Wytyczne w praktyce
Syntetyczne i biologiczne leki modyfikujące przebieg choroby w terapii RZS
prof. dr hab. n. med. Maria Majdan
- Podsumowanie uaktualnienia z 2019 r. zaleceń EULAR dotyczących leczenia reumatoidalnego zapalenia stawów syntetycznymi i biologicznymi lekami modyfikującymi przebieg choroby
- Strategia leczenia ukierunkowanego na cel
- Problem redukcji dawek leków stosowanych w RZS lub ich całkowitego odstawienia
Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest jedną z najczęściej występujących układowych chorób tkanki łącznej. Od czasu wprowadzenia przed 10 laty do praktyki klinicznej kryteriów klasyfikacyjnych wczesnego reumatoidalnego zapalenia stawów choroba jest rozpoznawana znacznie szybciej, przed powstaniem nieodwracalnych destrukcji stawowych1. Daje to możliwość wczesnego wdrożenia terapii pozwalającej na istotne spowolnienie, a czasem nawet zatrzymanie procesu chorobowego.
Pierwsze zalecenia European League Against Rheumatism (EULAR) całościowo obejmujące zasady postępowania terapeutycznego po rozpoznaniu RZS zostały przedstawione w 2010 r.2 Uwzględniały wszystkie dostępne w tym okresie leki modyfikujące przebieg choroby (LMPCh) i określały kolejność ich zastosowania. W ciągu dekady pierwsze rekomendacje EULAR były uaktualniane trzykrotnie (w 2013, 2016 i 2019 r.)3-5. Modyfikacje te były konieczne ze względu na rejestrację kolejnych leków o różnym punkcie uchwytu oraz wprowadzenie do praktyki klinicznej zasady leczenia ukierunkowanego na cel (T2T – treat to target), co determinowało konieczność maksymalizacji wysiłku w kierunku uzyskania remisji wszelkimi dostępnymi metodami terapeutycznymi6-9.
Rekomendacje zostały przygotowane przez zespół międzynarodowych ekspertów na podstawie przeglądu piśmiennictwa dotyczącego skuteczności i bezpieczeństwa stosowania leków modyfikujących przebieg choroby z okresu od 2016 (po opracowaniu poprzednich rekomendacji) do 2019 r.5
Omówienie rekomendacji uaktualnionych w 2019 r. oraz różnice w stosunku do obowiązujących schematów
Rekomendacje składają się z 5 nadrzędnych zasad postępowania oraz 12 szczegółowych zaleceń5, które przedstawiono w tabeli 1. W uaktualnionych rekomendacjach przypomniano też definicję czynników złego rokowania przebiegu reumatoidalnego zapalenia stawów (tab. 2).
Idea leczenia ukierunkowanego na cel po raz pierwszy została zaproponowana w reumatologii jako zasada terapii RZS w 2010 r.6 Aktualne rekomendacje jako główny cel leczenia wyznaczają osiągnięcie w trakcie terapii remisji objawów chorobowych lub al...
Szybkie osiągnięcie poszczególnych punktów docelowych w terapii ma szczególne znaczenie, ale wybranie momentu jej zmiany jest trudne. Przyjmuje się, że jeżeli aktywność choroby nie zmniejsza się o przynajmniej 50% w ciągu 3 miesięcy leczenia, to s...
