Niedobór magnezu a nadciśnienie

Nadciśnienie tętnicze dotyka coraz większą liczbę osób na całym świecie i stanowi istotny czynnik ryzyka chorób sercowo-naczyniowych. Coraz więcej badań wskazuje, że niedobór magnezu – pierwiastka kluczowego dla prawidłowego funkcjonowania mięśni, układu nerwowego i naczyń krwionośnych – może sprzyjać wzrostowi ciśnienia krwi oraz utrudniać jego kontrolę farmakologiczną.

Jak magnez wpływa na ciśnienie krwi?

Magnez działa jako naturalny „rozluźniacz” mięśni gładkich naczyń krwionośnych, wspomaga regulację równowagi elektrolitowej (sód, potas, wapń) i bierze udział w produkcji tlenku azotu – cząsteczki odpowiedzialnej za rozszerzanie naczyń. Niedobór magnezu prowadzi do skurczu naczyń, wzrostu oporu obwodowego i w konsekwencji podwyższenia ciśnienia krwi.

Krótkotrwały niedobór magnezu

Chwilowy spadek poziomu magnezu może prowadzić do łagodnych wahań ciśnienia krwi, skurczów naczyń i uczucia kołatania serca. Organizm zwykle potrafi częściowo kompensować te zmiany poprzez regulację hormonów i jonów, jednak regularne niedobory zaczynają naruszać tę równowagę.

Przewlekły niedobór: długoterminowe ryzyko

Długotrwały niedobór magnezu zwiększa ryzyko utrzymującego się nadciśnienia tętniczego, zaburzeń rytmu serca i stanów zapalnych naczyń krwionośnych. Badania wskazują, że osoby z niskim spożyciem magnezu mają częściej wyższe ciśnienie skurczowe i rozkurczowe, a suplementacja magnezu może częściowo obniżać ciśnienie u pacjentów z nadciśnieniem.

Dlaczego to ma znaczenie kliniczne?

Niedobór magnezu może pogarszać skuteczność leków hipotensyjnych i zwiększać ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych, takich jak udar mózgu czy zawał serca. Monitorowanie poziomu magnezu oraz odpowiednia suplementacja mogą stanowić istotne wsparcie w terapii nadciśnienia.

Nie wszyscy reagują tak samo

Indywidualne różnice we wrażliwości na niedobór magnezu wynikają z wieku, genetyki, stanu nerek, stosowanej diety oraz poziomu aktywności fizycznej. Osoby starsze, pacjenci z cukrzycą czy chorobami nerek są szczególnie narażone na deficyt magnezu i związane z nim ryzyko nadciśnienia.

Co możesz zrobić już dziś – praktyczne kroki wspierające prawidłowe ciśnienie

• Dieta bogata w magnez: orzechy, nasiona, rośliny strączkowe, zielone warzywa liściaste, pełnoziarniste produkty zbożowe.

• Kontrola spożycia soli: nadmiar sodu zwiększa ryzyko nadciśnienia i obciąża układ sercowo-naczyniowy.

• Aktywność fizyczna: umiarkowane ćwiczenia wspierają elastyczność naczyń i regulację ciśnienia krwi.

• Suplementacja magnezu: największą przyswajalność ma magnez w formie organicznej, np. mleczan magnezu. Aby mieć pewność, że dawka magnezu z leku trafi do miejsca najefektywniejszego wchłaniania tego minerału, tj. do jelita cienkiego, warto wybierać lek w formie tabletki dojelitowej. Ważne jest również bezpieczeństwo. W przypadku problemów żołądkowych lub stosowania leków zobojętniających kwas żołądkowy warto rozważyć formę dojelitową, która ogranicza kontakt magnezu z kwasem żołądkowym i może poprawić tolerancję preparatu.

• Monitorowanie ciśnienia: regularne pomiary pozwalają szybko wykryć nieprawidłowości i wdrożyć interwencję.

Autor: mgr Aleksandra Kajdas

Podsumowanie

Magnez jest kluczowym pierwiastkiem wspierającym zdrowe ciśnienie krwi. Krótkotrwały niedobór może prowadzić do niewielkich wahań ciśnienia, natomiast przewlekły deficyt zwiększa ryzyko nadciśnienia, zaburzeń rytmu serca i powikłań sercowo-naczyniowych. Odpowiednia dieta, aktywność fizyczna i preparaty z organiczną formą magnezu to proste, skuteczne sposoby wspierania układu krążenia.

Piśmiennictwo - Rosanoff A, Weaver CM, Rude RK. Suboptimal magnesium status in the United States: Are the health consequences underestimated? Nutr Rev. 70(3):153–164, 2012 - Guerrero-Romero F, Rodríguez-Morán M. Low serum magnesium levels and metabolic syndrome. Acta Diabetol. 39:209–213, 2002