Epidemiologia

Dym tytoniowy jest najważniejszym czynnikiem w etiopatogenezie przewlekłej obturacyjnej choroby płuc (POChP) niezależnie od źródła emisji¹. U osób narażonych czynnie lub biernie na dym tytoniowy emitowany w czasie palenia papierosów, fajki, cygar czy marihuany stwierdza się większą skłonność do wystąpienia objawów chorobowych w układzie oddechowym, zaburzeń funkcji płuc i spadku nasilonej pierwszosekundowej objętości wydechowej (FEV₁ – forced expiratory volume in one second) niezbędnego do rozpoznania POChP². Należy jednak zauważyć, że obserwuje się zróżnicowaną podatność na negatywne skutki narażenia na dym tytoniowy, zatem nie każdy palacz tytoniu ma POChP, a abstynencja od nałogu palenia nie zawsze chroni przed rozwojem tego schorzenia. Większość badań wskazuje na wartość ≤80% jako punkt odcięcia dla grupy osób z POChP, w której dym tytoniowy stanowił główny czynnik ryzyka rozwoju choroby³. Z kolei z badań szacunkowych wynika, że 25-45% pacjentów z POChP nigdy nie paliło tytoniu czynnie lub biernie, ale było narażonych na inne czynniki toksyczne i szkodliwe dla dróg oddechowych oraz tkanki płucnej. Wśród nich wymienia się najczęściej: dym ze spalania biomasy, pyły i gazy w miejscu pracy, infekcje układu oddechowego w dzieciństwie oraz niski status ekonomiczny. Czynniki te mają dominujące znaczenie w występowaniu i rozwoju choroby w grupie pacjentów nienarażonych na dym tytoniowy (tab. 1)⁴. Autorzy obserwacyjnego badania epidemiologicznego nad rozpowszechnieniem POChP wśród osób niepalących, do którego włączono dużą grupę osób, na podstawie danych centrum kontroli chorób w USA (129 535 osób w wieku >50 r.ż.) wykazali występowanie choroby na zróżnicowanym poziomie w zależności od płci, płci i rasy, z uwzględnieniem wieku, wzrostu, pozycji społeczno-ekonomicznej, liczby członków gospodarstwa domowego, stanu cywilnego i ubezpieczenia zdrowotnego. W przypadku czarnoskórych kobiet (Afroamerykanek) wskaźnik zachorowań na POChP był najwyższy (7,0%) w porównaniu z białymi kobietami (5,2%), białymi mężczyznami (2,9%) i czarnoskórymi mężczyznami (2,4%)⁵.

Wydaje się, że fenotyp kliniczny POChP niezależny od palenia tytoniu występuje zdecydowanie częściej u osób młodszych, biorąc pod uwagę liczebność całej grupy z POChP, oraz u kobiet w porównaniu z mężczyznami, co wiąże się z tym, że to kobiety w p...