczanowej i chorób sercowo-naczyniowych; może też sprzyjać rozwojowi miażdżycy i przyspieszać progresję przewlekłej choroby nerek
- Farmakoterapia jest bezwzględnie wskazana w przypadku dny moczanowej i kamicy moczanowej oraz bezobjawowej hiperurykemii, gdy stężenie kwasu moczowego znacznie przekracza górną granicę normy (>12 mg/dl); w leczeniu stosuje się allopurynol i febuksostat
- Celem terapeutycznym jest przewlekłe utrzymywanie stężenia kwasu moczowego w surowicy <6 mg/dl, co zapobiega jego krystalizacji w tkankach
Rola kwasu moczowego, a zwłaszcza jego zwiększonego stężenia, jest coraz większa w rozumieniu patomechanizmów wielu chorób, w tym sercowo-naczyniowych. Głównym i bardzo częstym problemem terapeutycznym jest hiperurykemia, zwykle spowodowana niezdrowym trybem życia. Poniżej przedstawiono aktualne informacje dotyczące hiperurykemii oraz wskazania do leczenia obniżającego stężenie kwasu moczowego w surowicy.
Przyczyny hiperurykemii
Hiperurykemia to zwiększone stężenie kwasu moczowego w surowicy przekraczające 360 µmol/l (6 mg/dl) u kobiet oraz 400 µmol/l (6,8 mg/dl) u mężczyzn. Do przyczyn hiperurykemii należą:
- dieta o wysokiej zawartości puryn
- nadmierne wytwarzanie kwasu moczowego związane ze spożyciem fruktozy
- nadużywanie alkoholu (zwłaszcza piwa)
- choroby mielo- i limfoproliferacyjne
- zespół rozpadu nowotworu podczas leczenia systemowego pacjentów onkologicznych
- niedoczynność tarczycy
- zmniejszone wydalanie kwasu moczowego przez nerki w przewlekłej chorobie nerek (PChN) oraz w przypadku stosowania diuretyków i salicylanów.
Stosunkowo rzadko hiperurykemia jest uwarunkowana genetycznie. Przyczyną hiperurykemii może być również wyniszczenie powodujące nasilenie katabolizmu puryn1.
Dna moczanowa
Podwyższone stężenie kwasu moczowego może być przyczyną dny moczanowej, która rozwija się u 1-2% osób dorosłych, częściej u mężczyzn, i której częstość wzrasta wraz z wiekiem – nawet do 7% osób po 65 r.ż.2. Dna moczanowa przebiega pod postacią nawracających epizodów ostrego zapalenia stawów z obrzękiem, zaczerwienieniem skóry oraz silnymi dolegliwościami bólowymi.
