Populacja osób w podeszłym wieku stanowi główną grupę obarczoną ryzykiem niedożywienia w krajach rozwiniętych. Nieprawidłowości w stanie odżywienia związane z procesem starzenia się wynikają zarówno ze zmian fizjopatologicznych w obrębie poszczególnych układów, zwiększonej podatności na choroby, jak i błędów dietetycznych wynikających ze złej sytuacji ekonomicznej osób starszych oraz niewystarczającej wiedzy na temat prawidłowego żywienia i tym samym złych nawyków oraz upodobań żywieniowych. Wyniki badań przeprowadzonych w populacji osób starszych jednoznacznie wskazują, że niedożywienie niezależnie od etiologii przyczynia się do:

• zwiększenia zachorowalności
• obniżenia funkcji i jakości życia
• zwiększenia częstotliwości i długości pobytu w szpitalu
• wyższych kosztów opieki zdrowotnej
• zwiększenia śmiertelności^1-3.

Podstawowym krokiem w profilaktyce niedożywienia jest jego wczesna identyfikacja połączona z wdrożeniem odpowiedniej opieki żywieniowej.

Definicja niedożywienia

W literaturze znajdujemy kilka definicji niedożywienia. World Health Organization (WHO) definiuje niedożywienie jako stan kliniczny będący skutkiem bądź przedłużonego niedoboru w diecie składników energetycznych i/lub mikroelementów, bądź nawracających infekcji czy chorób przewlekłych⁴. Zgodnie z definicją European Society for Clinical Nutrition and Metabolism (ESPEN) niedożywienie to stan wynikający z braku wchłaniania lub niespożywania pokarmu, prowadzący do niekorzystnych zmian składu ciała (redukcja masy mięśniowej), upośledzenia fizycznej i psychicznej funkcji organizmu oraz wpływający negatywnie na wynik leczenia choroby podstawowej⁵. Według Johnsona i Sullivana niedożywienie jest szerokim pojęciem, obejmującym każdy stan kliniczny wynikający z niewystarczającej lub niezbilansowanej konsumpcji, wchłaniania lub wykorzystania składników odżywczych2. Ogólną definicję niedożywienia proponują również Jensen i wsp., określając niedożywienie jako zmniejszenie szczupłej masy ciała z potencjalnym upośledzeniem czynnościowym na wielu poziomach (molekularnym, fizjologicznym i/lub motorycznym)3. Niezależnie od definicji, którą zastosujemy, należy pamiętać, że niedożywienie jest chorobą uwzględnioną w Międzynarodowej Klasyfikacji Chorób (ICD-10 – International Statistical Classification of Diseases and Related Health Problems 10), a zatem wymaga diagnostyki oraz właściwego leczenia.