Geriatria

Niedosłuch u osób w podeszłym wieku

prof. dr hab. n. med. Jurek Olszewski1

Aleksandra Olszewska2

1Klinika Otolaryngologii, Onkologii Laryngologicznej, Audiologii i Foniatrii, II Katedra Otolaryngologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi
2Studenckie Koło Naukowe, Klinika Otolaryngologii, Onkologii Laryngologicznej, Audiologii i Foniatrii, II Katedra Otolaryngologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Adres do korespondencji:

prof. dr hab. n. med. Jurek Olszewski

Klinika Otolaryngologii, Onkologii Laryngologicznej, Audiologii i Foniatrii,

II Katedra Otolaryngologii, Uniwersytet Medyczny w Łodzi

ul. Żeromskiego 113, 90-549 Łódź

e-mail: jurek.olszewski@umed.lodz.pl

tel. 42 639 35 80, faks 42 639 35 80

  • Głuchota starcza wynika z połączenia genetyki, skumulowanego narażenia środowiskowego i zmian patofizjologicznych związanych z wiekiem
  • Diagnostyka słuchu obejmuje: wziernikowanie ucha (otoskopię), audiometrię tonalną progową i słowną, audiometrię impedancyjną oraz audiometrię elektrofizjologiczną
  • W leczeniu stosuje się farmakoterapię (ograniczone możliwości, niepotwierdzone klinicznie), protezowanie słuchu (aparaty słuchowe, wszczepy ślimakowe) i postępowanie chirurgiczne (bez gwarancji, że pacjent odzyska zdolność poprawnego słyszenia)

Postępy w naukach biologicznych, medycznych, wyeliminowanie epidemii chorób zakaźnych i wzrost stopy życiowej przyczyniły się do wydłużenia życia ludzkiego. W Polsce żyje 1,5 mln osób, które ukończyły 80 lat, a 2,5 mln jest w wieku >75 r.ż. Geriatra, prof. Tomasz Grodzicki, określa to zjawisko mianem silver tsunami.

W Polsce starość przebiega niepomyślnie, tj. z towarzyszącą jej wielochorobowością i niesprawnością, z krótkim funkcjonalnym czasem życia i niską jego jakością, co skutkuje niesamodzielnością1,2. Podobnie w Unii Europejskiej tylko 20% osób po 65 r.ż. jest zdrowych, 40% ma jedną chorobę przewlekłą, pozostałe 40% – 2-3 lub więcej i wymaga pomocy w realizacji codziennych czynności samoobsługowych.

Definicja

Głuchota starcza (presbycusis; pisane również „presbyacusis” od greckiego „presbys” [stary] i „akousis” [słuch]) stanowi połączenie genetyki, skumulowanego narażenia środowiskowego i zmian patofizjologicznych związanych z wiekiem. Polega na stopniowej utracie słuchu i jest zwykle fizjologicznym procesem starzenia się organizmu. Charakterystycznym objawem tej dolegliwości jest trudność w rozumieniu mowy3.

Głuchota starcza dzieli się na:

  • niedosłuch przewodzeniowy – mogący wynikać z patologii przewodu słuchowego zewnętrznego lub złej pracy kosteczek słuchowych, które przenoszą drgania z ucha zewnętrznego do wewnętrznego
  • niedosłuch odbiorczy – charakteryzujący się zaburzeniami części ucha odpowiedzialnej za odbieranie fal akustycznych (ślimak lub część nerwowa narządu słuchu)
  • niedosłuch mieszany – łączy w sobie dwa wymienione wyżej rodzaje niedosłuchu w jednym narządzie słuchu.

Głuchota starcza ma zazwyczaj związek z zaburzeniami o charakterze odbiorczym.

Epidemiologia

Presbycusis jest najczęstszą przyczyną utraty słuchu, dotykającą 1 na 3 osoby w wieku 65 lat i 1 na 2 osoby w wieku 75 lat. Obok zapalenia stawów stanowi drugą najczęstszą chorobę u osób starszych.

Zwykle występuje po 50 r.ż., ale stwierdzono, że pogorszenie słuchu zaczyna się bardzo wcześnie, od około 18 r.ż. Wiek wpływa bardziej na wysokie częstotliwości niż na niskie, a mężczyźni bardziej odczuwają niedosłuch niż kobiety4.

Pełna wersja artykułu omawia następujące zagadnienia:

Mechanizm głuchoty starczej

Głuchota starcza jest wynikiem złożonego mechanizmu uszkodzenia – ubytkiem słuchu wolno postępującym, symetrycznym, obwodowym, o niewyjaśnionej przyczynie. Rozpoczyna się w wieku średnim lub [...]

Typy głuchoty starczej

Wyróżnia się następujące typy głuchoty starczej:

Objawy głuchoty starczej

Kłopoty ze słuchem możemy podejrzewać, gdy osoba starsza:

Diagnostyka słuchu

Diagnostyka słuchu obejmuje: wziernikowanie ucha (otoskopię), audiometrię tonalną progową i słowną, audiometrię impedancyjną oraz audiometrię elektrofizjologiczną8.

Leczenie głuchoty starczej

Metody leczenia głuchoty starczej dzielą się na trzy kategorie: farmakologiczne, protezowania słuchu i chirurgiczne. Leczenie operacyjne nie gwarantuje, że pacjent odzyska zdolność [...]

Jakość życia osób w podeszłym wieku z zaburzeniami słuchu

Niedosłuch starczy wywiera niekorzystny wpływ na jakość życia, zatem należy się zastanowić, czy istnieją przyczyny tego zaburzenia, które można wyeliminować dużo [...]

Podsumowanie

Wczesne wykrywanie wady słuchu zapewnia podjęcie właściwych kroków zmierzających do rozpoczęcia najlepiej dopasowanego leczenia w odpowiednim czasie. Prowadzi to do wczesnej interwencji [...]

Do góry