Wytyczne w praktyce

Postępowanie w POChP – wytyczne GOLD 2020

prof. dr hab. n. med. Joanna Domagała-Kulawik

Klinika i Katedra Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii, Warszawski Uniwersytet Medyczny

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Joanna Domagała-Kulawik

Klinika i Katedra Chorób Wewnętrznych, Pneumonologii i Alergologii,

Warszawski Uniwersytet Medyczny

ul. Banacha 1A, 02-097 Warszawa

e-mail: domagalakulawik@gmail.com

  • Omówienie najnowszej wersji wytycznych postępowania w POChP stworzonej przez GOLD – różnice i nowości w porównaniu z poprzednimi wydaniami
  • Rola edukacji i umiejętności samooceny zaostrzeń
  • Konieczność intensyfikacji działań ukierunkowanych na pomoc w zerwaniu z nałogiem palenia tytoniu, w tym również ze stosowaniem e-papierosów

Postępowanie diagnostyczno-lecznicze w przewlekłej obturacyjnej chorobie płuc (POChP) nie jest dowolne. Istnieją zalecenia międzynarodowych towarzystw naukowych oraz wytyczne krajowe, które stanowią podstawę postępowania dla lekarzy zarówno pierwszego kontaktu, jak i specjalistów. Wytyczne Global Initiative for Chronic Obstructive Lung Disease (GOLD)1 są jednym z kluczowych dokumentów. Do głównych zalet GOLD należy szeroki zakres opracowania, przejrzystość oraz wykorzystanie obserwacji ujętych w bogatej aktualnej literaturze. Wytyczne GOLD są corocznie modyfikowane, co stanowi ich dodatkową wartość. Aktualizacje te wynikają z obserwacji i badań klinicznych, które są podstawą do modyfikacji zasad leczenia i postępowania w chorobie. W obecnej edycji GOLD 2020 autorzy dokonali zmian i uwydatnili zagadnienia związane z zapobieganiem chorobie, leczeniem zaostrzeń i sposobami leczenia niefarmakologicznego. Poprzednio przedstawialiśmy zasady leczenia POChP2 oraz postępowanie w POChP w świetle zaleceń innego dokumentu – The National Institute for Health and Care Excellence (NICE)3.

Wytyczne GOLD podzielone są na rozdziały poświęcone kolejno: definicji, patogenezie i danym epidemiologicznym, zasadom rozpoznawania, prewencji i prowadzenia chorych, leczenia w okresie stabilnym, postępowania w zaostrzeniach i na końcu POChP w kontekście chorób współistniejących.

Definicja

W definicji POChP podkreślono, że jest to choroba heterogenna, a właściwie zespół chorobowy związany z przetrwałymi objawami ze strony układu oddechowego i ograniczeniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe i/lub z zaburzeniami struktury oskrzeli oraz pęcherzyków płucnych. Zmiany chorobowe wynikają z narażenia na szkodliwe czynniki zewnętrzne, które nakładają się na zmiany osobnicze, w tym nieprawidłowy rozwój płuc. Na chorobowość i śmiertelność w POChP mogą znacząco wpływać choroby współistniejące. Zwrócono uwagę na znaczenie patogenetyczne rozedmy bez obturacji dróg oddechowych. Dodano również znaczenie kolonizacji Pseudomonas aeruginosa u chorych z POChP jako czynnika ryzyka zaostrzeń i śmiertelności. Wyraźnie podkreślono związek występowania POChP ze zwiększonym poziomem pyłów zawieszonych. Wskazano na znaczenie poprawy jakości stosowanego opału w pomieszczeniach w prewencji choroby. U znacznej populacji, szczególnie kobiet, w krajach rozwiniętych występowanie POChP ma związek z zanieczyszczeniem powietrza wewnętrznego w wyniku spalania biomasy.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Rozpoznanie i wstępna ocena choroby

Rozpoznanie POChP można rozważać w przypadku zespołu objawów klinicznych oraz narażenia na czynniki zewnętrzne. Badanie spirometryczne służy do potwierdzenia rozpoznania (ryc. 1). [...]

Zapobieganie POChP i terapia podtrzymująca

Głównym czynnikiem ryzyka zachorowania na POChP pozostaje aktywne palenie papierosów. Oczywista jest konieczność informowania społeczeństwa, a w szczególności chorych, o szkodliwości palenia tytoniu oraz [...]

Zaostrzenia

W aktualnych wytycznych GOLD zaostrzenia POChP definiowane są jako nagłe pogorszenie wymagające dodatkowego leczenia. Są one głównym elementem progresji choroby i złym czynnikiem [...]

Choroby współistniejące a POChP

W ostatnim, 6 rozdziale dokumentu wskazano na istotny wpływ chorób współistniejących na POChP. Warto je wymienić, aby podkreślić złożoność POChP jako choroby [...]

Komentarz

Wytyczne GOLD to dokument bardzo obszerny. W edycji z 2020 r. zwrócono uwagę na nowe fakty udokumentowane wynikami badań klinicznych lub obserwacyjnych. Z całego [...]

Do góry