Wytyczne w praktyce
Farmakoterapia pierwotnej osteoporozy lub małej masy kostnej w celu zapobiegania złamaniom
prof. dr hab. n. med. Wojciech Pluskiewicz
- Omówienie rekomendacji American College of Physicians dotyczących terapii osteoporozy z 2017 roku i zaktualizowanej wersji z 2023 r.
- porównanie zaleceń pod kątem zmian
- odniesienie wskazywanych rekomendacji do praktyki klinicznej
- Rola badania densytometrycznego w diagnostyce osteoporozy i monitorowaniu terapii
Z przyjemnością przyjąłem zaproszenie prof. Dariusza Moczulskiego do napisania komentarza do rekomendacji dotyczących leczenia osteoporozy zaproponowanych przez American College of Physicians (ACP) w lutym 2023 roku1. Ten dokument to aktualizacja zaleceń z 2017 roku2. Postęp medycyny jest ogromny i trudno nadążyć za biegiem spraw, nikt nie jest w stanie śledzić całego bieżącego światowego piśmiennictwa naukowego nawet w wąskich specjalnościach. A jak lekarze, prawdziwi adresaci badań naukowych, mają adekwatnie zmieniać swe postępowanie w codziennej pracy z pacjentami, jak w natłoku zwykłych obowiązków mają zdobywać nowe, ważne informacje? To trudne zadanie, stąd tego rodzaju rekomendacje jak te wspomniane powyżej mogą być przydatne w codziennej praktyce lekarskiej.
Poniżej przedstawiam zalecenia bieżące i wcześniejsze rekomendacje. Oba dokumenty powstały na podstawie wnikliwej analizy zawartości publikacji w światowej literaturze naukowej. Autorzy starannie wybrali z setek raportów naukowych te najwartościowsze, prezentujące wiarygodne dane. Analiza danych naukowych była podstawą sformułowania szczegółowych rekomendacji. Omawiam te rekomendacje kolejno i porównuję ze sobą zalecenia bieżące z tymi sprzed 6 lat. Szczególnie zwracam uwagę na możliwość zastosowania zaleceń w naszej praktyce lekarskiej. Utylitarność nauki jest jej esencją, nawet najlepsze badania oderwane od rzeczywistości nie mają większego znaczenia. Oczywiście myślę o publikacjach ujmujących zagadnienia kliniczne, badania podstawowe mają zupełnie inne cele.
Rekomendacje ACP z 2017 roku
Rekomendacja 1
Eksperci ACP zalecają stosowanie terapii farmakologicznej alendronianiem, ryzedronianem i zolendronianem lub denosumabem w celu zmniejszenia ryzyka złamań biodra i kręgów u kobiet z rozpoznaną osteoporozą (stopień rekomendacji: silna, rekomendacja oparta na silnych dowodach naukowych).
Rekomendacja 2
Zaleca się stosowanie u kobiet pięcioletniej farmakoterapii bisfosfonianami (stopień rekomendacji: słaba, oparta na dowodach naukowych o niskiej jakości).
Rekomendacja 3
Zaleca się stosowanie terapii farmakologicznej bisfosfonianami w celu zmniejszenia ryzyka złamań kręgów u mężczyzn z rozpoznaną osteoporozą (stopień rekomendacji: słaba, oparta na dowodach naukowych o niskiej jakości).
